You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
528 Sermón XXXVII<br />
que hablásemos sobre ellas; pero no las pasamos por alto<br />
cuando alabamos a su madre.<br />
2. Mirad a aquella <strong>de</strong> quien sois miembros; poned los ojos<br />
en aquella <strong>de</strong> quien sois hijos. ¿Quién encontrará la mujer<br />
fuerte? Va <strong>de</strong> acuerdo la festividad <strong>de</strong> los mártires con la<br />
fortaleza <strong>de</strong> la mujer. Si ella no hubiese sido fuerte, sus miembros<br />
hubiesen claudicado en la pasión. ¿Quién encontrará la<br />
mujer fuerte? Es difícil encontrarla; mejor, es difícil no conocerla.<br />
¿No es ella la ciudad puesta en un monte, que, por lo<br />
tanto, no pue<strong>de</strong> escon<strong>de</strong>rse? ¿Por qué se dijo: Quién la encontrará?<br />
Debía haber dicho: ¿Quién no la encontrará? Pero<br />
tú ves la ciudad cuando ya está puesta en el monte. Para<br />
que fuese puesta en el monte hubo que encontrar a la que se<br />
había perdido. Una vez que comenzó a brillar, ¿quién no la<br />
ve? Cuando estaba oculta, ¿quién podía encontrarla? Esta<br />
misma ciudad es aquella única oveja perdida a la que buscó<br />
el pastor y, <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> encontrarla, la cargó gozoso sobre<br />
sus hombros. El monte es también el pastor. La oveja sobre<br />
sus hombros es la ciudad sobre el monte. Te resulta fácil<br />
verla colocada sobre el monte. ¿Cómo ibas a encontrarla cuando<br />
se ocultaba entre zarzas, entre las espinas <strong>de</strong> sus pecados?<br />
Es cosa gran<strong>de</strong> que se la haya buscado allí; cosa admirable<br />
también el que se la haya encontrado. A este difícil hallazgo<br />
se refiere cuando dice: ¿Quién encontrará la mujer fuerte?<br />
¿Quién, pues? La forma <strong>de</strong> preguntar sugiere que hubo, a lo<br />
menos, uno, no ninguno. Lo mismo se dice <strong>de</strong> su marido,<br />
loqui <strong>de</strong> quacumque alia muliere. Quanquam et in recitatione passionis<br />
martyrum audivimus feminas, <strong>de</strong> quibus <strong>de</strong>center loquamur: sed nec eas<br />
praetermittimus, quando earum matrem laudamus.<br />
CAPUT II.—2. Ecclesia latere non potest.—Attendite cuius membra<br />
estis: inspicite cuius filii estis. Mulierem fortem quis inveniet? Congruit<br />
dici martyrum fortitudo mulieris. Nisi enim fortis esset illa mulier, membra<br />
eius in passione <strong>de</strong>fecissent. Mulierem fortem quis inveniet? Difficile est<br />
invenire eam, immo difficile est nescire eam. Nonne ipsa est civitas in<br />
monte, quae abscondi non potest? (Mt 5,14). Quare ergo dictum est,<br />
Quis inveniet? cum dici <strong>de</strong>buerit, Quis non inveniet? Sed tu civitatem in<br />
monte positam vi<strong>de</strong>s: ut autem in monte poneretur, inventa est quae perierat.<br />
Quando illustrata est, quis eam non vi<strong>de</strong>t? quando latebat, quis<br />
eam inveniret? Ipsa enim civitas est, et una illa ovis, quam perditam<br />
quaesivit pastor, et inventam gau<strong>de</strong>ns in humeris reportavit (Le 15,4-6).<br />
Iste pastor, mons est: ovis autem in humeris eius, civitas in monte. Facile<br />
est ut vi<strong>de</strong>as eam collocatam in monte: quando eam invenires, cum lateret<br />
in vepribus, in spinis utique <strong>de</strong>lictorum suorum? Ibi enim quaesisse magnum<br />
est: ibi invenisse mirabile est. Haec eius difficilis inventio commendatur,<br />
cum dicitur, Mulierem fortem quis inveniet? Quis enim, quia<br />
unus; non quia nec unus. Quomodo dictum est <strong>de</strong> ipso viro eius, leone <strong>de</strong><br />
La mujer fuerte 529<br />
el león <strong>de</strong> la tribu <strong>de</strong> Judá, <strong>de</strong> quien la profecía predijo con<br />
anterioridad: Subiste recostado, es <strong>de</strong>cir, a la cruz. Subiste,<br />
piensa en la cruz; recostado, piensa en la muerte. ¿Qué es:<br />
Subiste sino aquello que está escrito: Y le crucificaron? Por<br />
esto dice él mismo: Como Moisés levantó la serpiente en el<br />
<strong>de</strong>sierto, así conviene que sea levantado el hijo <strong>de</strong>l hombre,<br />
para que todo el que cree en él no perezca, sino que tenga la<br />
vida eterna. ¿Qué significa: recostado? E inclinando la cabeza,<br />
entregó su espíritu. Después <strong>de</strong> <strong>de</strong>cir: Subiste recostado, continuó:<br />
Dormiste como un león. Dormiste como un león, no<br />
huíste como la zorra. ¿Qué significa: Dormiste como un<br />
león? Por propio po<strong>de</strong>r, no por necesidad 4 . Habiendo dicho:<br />
Dormiste como un león, prosiguió: ¿Quién lo <strong>de</strong>spertará?<br />
¿Quién lo <strong>de</strong>spertará? No quiere <strong>de</strong>cir que ninguno, sino<br />
¿quién <strong>de</strong> los hombres? Nadie, sino Dios, que lo levantó <strong>de</strong><br />
entre los muertos y le dio un nombre sobre todo nombre. Se<br />
<strong>de</strong>spertó también él mismo 5 . Por esto dice: Destruid este<br />
templo, y yo lo levantaré en tres días. Cuando oísteis, ¿quién<br />
encontrará a la mujer fuerte?, no penséis que habla <strong>de</strong> aquella<br />
Iglesia que está oculta, sino <strong>de</strong> aquella que fue encontrada por<br />
uno para que a nadie se ocultara. Por lo tanto, merece ser<br />
<strong>de</strong>scrita, alabada, recomendada, amada como madre por todos<br />
nosotros, pues es esposa <strong>de</strong> un solo marido. ¿Quién encon-<br />
tribu luda, <strong>de</strong> quo propheta ante praedixit, Ascendisti recumbens: utique<br />
in cruce. Ascendisti, crux est; recumbens, mors est. Quid est enim,<br />
Ascendisti, nisi quod scriptum est, Et crucifixerunt eum? Un<strong>de</strong> et ipse ait,<br />
Sicut exaltavit Moyses serpentem in eremo, ita exaltan oportet Filium<br />
hominis; ut omnis qui cred.it in eum non pereat, sed habeat vitam aeternam<br />
(lo 3,14.15). Quid est, recumbens? Et inclínalo capite tradidit spiritum<br />
(ib., 19,18.30). Cum ergo et ibi diceretur, Ascendisti recumbens;<br />
secutus est, Dormisti sicut leo. Dormisti sicut leo: non fugisti sicut vulpes.<br />
Quid est, Dormisti sicut leo? De potestate, non <strong>de</strong> necessitate. Cum<br />
autem dictum esset, Dormisti sicut leo; secutus ait, Quis suscitabit eum?<br />
(Gen 49,9). Quis suscitabit? ñeque enim nemo: sed quis hominum? Quia<br />
nonnisi Deus, qui eum exaltavit a mortuis, et donavit ei nomen quod<br />
est super omne nomen (Phil 2,9). Suscitavit et ipse se: un<strong>de</strong> ait, Solvite<br />
templum hoc, et in triduo suscitabo illud (lo 2,19). Et modo quando<br />
auditis, Mulierem fortem quis inveniet? nolite putare <strong>de</strong> Ecclesia dici quae<br />
latet, sed <strong>de</strong> illa quae ab uno inventa est, ut neminem lateret. Ergo<br />
<strong>de</strong>scribatur, lau<strong>de</strong>tur, commen<strong>de</strong>tur, amanda ab omni[223]bus nobis ut<br />
4 Véase la nota complementaria 50: La libertad <strong>de</strong>l Señor, p.761.<br />
5 Guiado muy probablemente por motivaciones antiarrianas, Agustín, siempre<br />
que le cuadra hablar <strong>de</strong> que el Padre resucitó a Jesús, inmediatamente se<br />
preocupa por añadir que también Jesús se resucitó a sí mismo. Los textos son<br />
frecuentes en los sermones. Véase a<strong>de</strong>más Enarración al salmo 56,8; <strong>10</strong>8,23;<br />
Tratados sobre el evangelio <strong>de</strong> San ]uan 47,7; sermón 52,13; 305,3. Para<br />
probarlo siempre se sirve <strong>de</strong>l texto <strong>de</strong> Jn 2,19, utilizado aquí.