You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
530 Sermón XXXVi l<br />
trará la mujer fuerte? ¿Quién no ve a esta mujer tan fuerte?<br />
Pero esto ocurre ahora que ya fue encontrada, que es eminente,<br />
célebre, gloriosa, ataviada, brillante; para <strong>de</strong>cirlo brevemente,<br />
extendida por toda la tierra.<br />
3. Es más valiosa que las piedras preciosas, a cuyo género<br />
pertenece. ¿Qué tiene <strong>de</strong> extraño que esta mujer sea más<br />
valiosa que las piedras preciosas? Si ahora pensáis en lo que<br />
es objeto <strong>de</strong> la avaricia humana, si tomáis las piedras preciosas<br />
en su sentido propio, ¿qué tiene <strong>de</strong> extraño que la Iglesia<br />
sea más preciosa que cualesquiera piedras? No existe punto<br />
<strong>de</strong> comparación. Pero también en ella hay piedras preciosas.<br />
Son tan valiosas que se <strong>de</strong>nominan piedras vivas. Son piedras<br />
preciosas que le sirven <strong>de</strong> adorno; pero ella es aún más valiosa.<br />
Quiero exponeros algo acerca <strong>de</strong> estas piedras preciosas<br />
en la medida <strong>de</strong> mi capacidad y <strong>de</strong> la vuestra, <strong>de</strong> mi temor<br />
y <strong>de</strong>l que vosotros <strong>de</strong>béis tener. Siempre hubo y hay en la<br />
Iglesia piedras preciosas, hombres doctos, llenos <strong>de</strong> ciencia,<br />
<strong>de</strong> don <strong>de</strong> comunicación y <strong>de</strong> instrucción en la ley. Sin duda<br />
son piedras preciosas. Pero algunas <strong>de</strong> ellas se alejaron y <strong>de</strong>jaron<br />
<strong>de</strong> ser adorno <strong>de</strong> esta mujer. Por lo que respecta a la<br />
doctrina y al don <strong>de</strong> palabra en que brilla, era piedra preciosa;<br />
en cuanto refulge por la doctrina <strong>de</strong>l Señor, era piedra preciosa,<br />
repito, Cipriano. Esta perla permaneció como adorno <strong>de</strong> la<br />
Iglesia. Piedra preciosa era Donato 6 , pero se alejó <strong>de</strong>l grupo<br />
que hacía <strong>de</strong> adorno. El que permaneció quiso ser amado en la<br />
mater: nam unius uxor est. Mulierem fortem quis inveniet? Mulierem<br />
istam tam fortem quis non vi<strong>de</strong>t? Sed iam inventam, ¡am eminentem, iam<br />
conspicuam, iam gloriosam, iam ornatam, iam lucidam; iarn, ut cito explicem,<br />
toto terrarum orbe diffusam.<br />
CAPUT III.—3. Pretiosior autem est lapidibus pretiosis, quae eiusmodi<br />
est.—Quid magnum, quia pretiosior est mulier haec lapidibus pretiosis?<br />
Si modo humanas avaritias cogitetis, si ad proprietatem acc¡piantur lapi<strong>de</strong>s<br />
pretiosi, quid magnum est, quod quibuslibet lapidibus pretiosior invenitur<br />
Ecclesia? Nulla talis comparatio est: sed sunt lapi<strong>de</strong>s pretiosi in illa. Tam<br />
pretiosi sunt lapi<strong>de</strong>s isti, ut vivi dicantur (1 Petr 2,4.5). Sijnt ergo lapi<strong>de</strong>s<br />
pretiosi ornantes ernn: sed est ipsa pretiosior. Voló aliqujd commendare<br />
Caritati vestrae, quantum capio, quantum capitis, quantum timeo, quantum<br />
timere <strong>de</strong>betis <strong>de</strong> his lapidibus pretiosis. Sunt in Ecclesia lapi<strong>de</strong>s<br />
pretiosi, et semper fuerunt, docti, abundantes scientia et frloquio et omni<br />
instructione Legis. Pretiosi plañe lapi<strong>de</strong>s isti sunt: sed ex eorum numero<br />
quídam aberraverunt ab ornamento mulieris huius. Quantum enim pertinet<br />
ad doctrinam et eloquium un<strong>de</strong> fulget, lapis pretiosus erat Cyprianus:<br />
sed mansit in huius ornamento. Lapis pretiosus erat Donatus: sed resiluit<br />
a compage ornamenti. lile qui mansit, in ea se amari voluit: ille qui<br />
in<strong>de</strong> excussus est, praeter illam nomen sibi quaesivit. lile permanens cum<br />
Véase la nota 15 al sermón 4.<br />
La mujer fuerte 531<br />
Iglesia, El que se separó buscó su fama prescindiendo <strong>de</strong> ella.<br />
El que permaneció con ella, recogió para ella. El que se aleja,<br />
no <strong>de</strong>sea recoger, sino <strong>de</strong>sparramar. Hijos perversos, ¿por qué<br />
seguís a la piedra preciosa separada <strong>de</strong>l adorno <strong>de</strong> esta mujer?<br />
Me respondéis: «¿Qué dices? ¿Acaso tú eres tan inteligente<br />
como él? ¿Acaso eres tan sabio como él? ¿Eres tan elocuente<br />
como él?» Aunque sea inteligente —el buen entendimiento es<br />
para quienes obran el bien—, aunque sea docto y esté instruido<br />
en las disciplinas liberales y en los misterios <strong>de</strong> la ley, es una<br />
piedra preciosa. Sepárate <strong>de</strong> él y vuelve a la Iglesia: Es más<br />
valiosa que todas las piedras preciosas. Yace en tinieblas la<br />
piedra preciosa si no forma parte <strong>de</strong> los adornos <strong>de</strong> esta<br />
mujer. Don<strong>de</strong>quiera que se halle, se encuentra en tinieblas la<br />
piedra preciosa que no engalana a aquella mujer. Le era<br />
necesario permanecer entre sus adornos, estar en compañía<br />
<strong>de</strong>l restante ornamento. Lo digo con toda confianza. Se llaman<br />
piedras preciosas porque son caras. Es vil, perdió su valor la<br />
que no tiene caridad 7 . Aunque se jacte <strong>de</strong> su saber, aunque<br />
presuma <strong>de</strong> su elocuencia^ escuche a guien sabe valorar las<br />
verda<strong>de</strong>ras piedras <strong>de</strong> esta señora. Escuche, digo, a un cierto<br />
inspector, el artífice <strong>de</strong> todos los adornos. ¿Por qué se jacta<br />
<strong>de</strong> las lenguas quien no es ya una piedra preciosa, sino vil?<br />
Si hablara, dijo, las lenguas <strong>de</strong> los hombres y <strong>de</strong> los ángeles,<br />
y no tuviera caridad, soy como bronce que suena o címbalo<br />
que retiñe. ¿Dón<strong>de</strong> está aquella piedra? Ya no brilla, sólo<br />
illa, ad illam collegit: ille resiliens, non colligere, sed spargere concupivit.<br />
Mali filii, quid sequimini lapi<strong>de</strong>m pretiosum, <strong>de</strong> ornamento huius mulieris<br />
excussum? Respon<strong>de</strong>tis mihi, Quid enim? Tu sic intellegens quomodo ille?<br />
aut sic loqueris quomodo ille? aut tam doctus et quam ille? Sit licet<br />
intellegens: Intellectus bonus, ómnibus facientibus eum (Ps 1<strong>10</strong>,<strong>10</strong>). Sit<br />
licet doctus, licet überalibus disciplinis et mysteriis Legis instructus, lapis<br />
est pretiosus: redi ab illo ad istam, Pretiosior est lapidibus pretiosis.<br />
Lapis pretiosus si non sit in ornamento mulieris huius, iacet in tenebris.<br />
Lapis pretiosus quolibet iacet, iacet in tenebris: opus illi erat ut in<br />
ornamento huius feminae permaneret, et esset in compagine ornamenti<br />
eius. Ego autem fi<strong>de</strong>nter dixerim, pretiosi lapi<strong>de</strong>s i<strong>de</strong>o dicti sunt, quia<br />
caro valent: iam ille vilis est, pretium perdidit, qui non habet caritatem.<br />
Doctrinam suam iactet licet, linguam suam iactet licet: audiat aestimatorem<br />
verorum lapidum matronae huius; audiat, inquam, quemdam artificem<br />
ornamenti inspectorem. Quid iactat linguam suam, iam non pretiosus,<br />
sed vilis lapis? Si linguis hominum loquar, inquit, et Angelorum, caritatem<br />
autem non habeam, factus sum aeramentum [224] sonans, aut cymbalum<br />
1 Aquí Agustín juega con los dos significados <strong>de</strong> la palabra caritas, el equivalente<br />
a amor, caridad cristiana, y el equivalente a valor, el castellano caro.<br />
Véase C. MORHMANN. La structure du latín paléochrétien, en Étu<strong>de</strong>s sur le latín<br />
<strong>de</strong>s chrétiens IV p.17.