Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
SERMÓN XXXIII<br />
Tema: Comentario <strong>de</strong>l Sal 143,9.<br />
Fecha: Entre el año 405 y el 411.<br />
Lugar: Desconocido.<br />
1. La razón porque está escrito: ¡Oh Dios!, quiero cantarte<br />
un cántico nuevo, salmodiar para ti con el arpa <strong>de</strong> diez<br />
cuerdas, es porque las diez cuerdas <strong>de</strong>l arpa son los diez mandamientos<br />
<strong>de</strong> la ley'. Cantar y salmodiar suele ser negocio <strong>de</strong><br />
los amantes 2 . El hombre viejo está imbuido <strong>de</strong> temor; el nuevo<br />
lo está <strong>de</strong> amor. Por eso distinguimos también dos Testamentos,<br />
uno viejo y otro nuevo, que, según el Apóstol, están prefigurados<br />
en los dos hijos <strong>de</strong> Abrahán, uno <strong>de</strong> la esclava y otro<br />
<strong>de</strong> la libre: Son, dice, los dos Testamentos. La esclavitud pertenece<br />
al temor; la libertad, al amor. Dice el Apóstol: Pues no<br />
recibisteis un espíritu <strong>de</strong> esclavitud para recaer en el temor;<br />
antes bien, recibisteis un espíritu <strong>de</strong> hijos adoptivos que nos<br />
hace exclamar: ¡Abbá, Padre! Dice también Juan: En la caridad<br />
no hay temor; por el contrario, la caridad perfecta espanta<br />
lejos el temor. Luego la caridad es la que canta el cántico<br />
nuevo. Aquel temor servil radicado en el hombre viejo pue<strong>de</strong><br />
SERMO XXXIII [PL 38,207]<br />
DE VERSU 9 EIUSDEM PSALMI 143: «DEUS, CANTICUM NOVUM CANTABO<br />
TIBÍ; IN PSALTERIO DECEM CHORDARUM PSALLAM TIBÍ»<br />
CAPUT I.—1. Caritate cantatur canticum novum.—Quoniam scriptum<br />
est, Deus, canticum novum cantabo ubi; in psalterio <strong>de</strong>cem chordarum<br />
psallam tibi; <strong>de</strong>cem chordarum psalterium, <strong>de</strong>cem praecepta Legis intelleguntur.<br />
Cantare autem et psallere, negotium esse solet amantium. Vetus<br />
enim homo in timore est, novus in amore. Ita etiam dúo Testamenta<br />
discernimus, vetus et novum, quae in allegoria dicit Apostolus etiam in<br />
Abrahae filiis figurari, uno <strong>de</strong> ancilla, altero <strong>de</strong> libera: Quae sunt, inquit,<br />
dúo Testamenta (Gal 4,22.24). Servitus enim pertinet ad timorem, libertas<br />
ad amorem. Dicit enim Apostolus: Non enim accepistis spiritum servitutis<br />
iterum in timore; sed accepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo clamamus,<br />
Abba, Pater (Rom 8,15). Dicit et Ioannes: Timor non est in<br />
caritate; sed perfecta caritas foras mittit timorem (1 lo 4,18). Caritas<br />
1 El mismo tema es tratado en el sermón 9.<br />
2 En el sermón 34,1 dirá: «El canto es expresión <strong>de</strong> alegría y, si lo pensamos<br />
mejor, es cosa propia <strong>de</strong>l amor».<br />
Comentario <strong>de</strong>l salmo 143,9 491<br />
tener un salterio <strong>de</strong> diez cuerdas, porque también a los judíos<br />
carnales se les dio la ley <strong>de</strong> los diez mandamientos, pero no<br />
pue<strong>de</strong>n cantar en ella el cántico nuevo. Está sometido a la ley<br />
y es incapaz <strong>de</strong> cumplirla. Lleva el instrumento musical, pero<br />
no lo toca; el salterio le pesa, no le sirve <strong>de</strong> adorno. Quien,<br />
en cambio, está bajo la gracia, y no bajo la ley, éste cumple<br />
la ley, porque no es para él un peso, sino una honra; ni es un<br />
tormento para el que teme, sino un adorno para el que ama.<br />
Encendido en el espíritu <strong>de</strong> amor, canta ya el cántico nuevo<br />
con el salterio <strong>de</strong> diez cuerdas.<br />
2. Así dice el Apóstol: Quien ama al otro, cumplió la<br />
ley. Porque no adulterarás, no matarás 3 , no robarás, no codiciarás,<br />
y si hay algún otro mandamiento, se resume en estas<br />
palabras: Amarás a tu prójimo como a ti mismo. El amor al<br />
prójimo no obra nunca el mal. La plenitud <strong>de</strong> la ley es la caridad.<br />
El Señor, que había dicho: No vine a abolir la ley, sino<br />
a darle cumplimiento, dio a los discípulos este precepto para<br />
que pudieran cumplir la ley: Os doy un mandamiento nuevo:<br />
que os améis los unos a los otros. No hay que extrañarse si el<br />
mandamiento nuevo canta el cántico nuevo, porque, como se<br />
ha dicho, el salterio <strong>de</strong> diez cuerdas simboliza los mandamientos<br />
<strong>de</strong> la ley, y la plenitud <strong>de</strong> la ley es el amor. El Apóstol<br />
sólo quiso recordar unas pocas cuerdas, para compren<strong>de</strong>r a<br />
partir <strong>de</strong> ellas las <strong>de</strong>más, cuando dice: No adulterarás, no ma-<br />
ergo cantat canticum novum. Nam timor ille servilís in veteri homine<br />
constitutus, potest qui<strong>de</strong>m habere psalterium <strong>de</strong>cem chordarum, quia et<br />
Iudaeis carnalibus data est ipsa Lex <strong>de</strong>cem praeceptorum: sed cantare in<br />
illa non potest canticum novum; sub Lege est enim, et implere non potest<br />
Legem. Organum ipsum portat, non tractat; et oneratur psalterio, non<br />
ornatur. Qui autem sub gratia est, non sub Lege, ipse implet Legem:<br />
quia non est eí pondus, sed <strong>de</strong>cus; nec tímenti tormentum est, sed amanti<br />
ornamentum. Spiritu enim dilectionis accensus, iam in psalterio <strong>de</strong>cem<br />
chordarum cantat canticum novum.<br />
CAPUT II.—2. Lex impletur caritate.—Nam sic dicit Apostolus: Qui<br />
enim diligit alterum, Legem implevit. Nam, Non adulterabis, Non homicidium<br />
facies, Non furaberis, Non concupisces; et si quod est aliud mandatum,<br />
in hoc sermone recapitulatur, Diliges proximum tuum tanquam te<br />
ipsum. Dilectio proximi, malum non operatur. Plenitudo autem Legis,<br />
caritas (Rom 13,8-<strong>10</strong>). Dominus etiam quia dixerat, Non vení ÍO/[208]vere<br />
Legem, sed adimplere (Mt 5,17); propterea tale mandatum discipulis<br />
<strong>de</strong>dit, un<strong>de</strong> Lex ab eis posset impleri: Mandatum, inquit, novum do vobis,<br />
ut vos invicem diligatis (lo 13,34). Non ergo mirum, si mandatum novum<br />
cantat canticum novum: quia, sicut dictum est, psalterium <strong>de</strong>cem chordarum<br />
<strong>de</strong>cem praecepta sunt Legis, et plenitudo Legis dilectio est. Paucas<br />
autem in<strong>de</strong> chordas commemorare Apostolus voluit, ut ex eis cetera<br />
Véase la nota 7 al sermón 8, p.127.