28.06.2013 Views

KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...

KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...

KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

— 261 —<br />

eenmaal de linkse opstandelingen zo goed als verslagen, beslist had een<br />

commando van Zuid-Afrikaanse en Rhodesische huurlingen huiswaarts te<br />

sturen. Het totaal aantal huurlingen werd geleidelijk afgeslankt van 850 in 1966<br />

tot 195 in juni 1967. Dat de Katangezen en huurlingen voor Mobutu een gevaar<br />

konden vormen was ook reeds gebleken naar aanleiding van een opstand van een<br />

Katangees bataljon onder Kolonel Tshipola in Kisangani in juli 1966, tegen<br />

hetwelk troepen van Denard werden ingezet en dat zich na bemiddeling van<br />

Schramme had overgegeven. Het zag er dus meer en meer naar uit dat de<br />

huurlingen aan de dijk zouden worden gezet, wat voor Mobutu in de lijn lag van<br />

zijn nationalistisch gerichte politiek. Schramme en andere huurlingen, die<br />

daarenboven vreesden niet meer te zullen worden betaald, besloten daarom tot<br />

actie over te gaan en zich van Oost-Congo en Katanga meester te maken om<br />

een verbinding met Angola te verwezenlijken, en vandaar uit eventueel in<br />

Kinshasa zelf Mobutu te gaan onttronen. Eigenaardig is wel dat de opstand<br />

enkele dagen na de ontvoering van Tshombe plaatsvond, wat zou kunnen wijzen<br />

op een causaal effect, doch Schramme en zijn trawanten hebben zulks steeds<br />

ontkend.<br />

Reeds bij de opstand op 5 juli en de daaropvolgende dagen ondervonden de<br />

muiters tegenslag. Kisangani met zijn vliegveld kon weliswaar door Schramme<br />

worden bezet, maar de weerstand van het ANC was, ingevolge net tevoren aangekomen<br />

versterking, groter dan verwacht. Bovendien kon het gros van de<br />

Brigade van Denard zich slechts in geringe mate bij Schramme voegen, werd<br />

Denard gekwetst en naar Rhodesië geëvacueerd. Men kon er ook geen volledige<br />

zekerheid over hebben of Denard en Schramme elkaar wel goed verstonden.<br />

Een actie meer in het Zuiden voorzien, tegen de stad Kindu, kon niet plaatsvinden<br />

wegens een te groot aantal aanwezige Congolese troepen, terwijl Bukavu<br />

na één dag bezetting door een dertigtal huurlingen en circa honderd Katangezen,<br />

bevolen door Commandant Noel, en komend uit Uvira, op 6 juli reeds werd ontruimd.<br />

Dit was het resultaat van een verkeerde interpretatie van een telegrafisch<br />

bericht, waardoor Noel begrepen had dat hij zich, in plaats van ter plekke op versterking<br />

te wachten, naar Kisangani moest begeven en dit dan ook langs de weg<br />

heeft gedaan. Deze overval op Bukavu maakte de Rwandese regering bezorgd en<br />

bracht bij onze plaatselijke Belgische bevolking in de stad heel wat angst mee.<br />

Onmiddellijk had men in Congo ons land van betrokkenheid bij de opstand verdacht<br />

gemaakt en begon het ANC de heroverde stad te plunderen en gewelddaden<br />

te plegen tegen de Europese bevolking, die zich overal ging schuil houden.<br />

Drie Belgen, m.n. Ozeel, Malengreau en Vaessen, werden door ANC-militairen<br />

vermoord. Het Congolese leger ging ook de grens met Rwanda sluiten, doch een<br />

tweehonderdtal buitenlanders, vooral landgenoten, konden tijdig per boot<br />

Rwanda bereiken, waar ze door onze Ambassade werden opgevangen. Onze<br />

Minister Harmel stuurde een dankboodschap naar President Kayibanda en sprak<br />

zich onomwonden tegen de actie der huurlingen uit. Onze Consul-Generaal ter<br />

plekke had zich in den beginne in de stad moeten verschuilen om evidente<br />

veiligheidsredenen.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!