KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...
KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...
KONINKLIJKE ACADEMIE VOOR OVERZEESE WETENSCHAPPEN ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
— 265 —<br />
aan een Congolese grenspost beland waar zij onmiddellijk als vermomde buitenlandse<br />
huurlingen werden aangehouden. Zij werden nadien gedood in het<br />
Congolese militaire kamp van Rumangabo. Van hen werd nooit enig stoffelijk<br />
overschot teruggevonden. De officier die daar de leiding had was Majoor<br />
Potopoto die, volgens de huurlingen in Bukavu, een executiebevel zou hebben<br />
gekregen van de Congolese leider der operaties in Kivu, Generaal Massiala. Mij<br />
is de droevige plicht te beurt gevallen Mw. De Munck over het gebeurde in te<br />
lichten. Zelf heeft zij midden augustus nog geprobeerd de langs Goma passerende<br />
Congolese Minister Bomboko om uitleg te vragen. Deze beloofde een onderzoek,<br />
maar dit heeft bij mijn weten niets opgeleverd en er werd niemand<br />
vervolgd. Het kwalijke toeval wou dat deze dramatische gebeurtenis vrijwel<br />
samenviel met de verovering van Bukavu door Schramme, wat de Congolezen<br />
bijzonder wraakzuchtig maakte.<br />
6. Bemiddelingspogingen langs de<br />
Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (OAE)<br />
Dr. Schyns, aan wie ik hier speciaal hulde wil brengen, ontpopte zich gauw<br />
als sleutelfiguur om een humanitaire oplossing tot stand te brengen teneinde het<br />
conflict te beëindigen en verder bloedvergieten te verijdelen. Daartoe dacht hij<br />
in Kinshasa te kunnen rekenen op de hulp van een vriend van hem, een<br />
Amerikaanse geneesheer, die lijfarts was van Mobutu. Van een Belgische<br />
bedrijfsdirecteur uit Punia die, samen met de colonne van Schramme, in Bukavu<br />
en nadien in Rwanda was beland, had Schyns vernomen dat Schramme naar een<br />
compromisoplossing zocht. Op 10 augustus, daags na de verovering van Bukavu,<br />
bezorgde Schramme, langs dezelfde tussenpersoon, Schyns een document waarin<br />
hij zich bereid verklaarde een einde te maken aan de gevechten onder waarborg<br />
van amnestie, een vertrek uit Bukavu via Rwanda naar een bestemming van<br />
keuze, en het afzien door Congo van elke aanvraag tot uitlevering.<br />
Gesterkt door deze hoopgevende boodschap begaf Schyns zich naar Kinshasa<br />
waar hij, dankzij zijn Amerikaanse confrater, over het document een gesprek kon<br />
voeren met Mobutu. Deze gaf zijn principieel akkoord, en Minister van<br />
Buitenlandse Zaken Bomboko werd onmiddellijk naar Kigali gestuurd, in het<br />
gezelschap van Schyns. Daar was Kayibanda niet aanwezig, want hij bevond<br />
zich, na een bezoek aan de Wereldtentoonstelling van Montreal, in Parijs, en<br />
nadien in Brussel, waar hij Minister Harmel ontmoette en een groet was gaan<br />
brengen aan het graf van de door hem zo geëerde stichter van de Katholieke<br />
Arbeidersjeugd, Kardinaal Cardijn. Bomboko diende nog enkele dagen in de<br />
regio (Goma en Bujumbura) te blijven vooraleer hij door Kayibanda kon worden<br />
ontvangen. Zelf had ik met mijn betrokken westerse collega’s, m.n. de Franse en<br />
Amerikaanse Ambassadeur en Mgr. Bonneric, gesprekken met Bomboko tijdens<br />
dewelke wij ons eenstemmig achter het overgaveplan schaarden. Na zijn onder