mededelingen der zittingen bulletin des seances - Royal Academy ...

— 121 —
waren geluwd, China vanuit Westerse landen een aantal fabrieken-met-sleutel-
op-de-deur heeft ingevoerd.
3. De Dengistische openingspolitiek
Het beleid van „hervormingen en van opening naar de buitenwereld” heeft
vrij vlug de voorheen zeer gesloten Chinese volkshuishouding opengetrokken.
Drie vectoren van internationale economische betrekkingen moeten daarbij
worden onderscheiden, alhoewel zij met elkaar zijn verweven. Zij betreffen
resp. (i) de internationale handel, (ii) de directe investeringen en (iii) de financiering
vanuit het buitenland. China vertoont nu een hogere openheidsratio
(gemeten aan de som van uit- en invoer als percentage van het Bruto Nationaal
Product (BNP), met name 33,8 % in 1993) dan in andere grote ontwikkelingslanden
als Indië (16,5 %) of Brazilië (44,3 %).
Wegens plaatsgebrek zullen wij hier niet handelen over internationale financiering.
Er rijst terzake overigens geen belangrijk probleem, omdat tekorten
in een aantal jaren van de lopende verrichtingen op de betalingsbalans snel
via maatregelen langs de invoerzijde konden worden afgebouwd en, hoe dan
ook, gemakkelijk konden worden gefinancierd, o.m. dankzij de toevloed van
direct investeringskapitaal in recente jaren. De deviezenschuld t.a.v. het buitenland
wordt overigens voorzichtig beheerd, alhoewel zij in absolute cijfers snel
is gestegen. De stevige deviezenreserve die werd opgebouwd laat trouwens
toe de schuldendienst (betaling van interesten en aflossing van de hoofdsom)
zonder noemenswaardige moeilijkheden te ondervangen (Lardy 1994).
a . I n t e r n a t i o n a l e h a n d e l
De Chinese uitvoer heeft, op onverwachte wijze, een spectaculaire bloei
gekend. De jaarlijkse groei tijdens de periode 1979-1994 was hoger, en veelal
beduidend hoger, dan deze van het BNP in China of van de wereldhandel.
Een belangrijke rol wordt daarbij vervuld door de inwaartse directe investeringen,
die in recente jaren instonden voor meer dan 30 % van de uitvoerwaarde.
Inzake de samenstelling van de uitvoer had China aanvankelijk gehoopt
aanzienlijke deviezenontvangsten te kunnen aanboren dankzij de uitvoer van
ruwe olie. De winning van olie is evenwel ver beneden verwachting gebleven,
terwijl tevens de snelle groei van de eigen economie beslag legde op deze
energiebron. In 1994 vertegenwoordigde petroleum nog slechts 4 % van de
exportontvangsten. Andere minerale grondstoffen en landbouwproducten zijn
evenmin sterk vertegenwoordigd in het exportpakket. Manufacturen beliepen tot
80 % van de export. Daarbij zijn arbeidsintensieve goederen (textielwaren —
vooral kledij —, schoeisel, speelgoed) nog steeds toonaangevend. In deze sectoren
geniet China immers, ingevolge zijn lage loonkost, van een „comparatief