mededelingen der zittingen bulletin des seances - Royal Academy ...

— 299 —
Een tweede, belangrijke groep golven zijn oppervlaktegolven : de Love- en
de Rayleigh-golven. Deze komen enkel voor wanneer de trillende massa een
vrije rand heeft. De Rayleigh-golven zijn drukgolven met een voortplantingssnelheid
die aanzienlijk lager ligt dan de dieptegolven. De Love-golven zijn
transversale golven die iets sneller lopen dan de Rayleigh-golven. De voortplantingssnelheid
van een aantal van deze golftypes is sterk afhankelijk van
de coëfficiënt van Poisson v, die zelf afhangt van de verzadigingsgraad, de
korrelverdeling en de pakkingsdichtheid van de grond.
De oppervlaktegolven zijn voor funderingstechnische problemen bijzonder
belangrijk omdat ze een hogere energie-inhoud hebben en dus agressiever zijn
voor de gebouwen en structuren die er aan onderworpen worden. Al deze
golven hebben daarom de neiging aan te komen in golftreinen die zich elk
met een eigen snelheid voortplanten. Het tijdstip van aankomst van die
golftreinen wordt gebruikt om het epicentrum van een beving te lokaliseren.
In de omgeving van het epicentrum versterken deze golven elkaar zodat de
beving er zwaar en complex kan zijn. De golfvoortplantingen en hun
resulterende grondbewegingen worden mathematisch uitvoerig beschreven en
besproken in de grondmechanische analyse van aardbevingen, waar hier
evenwel niet wordt op ingegaan. Een aantal begrippen dient nochtans te
worden verduidelijkt.
Dieptegolven hebben een variërend frequentiespectrum afhankelijk van de
plaats, de diepte en de oorzaken van de beving. Demping zorgt er naderhand
voor dat de dieptegolven vaak piekfrequenties hebben tussen 0,5 Hz en 20 Hz.
De oppervlaktegolven hebben meestal lagere frequenties. De kennis van de
waarschijnlijkheid van voorkomen van bepaalde frequenties in het spectrum
van een aardbeving is van uitermate groot belang voor de ontwerper van
gebouwen in aardbevingsgevoelige gebieden.
2.2. A a r d b e v i n g s k a r a k t e r i s t i e k e n
De magnitude van een aardbeving is een maat voor haar totale energie-
inhoud. Het begrip wordt gebruikt om aardbevingen kwantitatief te vergelijken.
Ze is betrokken op de hoeveelheid potentiële energie in het hypocentrum en
wordt bepaald door intensiteitsmetingen op een bepaalde afstand. De magnitude
wordt uitgedrukt op de Richterschaal en gemeten met een specifieke
seismometer. Het registrerend seismologisch station dient zich te bevinden op
een stevige rotsbodem om de metingen onderling consistent te houden. De
„eenheidsaardbeving” geeft op 100 km van het epicentrum een uitwijking van
1 )xm op een Wood-Anderson torsieseismometer met een demping van 0,8,
een dempingsperiode van 0,8 seconden en statische vergroting van 2 800. De
algemene Richtermagnitude wordt bepaald als :
MR = i°gA