mededelingen der zittingen bulletin des seances - Royal Academy ...

- 126 —
langrijke hinderpaal voor buitenlandse investeerders bestaat in de verplichting
evenveel deviezen te verdienen als zij aan het project spenderen. Dit betekent
concreet meestal dat zij geacht werden via export de deviezen te verdienen
tot bekostiging van de invoer van uitrustingsgoederen. Zulks is een gemakkelijke
opdracht voor hotels en voor exportgerichte arbeidsintensieve producties, maar
niet voor industriële bedrijven. Alhoewel deze regel nog geldt, is hij momenteel
minder prangend dan voorheen omdat de buitenlandse investeerders thans
op een ondertussen beter functionerende deviezenmarkt (swapmarkten) aan
hun trekken kunnen komen en dat het hen ook beter mogelijk is geschikte
inputs vanuit China te betrekken.
In 1994 en 1995 werd het beleid inzake inwaartse investeringen aanzienlijk
omgebogen in een shift from investment promotion to investment management.
Drie belangrijke accentverschuivingen zijn te vermelden. Vooreerst worden de
sectoriële voorkeuren vanwege het gastland verduidelijkt — grotendeels een
officialisering van voorheen in de praktijk toegepaste criteria. Diverse segmenten,
waaronder landbouw, investeringen met exportpotentieel of die hoog-
technologie inzetten, worden aangemoedigd. Ook de investeringen in infrastructuur
behoren tot deze categorie en daartoe kunnen formules zoals „(zelf)
bouwen, bezitten en uitbaten” worden aangewend, mits regulering van de prijzen
die aan de gebruikers worden aangerekend. In andere sectoren zijn directe
investeringen slechts beperkt toegelaten, o.m. inzake eenvoudige assemblage
of wanneer reeds voldoende inheemse productiecapaciteit aanwezig is. De
financiële sector, de distributie en de buitenlandse handel worden opengesteld
op proefbasis. In enkele gevallen zijn investeringen niet toegelaten, o.m. wanneer
een reeds unieke Chinese technologie zou aanwezig zijn. In alle andere,
niet specifiek opgesomde sectoren zijn de buitenlandse investeerders toegelaten.
Uit dit alles blijkt het opzet van de Chinese overheid om, meer dan voorheen,
de directe investeringen uit het buitenland in te schakelen als een vector van
industriële politiek, waarbij met name technologische opwaardering wordt
nagestreefd en de vaak speculatieve investeringswoede in immobiliën wordt
afgeremd. Daarbij komt enig protectionisme ten gunste van reeds opererende
Chinese of buitenlandse bedrijven tot uiting.
Een tweede wijziging strekt ertoe thans voorrang te verlenen aan investeringen
in Centraal- en westelijk China, die tot hiertoe samen slechts ongeveer 14 %
van alle inwaartse investeringen ontvingen. Deze bevoordeling zal evenwel
slechts projecten aanlokken voor zover ook de andere parameters van relatieve
achterstand t.a.v. de kuststreken — zoals de gebrekkige verbindingen en nog
oudtandse mentaliteit — kunnen worden bijgeveild. In de achttien centrale en
de westelijke provincies bestaat een aanzienlijk potentieel voor grondstoffen-
delving, maar nu wordt er ook meer industrialisatie nagestreefd, o.m. door
aanmoediging van industriële dorpsondernemingen.
Ten slotte wordt ook de aanvankelijke begunstiging van buitenlandse t.a.v.
Chinese ondernemingen gedeeltelijk teruggeschroefd. Sinds begin 1994 zijn