KISAH DARI »EDALAMAN - Acehbooks.org

Dalam pada itu baru di abad ke 16 agama tersebut berkembang
subur di Aceh, yaitu terlebih-lebih setelah dalam tahun
1507 Sulthan Ali Mug Hayat Syah memeluk agama Islam yang
kemudian diikuti oleh rakyatnya.
Karena suburnya agama itu di Aceh, maka daerah itu kemudian
diberi nama julukan Serambi Mekah.
Dalam sejarah Aceh yang menjadi catatan terpenting ialah
Perang Aceh (1873 - 1913). Orang-orang Belanda sendiri mengakui
bahwa sejak mereka (VOC) melakukan peperangan-peperangan
di Indonesia, perang Acehlah yang terberat dan memakan biaya
dan korban-korban yang terbanyak di pihak Belanda, (dapat
dibaca dalam buku : HET KONINKLIJK NEDERLAN3-INDISCH
LEGER 1830 - 1950 hal. 25) sbb. :
De Atjeh-oorlog heeft bij elkaar een veertig jaar geduurd; van
1873 tot ongeveer 1913. In die tijd sneuvelden aan Nederlans' kant
ruim 2.000 Europese en Inheemse militairen, terwijl 10.000 man
onder meer door bestmettelijke alscholera om het leven kwamen.
Meer dan 12.000 raakten tijdens gevechten gewond. Het aantal
omgekomen Atjehers wordt geschat op rond 70.000. Telt
men daarbij enkele tienduizenden overleden dwangarbeiders die
bij het KNIL onder meer als dragers waren ingedeeld, dan wordt
een totaal bereikt van honderdduizend doden.
Alleen daardoor stijgt de Atjeh-oorlog in betekenis uit boven
de tientallen kleinere en grotere expedities die in de Archipel
werden ondernomen om het Nederlands gezag te handha
ven of te vestigen. Hij is alleen vergelijkbaar met de Javaoorlog
die de Atjeh-krijg zelfs in aantal slachtoffers verre overtreft.
Beide oorlogen zijn nog in een ander opzicht vergelijkbaar;
zij zetten Nederlands prestige als koloniale mogendheid op het
spel, en voor wie nog mocht geloven dat de 'kompenie' onoverwinnelijk
was leveren ze voldoende materiaal om deze mythe te
ontzenuwen. * * 3 ).
Kemudian saya sitir pula beberapa pendapat lagi tentang
Perang Aceh yang justru datangnya dari pihak Belanda sendiri
sebagai berikut :
224
De waarheid is : dat de Atjehers, mannen en vrouwen, in
het algemeen schitterend hebben gevochten voor wat ' zij
zagen als hun national of religieus ideaal. Er is onder die
strijders een zeer groot aantal mannen en vrouwen die de
trots van elk volk zouden uitmaken; zij doen voor de schitterendste
van onze oorlogsfiguren niet onder. Baca buku
Aceh, Karangan zont graaf, hal. 1. * * 4 )