19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sxva dros ki _ ara. Aase rom, qarTul `vaiTu~-s saanalizo<br />

nawilaki mxolod maSin Seesatyviseba, roca am ganwyobas<br />

movlenis mimarT vrceli teqsti asaxavs.<br />

qarTuli Sesatyvisis ufro meti sizuste miiRweva<br />

konstruqciiT: `mgoni~ (/Cemi azriT) + nazmnari nawilaki<br />

`unda~ + zmnis kavSirebiTi kilo: aTxe mestias díæ uCxa _<br />

`axla mestiaSi, mgoni (/Cemi azriT), unda wvimdes~ (`wvimda~);<br />

sablu buzоlрr, díæe jрОdéndax i laxëmd alк, Tæi!<br />

(sv. pr. t. I 1939: 181,6) _ `sabralo{ebo} futkrebo (`buz-ikoeb-o~),<br />

mgoni unda gSiodeT (`gSiodaT~) da WameT es, ai,<br />

Tafli!~<br />

miC eser xoxal Sdiqi Jagrрr, mare díæ eser míd<br />

Cæemin (iqve 55,10) _ `me vici kbilis wamali, magram albaT<br />

ar izamo~ (`maso icis kbilis wamali, magram vaiTuo ar<br />

qna~).<br />

rac Seexeba saanalizo nawilakis gamoyenebas warsuli<br />

drois movlenis gamosaxatavad, zemosvanurSi igi bunebrivad<br />

mxolod II SedegobiTTan Cans:<br />

bz. aleqsandre díæ{e} рmвedlрsæ / bq. doRæe<br />

/noRæe omвedelрsæ _ `mgoni, aleqsandre unda Camosuliyo<br />

/ mgoni, Camovida~.<br />

vрО-vрО eser, [dina] díæ dрæs oTxæión (iqve, 401,11)<br />

_ `vai-vaio, vgoneb, [gogo] devs unda waeyvanao~;<br />

6. xekæes `Cemi azriT~; `unda... ~ (sityvasityviT: `undodes~;<br />

Sdr. awmyo: xaku{C} `unda~); es leqsema, qarTuli<br />

`unda~-sgan gansxvavebiT, nawilakis funqciiT mxolod kav-<br />

SirebiTis formiT gamoiyeneba.<br />

`unda~ nazmnari nawilaki qarTulSic yovelTvis inferencias<br />

gamoxatavs, oRond xan savaldebuloobas, aucileblobas,<br />

xanac _ mxolod varauds: `modaluri zmnebisgan<br />

modaluri nawilakebis warmoqmnas am zmnaTa semantikis<br />

gadaweva ganapirobebs. `unda~ zmnis SemTxvevaSi: surs ><br />

204<br />

survili aqvs > sWirdeba > esaWiroeba > saWiroa, aucilebelia~<br />

(jorbenaZe 1993: 273). aRniSnul nazmnar nawilaks<br />

aqvs kidev erTi mniSvneloba _ es aris SesaZlebloba. saki-<br />

TxTan mimarTebiT sayuradRebod gveCveneba W. qirias mosazreba<br />

zanurSi pirobiTis mwkrivTa mawarmoeblis _ -ko(n)<br />

morfemis Sesaxeb:<br />

`ko(n) morfemizebuli nawilaki, romelic nakvTis mawarmoebeli<br />

funqciiT gamodis, desemantizebuli ar aris, _<br />

arcTu iSviaTad igi im semantikur niuansebs gamoxatavs,<br />

rac sazogadod akisria oko(n) modalur nawilaks _ amiT<br />

is axlos dgas qarTul (dial.) saTanado (unda||una||un||nda||na)<br />

calTan, magram mxolod es ar amowuravs<br />

mis funqcias, _ misi ZiriTadi gramatikuli daniSnulebaa<br />

nakvTebis warmoeba. ase rom, funqciuri TvalsazrisiT, er-<br />

Ti donis monacemebad SegviZlia CavTvaloT zanuri oko(n)<br />

da qarTuli (dial.) unda||una... nawilakebi~ (qiria 2004: 81).<br />

swored aRniSnul nawilakTa (unda || una, kon) donis<br />

monacemia svanurSi xekæes (`undodes~) nazmnari nawilaki,<br />

romelic ZiriTadi zmnis samive seriis kavSirebiTebTan er-<br />

Tad gamoiyeneba (xekæes jрОdéndлdx _ `unda gSiodeT~, sityvasityviT:<br />

`undodes gSiodeT~, rac SeiZleba iyos kategoriulic<br />

(`ase unda iyos!~) da inferenciulic (`Cemi azriT,<br />

unda gSiodeT~).<br />

7. Wur (`mgoni~) nawilaki Tanamedrove balszemour<br />

metyvelebaSi ar gvxvdeba, ramdenime SemTxvevaRa dasturdeba<br />

dRemde gamocemul balszemour prozaul teqstebSic<br />

(Tu ar CavTvliT `kodorul qronikebs~, romlis masalac<br />

swored kiloTa interferenciulobis TvalsazrisiT aris<br />

saintereso da, amdenad, amjerad sabuTad ver gamogvadgeba,<br />

vinaidan kodoreli balszemoelebis metyvelebaSi Warbad<br />

gvxvdeba balsqvemouri leqsika da piriqiT.); samagierod<br />

Zalze xSirad fiqsirdeba Zvel svanur xalxur simRereb-<br />

Si, Tumca misi mniSvneloba iq ramdenadme bundovania:<br />

205

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!