19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

mivxvdebiT, amasTan msgavsi Sesityvebebi arcTu literaturulia.<br />

v. boederic SeniSnavs, rom qarTuli myofadisa da<br />

pirobiTis formebs SeiZleba hqondeT SesaZleblobis epistemikuri<br />

mniSvneloba: `Tu... dedis amags afaseb, modi, kargi<br />

adamiani iqnebio~; `saidan iqnebiT?~... ; `amilaxvari iqneboda<br />

Svidi-rva komli~... (boederi 2000: 280).<br />

epistemikuri semantika qarTul saliteraturo enaSi,<br />

ZiriTadad, mainc modaluri leqsemebisa Tu nawilakebis<br />

(SesaZloa, savaraudod, iqneb, albaT, vinZlo,...) daxmarebiT<br />

gamoixateba.<br />

maSasadame, Tuki Tanamedrove qarTulSi informaciis<br />

epistemikuroba (inferenciuloba) niuansurad mxolod<br />

vrceli teqstidan Cans (da ara calkeul zmnur formaSi,<br />

Tumca funqciurad mas myofadi da xolmeobiTi metnaklebad<br />

iTavsebs) an ama Tu im mwkrivis formasTan saTanado<br />

semantikis modaluri leqsemis moSveliebaa saWiro, svanur<br />

enaSi am mwkrivTa Sesabamisi (epistemikuri) versiebi _ inferenciuli<br />

awmyo (resp. usruli myofadi), ZiriTadpreverbiani<br />

sruli myofadi, usruli pirobiTi, sruli pirobiTi _ unda<br />

gamoviyenoT; mxolod am SemTxvevaSi iqneba stili gamarTuli<br />

da metyveleba _ bunebrivi.<br />

balszemour dialeqtSi sagulisxmoa erTi specifikuri<br />

konstruqcia, roca winadadebas mTqmeli i (`da~) kavSiriTa<br />

da auslautSi aweuli intonaciiT amTavrebs; amgvar<br />

SesityvebaSi Tu man inferenciuli zmna gamoiyena, rasakvirvelia,<br />

is msjelobs, gamoTqvams varauds da ara kategoriul<br />

mosazrebas, zogjer `sxvaTa sityvis~ -éj/-ij (`-me-<br />

Tqi~) nawilaksac CaurTavs da inferenciulobis xarisxs<br />

zrdis: Tbilisxрn Cоjрnвdeni Taærob ! _ `Tbilisidan vin-<br />

Zlo Camovides mTavroba!~ (sityvasityviT: `Tbilisidan [iqneb]-meTqi<br />

Camova mTavroba da!~) _ es konteqsti TiTqos er-<br />

Tgvarad ritorikuli SekiTxvis niuanssac Seicavs. rogorc<br />

ki konstruqciaSi zmnas pirdapirevidencialuri (kategoriuli<br />

Cuвedni `Camova~) formiT SevcvliT, Seicvleba winada-<br />

132<br />

debis modalobac: Tbilisxрn Cuвedni Taærob !<br />

_ `Tbilisidan Camova mTavroba da 21 !~ _ aq kilo kavSirebi-<br />

Ti ki ara, TxrobiTia.<br />

amrigad, ganxilul mwkrivTa zmnuri formebiT gadmocemulia:<br />

a) inferenciuli, epistemikuri mniSvnelobis axlandeli<br />

drois moqmedeba (inferenciuli awmyo, resp. usruli<br />

myofadi);<br />

b) warsuli drois, unaxavi (I TurmeobiTi, II TurmeobiTi)<br />

an garkveuli pirobis Semcveli, epistemikuri moqmedeba<br />

(pirobiTi sruli da pirobiTi usruli);<br />

g) aseve garkveuli pirobis Semcveli, momavalSi<br />

Sesasrulebeli, saeWvo, savaraudo moqmedeba (Ziri-<br />

Tadpreverbiani myofadi).<br />

§17. II SedegobiTi<br />

formobrivad I SedegobiTisgan II SedegobiTs aorist-<br />

Si gamoyenebuli vnebiTis mawarmoebeli ganasxvavebs. esaa<br />

-óÍ sufiqsi Tavisi dialeqturi variaciebiT. `moqmedebiTi<br />

gvaris zmnas is mxolod rezultatiur II-Si aqvs: ÌÉáÔÀæóÍ<br />

`{da}mexata~, ÌÉÛá-óÍ `{da}mewva~, dinamikur vnebiTs ki mxolod<br />

aoristSi (ðÈæáÀÔæ-óÍ `davixate~, ðÈæÛÉá-óÍ `daviwvi~<br />

(Tofuria 1967: 178).<br />

21 bolos darTuli i rom namdvilad `da~ kavSiria, amas is<br />

kalkic adasturebs, romelic arcTu iSviaTia balszemoeli<br />

svanis qarTul metyvelebaSi, magaliTad, bavSvis moferebisas:<br />

`biZias (/babuas..., vinc efereba, imas) uyvarxar da!~ _ svanurSi<br />

bunebrivi frazis (bubas / babas xalрtil !) analogiiT. am tipis<br />

winadadebebi metad damaxasiaTebelia aWaruli dialeqtisTvis<br />

(`vinme ar meжda da!~ _ `aravin movida!~), SesaZloa sxva<br />

kiloebSic iyos, saliteraturo qarTulisTvis ki ucxoa.<br />

133

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!