fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
mivxvdebiT, amasTan msgavsi Sesityvebebi arcTu literaturulia.<br />
v. boederic SeniSnavs, rom qarTuli myofadisa da<br />
pirobiTis formebs SeiZleba hqondeT SesaZleblobis epistemikuri<br />
mniSvneloba: `Tu... dedis amags afaseb, modi, kargi<br />
adamiani iqnebio~; `saidan iqnebiT?~... ; `amilaxvari iqneboda<br />
Svidi-rva komli~... (boederi 2000: 280).<br />
epistemikuri semantika qarTul saliteraturo enaSi,<br />
ZiriTadad, mainc modaluri leqsemebisa Tu nawilakebis<br />
(SesaZloa, savaraudod, iqneb, albaT, vinZlo,...) daxmarebiT<br />
gamoixateba.<br />
maSasadame, Tuki Tanamedrove qarTulSi informaciis<br />
epistemikuroba (inferenciuloba) niuansurad mxolod<br />
vrceli teqstidan Cans (da ara calkeul zmnur formaSi,<br />
Tumca funqciurad mas myofadi da xolmeobiTi metnaklebad<br />
iTavsebs) an ama Tu im mwkrivis formasTan saTanado<br />
semantikis modaluri leqsemis moSveliebaa saWiro, svanur<br />
enaSi am mwkrivTa Sesabamisi (epistemikuri) versiebi _ inferenciuli<br />
awmyo (resp. usruli myofadi), ZiriTadpreverbiani<br />
sruli myofadi, usruli pirobiTi, sruli pirobiTi _ unda<br />
gamoviyenoT; mxolod am SemTxvevaSi iqneba stili gamarTuli<br />
da metyveleba _ bunebrivi.<br />
balszemour dialeqtSi sagulisxmoa erTi specifikuri<br />
konstruqcia, roca winadadebas mTqmeli i (`da~) kavSiriTa<br />
da auslautSi aweuli intonaciiT amTavrebs; amgvar<br />
SesityvebaSi Tu man inferenciuli zmna gamoiyena, rasakvirvelia,<br />
is msjelobs, gamoTqvams varauds da ara kategoriul<br />
mosazrebas, zogjer `sxvaTa sityvis~ -éj/-ij (`-me-<br />
Tqi~) nawilaksac CaurTavs da inferenciulobis xarisxs<br />
zrdis: Tbilisxрn Cоjрnвdeni Taærob ! _ `Tbilisidan vin-<br />
Zlo Camovides mTavroba!~ (sityvasityviT: `Tbilisidan [iqneb]-meTqi<br />
Camova mTavroba da!~) _ es konteqsti TiTqos er-<br />
Tgvarad ritorikuli SekiTxvis niuanssac Seicavs. rogorc<br />
ki konstruqciaSi zmnas pirdapirevidencialuri (kategoriuli<br />
Cuвedni `Camova~) formiT SevcvliT, Seicvleba winada-<br />
132<br />
debis modalobac: Tbilisxрn Cuвedni Taærob !<br />
_ `Tbilisidan Camova mTavroba da 21 !~ _ aq kilo kavSirebi-<br />
Ti ki ara, TxrobiTia.<br />
amrigad, ganxilul mwkrivTa zmnuri formebiT gadmocemulia:<br />
a) inferenciuli, epistemikuri mniSvnelobis axlandeli<br />
drois moqmedeba (inferenciuli awmyo, resp. usruli<br />
myofadi);<br />
b) warsuli drois, unaxavi (I TurmeobiTi, II TurmeobiTi)<br />
an garkveuli pirobis Semcveli, epistemikuri moqmedeba<br />
(pirobiTi sruli da pirobiTi usruli);<br />
g) aseve garkveuli pirobis Semcveli, momavalSi<br />
Sesasrulebeli, saeWvo, savaraudo moqmedeba (Ziri-<br />
Tadpreverbiani myofadi).<br />
§17. II SedegobiTi<br />
formobrivad I SedegobiTisgan II SedegobiTs aorist-<br />
Si gamoyenebuli vnebiTis mawarmoebeli ganasxvavebs. esaa<br />
-óÍ sufiqsi Tavisi dialeqturi variaciebiT. `moqmedebiTi<br />
gvaris zmnas is mxolod rezultatiur II-Si aqvs: ÌÉáÔÀæóÍ<br />
`{da}mexata~, ÌÉÛá-óÍ `{da}mewva~, dinamikur vnebiTs ki mxolod<br />
aoristSi (ðÈæáÀÔæ-óÍ `davixate~, ðÈæÛÉá-óÍ `daviwvi~<br />
(Tofuria 1967: 178).<br />
21 bolos darTuli i rom namdvilad `da~ kavSiria, amas is<br />
kalkic adasturebs, romelic arcTu iSviaTia balszemoeli<br />
svanis qarTul metyvelebaSi, magaliTad, bavSvis moferebisas:<br />
`biZias (/babuas..., vinc efereba, imas) uyvarxar da!~ _ svanurSi<br />
bunebrivi frazis (bubas / babas xalрtil !) analogiiT. am tipis<br />
winadadebebi metad damaxasiaTebelia aWaruli dialeqtisTvis<br />
(`vinme ar meжda da!~ _ `aravin movida!~), SesaZloa sxva<br />
kiloebSic iyos, saliteraturo qarTulisTvis ki ucxoa.<br />
133