19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

as semantikis TvalsazrisiT, anu amJamindeli maTi eqsperienciuloba,<br />

Cveni msjelobis pozitiurobis SemTxvevaSi,<br />

meoreuli aRmoCndeba.<br />

3) -ÄÍ- sufiqsianebic (umTavresad brunvacvalebadsubieqtiani<br />

zmnebi) gadmoscemen warsulSi moqmedebis (mdgomareobis)<br />

Sedegs awmyoSi, oRond iseTi moqmedebisas, romlis<br />

mowmec mTqmeli ar yofila an mocemul (Tqmis) momentamde<br />

faqti gacnobierebuli ar hqonia (Tu Tavad I piria<br />

gramatikuli subieqti) an sxvisgan gaugonia (Tu subieqti II an<br />

III piria); am zmnebSi eqsperienciuloba da evidencialoba er-<br />

Tdrouladaa warmodgenili; amdenad, evidencialobis TvalsazrisiT,<br />

es zmnebi mxolod da mxolod unaxavi moqmedebis<br />

Sinaarss gulisxmoben, Sesabamisad, miuTiTeben informaciis<br />

irib wyaroze _ verbalurze Tu inferenciulze;<br />

4) III jgufad ZiriTadpreverbiani zmnebi gamoiyofa,<br />

maTi semantikac calsaxad `Turmes~, informaciis gareSe<br />

wyaros (umTavresad verbalurs, konteqstis gaTvaliswinebiT<br />

_ inferenciulsac) gulisxmobs, oRond preverbi momentobriobis<br />

da, Sesabamisad, sruli aspeqtis gagebas sZens;<br />

maSasadame, SeiZleba iTqvas, rom II da III jgufis zmnebi<br />

nebismier konteqstSi mxolod da mxolod unaxavi moqmedebis<br />

Sinaarss gamoxataven, yovelTvis mianiSneben informaciis irib<br />

wyaroze (evidencialoba) da Tu es wyaro verbalobaa, funqciurad<br />

renarativs Seesabamebian, inferenciis SemTxvevaSi ki _<br />

dubitativs an admirativs. rac Seexeba I jgufis zmnebs, isini<br />

Tanamedrove svanurSi pirdapirevidencialurni arian, am perfeqtuli<br />

formebis funqcia mxolod eqsperienciulobaa.<br />

SevniSnavT, rom -ÄÍ’iani formebi struqturiT orpirian<br />

gardauval da statikur zmnaTa I SedegobiTs emTxveva:<br />

awmyo:<br />

Turm. I<br />

(1)stat. áðÛáÁÀ `akeria is mas~ _ (2) áÀ/ðÛáÁÀ|áÀ/ðÛáÁë/ÄÍÀ `hkerebia<br />

is mas~<br />

(3) dinamik. áÄÛáÁÉ `ekereba is mas~ _ (4) áÀ/ðÛáÁÀ|áÀ/ðÛáÁë/ÄÍÀ<br />

`{Se}hkervia is mas~<br />

76<br />

(5) gardam. ðÛáÁÉ `keravs is mas~ _ (6) áÀ/ðÛáÁë/ÄÍÀ `ukeravs,<br />

{Se}nakeri hqonia mas is~<br />

(1) kabs qobр xрSxba _ `kabas qoba akeria~<br />

(2) kabs qobр xрSxbena _ `kabas qoba hkerebia~;<br />

(3) wæils TeTne kab xeSxbi _ `patarZals TeTri kaba<br />

ekereba (misTvis ikereba)~;<br />

(4) wæils mutkæin kab deSoma xрSxbena _ `patarZals muqi<br />

kaba arasdros Sehkervia (misTvis arasdros Sekerila)~;<br />

(5) zural kabs рSxbi _ `qali kabas keravs~;<br />

(6) al zurals lewæil kabi xeSxbi _ `am qals albaT sapatarZlo<br />

kabac {Se}ukeravs (=eqneba Senakeri)~.<br />

oRond, rogorc ganvmartavdiT, gardamavali zmnis-<br />

Tvis -ÄÍ-iani forma dRevandeli svanuris viTarebiT erTaderTia<br />

evidencialuri semantikis upreverbod gadmosacemad<br />

(xaSxb-ë/en-a `nakeri hqonia~), usufiqsod is dakargavs<br />

`Turme~-s gagebas (áÏÛáÁÀ = `Senakeri aqvs mas is da me es<br />

dadasturebulad vici~). danarCen (statikur da orpirian<br />

gardauval dinamikur) zmnebSi ki monacvleoba sufiqsian<br />

da usufiqso formebisa SedarebiT Tavisufalia zmnaTa umravlesobaSi,<br />

oRond -ÄÍ-iani (e. w. grZeli) formebi dRes<br />

ufro bunebrivad JRers da xSiradac gamoiyeneba, ufro metic:<br />

isini zmniswinian formebSic (ÀáÛáÄÁL/ÄÍÀ `Sehkervia~,<br />

ÄÓÛáÄÁL/ÄÍÀ `dahkervia~) inarCuneben mas.<br />

rogorc aRvniSneT, -ÄÍ-‘is SedarebiT myari pozicia<br />

gardauval zmnebSi (misi CarTva rogorc evidencialuri, ise<br />

araevidencialuri semantikis SemTxvevaSi) ganpirobebuli unda<br />

iyos statikuri awmyos formebTan omonimurobisgan Tavis<br />

aridebiT.<br />

Tumca gardamavali da brunvacvalebadsubiqtiani absoluturi<br />

zmnebis -en- sufiqsian namyosrulis formebTan<br />

dakavSirebiT gvaqvs sxva, zemoTqmulisgan gansxvavebuli<br />

varaudic: rogorc iTqva, saanalizo formebi iribevidencialuria<br />

da mxolod da mxolod unaxavi (an gaucnobierebe-<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!