19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

206<br />

lenj.: jрrsi Txumas Wur xaJoRa [baxTénger], sga me-<br />

Cdelix sanjрxTesga (sv. poez. I 1939: 64,25) _ `jars TavSi<br />

gasZRolia [baxTungeri], Sesulan jarSi~;<br />

mulax.: xoxærкm udils lereqæ-lezæeb aSdarxaniS{d}<br />

Cu Wur esæda (iqve, 166,113) _ `umcros das tanisamosi<br />

da saWmeli aSdarxanisTvis Turme daudvia~;<br />

ifar.: mia isgæeОd mamgæeS miyra, Sgæiri demnoS Wur<br />

miwæena (iqve, 172,14) _ `me TqvenTvis araferi miqnia, sircxvili<br />

arafriT miCvenebia~.<br />

Aakaki SaniZe da varlam Tofuria saanalizo nawilaks<br />

zogjer `Turme~-d Targmnian, xSirad ki qarTul teqstSi<br />

is gamotovebulia, rac, Cveni azriT, imaze metyvelebs, rom<br />

misi funqcia didi mecnierebisTvisac ki mTlad naTeli ar<br />

iyo. karpez donduas `svanur-qarTul-rusul leqsikonSi~<br />

misi ganmartebaa `TiTqos, viTom, iqneb~ (dondua 2001: 375).<br />

SesaZloa, es nawilaki `Turmes~ ki ara, sxvaTa sityvis nawilakis<br />

tolfasic iyo da gamoiyeneboda eser (`-o~) nawilakis<br />

funqciiT, oRond mxolod impersonaluri mTqmelis<br />

aRsaniSnavad (`amboben...~); sxvagvarad: Wur aRniSnavda distancias<br />

mTqmelsa da informacias Soris, oRond semantikurad<br />

wina planze movlenis unaxaoba ki ara, misi `sxva xelidan~,<br />

gareSe wyarodan miRebis faqti unda yofiliyo<br />

wamoweuli; Cveni varaudis sisworis SemTxvevaSi es nawilaki<br />

Tavisi istoriuli funqciiT `sxvaTa sityvis~ nawilakebis<br />

rigs unda Seematos, romelic, balszemourSi sabolood<br />

eser da roq{æ} nawilakebma jer daCrdiles, Semdeg ki<br />

saerTod gamodevnes, xolo balsqvemourSi moxda misi semantikis<br />

gadaweva. Wur dRemde metad produqtulia evidencialobisTvis,<br />

oRond gamoxatavs ara gadmocemiTobas, aramed<br />

mTqmelis varauds (rac balszemourisTvis absoluturad<br />

ucxoa) da zustad Seesabameba qarTul nazmnar nawilaks<br />

`mgoni~; xSirad windebulian zmnebTan igi tmesur poziciaSia;<br />

saerTod ki maT mosdevs da arasodes win ar<br />

uZRvis im leqsemas, romelsac savaraudoobis semantikas<br />

aniWebs, Sesabamisad, is ar SeiZleba winadadebis dasawyis-<br />

Si Segvxvdes, gansxvavebiT qarTuli `Turme~, `albaT~, `iqneb~,<br />

`mgoni~..., Tu svanuri esnрr, díæ{e} da zogi sxva inferenciuli<br />

nawilakisgan:<br />

Cu-Wur-aSdue / CæaSdue Wur _ `mgoni, CamoTovs~;<br />

mérzabeg Wur anRri _ `mgoni, murzabegi modis~ (aqcenti<br />

murzabeqzea), magram Mmérzabeg anRri Wur _ `murzabegi<br />

modis, mgoni~ (aqcenti mosvlazea);<br />

zmnaTagan es nawilaki yvela araevidencialur da,<br />

aseve, unaxaobis formasTan gvxvdeba, epistemikur zmnebs ki<br />

verc es leqsema egueba, msgavsad zemoT aRniSnulisa; magaliTad,<br />

myofadis kategoriul (araevidencialur, neitralur)<br />

formasTan is bunebrivad JRers:<br />

inglisurs JixæiTæri Wur _ `inglisurs viwavli,<br />

mgoni~, magram ar SeiZleba: J’oxT{æ}erne Wur, rac qarTulad<br />

daaxloebiT aseTi anomaliuri winadadebis tolfasia:<br />

`iqneb viswavlo, mgoni~.<br />

ar gamovricxavT am nawilakis nazmnarobas: onWæir<br />

`velodebi, vfiqrob, vvaraudob~ (I p. f.), рnWir (II-III p. f.)<br />

Sdr. li-n-Wir (< li-n-Wæir < *li-n-Wòr < *li-Wur-e `goneba~<br />

(masdari), lр-n-Wir `mosalodneloba~ (abstraqtuli saxeli).<br />

SevniSnavT, rom aRniSnuli zmna balsqvemour dialeqtSi<br />

dubitatiur frazeologiur SesityvebaSia: dem<br />

onWæir! (sityvasityviT: `ar velodebi, ar mgonia~), is im situaciaSi<br />

gamoiyeneba, romelsac qarTulSi Seesabameba<br />

`kargi erTi!~ `nuTu, marTla!~ zogjer es gamoTqma garTulebulia<br />

kidev erTi leqsemiT: dem onWæir, {i} bрqs! (sityvasityviT:<br />

`ar velodebi {da} tyuils!~, rac qarTulad<br />

absurdi gamodis) _ am formiT frazeologizmi ara dubitatiurobas,<br />

aramed uSualod mTqmelis kategoriul negatiur<br />

gadawyvetilebas gamoxatavs da maSin mas evidencialobasTan<br />

kavSiri ara aqvs:<br />

_ Rérima lрbergiTe? `waxval saToxnelad?~<br />

207

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!