19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

enis ganviTarebis dRevandel safexurze S. ZiZiguri anaqronizmad<br />

miiCnevs da miuTiTebs, rom `ukanaskneli dialeqtologiuri<br />

Ziebebis mixedviT, es Tavisebureba ingilours<br />

aRar axasiaTebs~, rac imaze metyvelebs, rom hipotaqsuri<br />

konstruqcia, saliteraturo enis gavleniT Tu mis gareSe,<br />

dialeqtebSic gaerTmniSvnelianebisken miiswrafvis da<br />

axal models irgebs; rogorc aRvniSneT, kiTxviTobis -a<br />

svanurSic aucileblobas aRar warmoadgens damokidebul<br />

winadadebaSi, ufro metic _ is naklebadRa gvxvdeba. rac<br />

Seexeba aWarul da gurul monacemebs, _ aq, rogorc Cans,<br />

swored svanuri enis msgavsi viTarebaa: `aWarul-gurulSi<br />

saTanado winadadeba, agreTve, kiTxviTi intonaciisaa, magram<br />

-a nawilaki ki ar erTvis (romelic, etyoba, didi xania<br />

dasavlur kiloebSi xmarebidan gadavardnila), aramed ki-<br />

Txva gamoxatulia winadadebis ukanaskneli marcvlis gagrZelebiT~<br />

(ZiZiguri 1989: 449). Tumca, svanurTan SedarebiT,<br />

am SemTxvevaSic ufro axali tipis konstruqciasTan<br />

gvaqvs saqme, radganac kavSiri savaldebuloa: `agi qaliza<br />

rum Segexedaa, maSinaTve ityodi...~ (aWar.); `Tqven rom xelc<br />

ar miSlide, yolifers muaxerxef~ (gur.);<br />

q. lomTaTiZis azriT, ingilouris -a SesaZloa warmoadgendes<br />

romeliRac sityvis naSTs; es sityva SeiZleba<br />

iyos `aris~ (`ars~)... an damadasturebel-CakiTxviTi `ara~;<br />

mkvlevris azriT, es -a gurul da aWarul dialeqtebSic<br />

unda gvqonoda da misi dakargvis Sedegi unda iyos wina<br />

xmovnis dagrZeleba (lomTaTiZe 1946: 338); am mosazrebas ar<br />

eTanxmeba S. ZiZiguri. Cven dapirispirebul TvalsazrisTa<br />

analizs amjerad ar SevudgebiT, vinaidan kiTxviTi nawilakis<br />

gareSec, mxolod intonaciurobiTa da ukavSirobiTac,<br />

aSkaraa, rom svanurs Zveli da saSuali qarTuliseburi<br />

damokidebuli (Sesabamisad _ rTuli qvewyobili) winadadeba<br />

axasiaTebs;<br />

rogorc zemoT aRvniSneT, konstruqciuli specifiku-<br />

174<br />

robis TvalsazrisiT, gansakuTrebiT sayuradReboa pirobi-<br />

Ti damokidebulis Semcveli rTuli qvewyobili winadadeba;<br />

Tanamedrove saliteraturo qarTulis monacemebiT, pirobiT<br />

damokidebul winadadebaSi daqvemdebarebas ganapirobebs<br />

kiTxviTi semantikis kavSiri `Tu~, rac imaze migvi-<br />

TiTebs, rom `pirobis~ winadadeba kiTxviTs winadadebas<br />

warmoadgenda. SesaZlebelia, es kiTxviTi sityva winadadebaSi<br />

arc yofiliyo, magram intonaciis momenti garkveul<br />

rols asrulebda~ (ZiZiguri 1989: 446; xazi Cvenia _ q. m.);<br />

mkvlevars saTanado nimuSebi mohyavs `vefxityaosnidan~:<br />

(1) `a q a T s a m w e l a r m o v i d e, maSin<br />

gmarTebs glova, flasi~ (169,3);<br />

(2) `m o v k v d e, Tavsa nu moiklav~ (787,3);<br />

(3) `S e n m o h k v d e d a i g i w a x d e s,<br />

ese SenTvis ra madlia?~ (273,4; numeracia _ (1), (2), (3) _ Cvenia<br />

_ q. m.)...<br />

`gamoyofili winadadebani pirobiTi winadadebebia,<br />

asindeturad dakavSirebulni mTavarTan. maTi konstruqciuli<br />

niSania Semasmenlis koniunqtiuri forma. intonaciurad,<br />

unda vivaraudoT, aseTi winadadeba _ gamijnuli mTavarisagan<br />

_ kiTxviTi winadadebaa~ (ZiZiguri 1989: 447; xazi<br />

Cvenia _ q. m.); metad saintereso faqtamde migviyvana am konstruqciebis<br />

gadmosvanurebis mcdelobam: yvela koniunqtiuri<br />

formis Semasmenelma kavSirebiTi ki ara, Cveni saanalizo<br />

sakuTriv inferenciuli mwkrivi moiTxova, xolo Sedegad<br />

svanuri metyvelebisTvis metad bunebrivi da saSuali<br />

qarTulis zusti semantikuri Sesatyvisebi miviReT:<br />

(1) bz. `amxрn (||amunRo) sam zaæ mкm рnвædeni [*?] 27 (inferenc.<br />

myof. = `Tu ar moval~), eCqa jawéx lingælëæ,<br />

ZaZрr~;<br />

bq. `amxenqa (||amunRæe) sam zaæ demis onвædeni,<br />

eCqas jawéx lingleæi, ZaZрr~;<br />

(2) bz. `CæрTædagri (inferenc. myof. = `Tu movkvdebi~)<br />

27 *? simboloSi vgulisxmobT kiTxviT intonacias.<br />

175

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!