fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
xa aÃn-i `xnavs~, ðSx-i `wvavs~ tipis zmnebSi~ (Ciqobava 1948:<br />
102-103; swored I xolmeobiTis badal mwkrivs uwoda v. Tofuriam<br />
pirobiTi). saanalizo formebSi niuansurad swored<br />
pirobiToba-xolmeobiTobis sinTezia. maTi mniSvnelobidan<br />
gamomdinare, bunebrivia, Ìrom, erTi mxriv, naTqvamis mimar-<br />
Teba sinamdvilisadmi varaudis, SesaZleblobis, dauzusteblobis<br />
gamomxatvelia, evidencialuria. qarTulSi msgavs<br />
viTarebaSi modaluri sityvebi moiSvelieba, zanurSi analizuri<br />
(meSvelzmniani) formebi gamoiyeneba, svanurSi ki,<br />
rogorc davrwmundiT, aRniSnuli semantika sinTezur formebSia<br />
Cadebuli. maTi aRweriTi variantebi Tavad svanurSi<br />
udris: I da II SedegobiTis upreverbo formebi + nawilaki<br />
ÌéÒëÓ (bz.), ÌÀæÛæËÉ (bq.) `albaT~, serTxi `vaiTu~ da sxva.<br />
áÄÃÂðÒÉ = áÏÃÂÀÒÀ ÌéÒëÓ _ `{mo}uklavs albaT (xolme)~;<br />
áÄÔÌîÒÉ = áÏÔÌîÒÀ ÌéÒëÓ _ `utyavebia albaT (xolme)~...;<br />
gadmoqarTulebisas analogiuri konteqstebi sxvadasxva modalur<br />
leqsemasac (`egeb~, `etyoba~, `netav~, `vin icis~...)<br />
moirgeben:<br />
bz.:ñÀËÀÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áëÌÉ _ `amas dRes albaT araferi<br />
uWamia~, Sdr. ÀËÀÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áëÌÉÀ? _ `amas dRes netav<br />
(/nuTu) araferi uWamia?~<br />
bq.: ÓÄÒÈáÉ ÀМЙÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áДÌÉ! _ `vaiTu, amas DdRes<br />
araferi uWamia!~<br />
ÀË ËÄÁÉÀÓ ÌÀÆÖ áÄ×ÖÉ, ðÍãðÁÉæÌÏÛ? _ `am lobios ramdeni<br />
uduRia netav, moixarSeboda?~ _ SekiTxva erTgvarad<br />
ritorikulia, mTqmeli mas pirobiTad svams; kategoriuli<br />
SekiTxvis (da ara pirobiTobis) SemTxvevaSi I SedegobiTis<br />
eqsperienciuli forma iqneboda gamoyenebuli:<br />
ÀË ËÄÁÉÀÓ ÌÀÆÖ áÏ×ÖÀ? _ `am lobios ramdeni uduRia<br />
(= ramdeni aqvs naduRebi)?~ _ es aRar iqneba evidencialuri<br />
semantikis konstruqcia, magram igive winadadeba Zaxilis<br />
niSniT ukve inferenciuli aRmoCndeba (oRond ara epistemikuri!),<br />
radgan, davuSvaT, damSrali wylis (percefciuli<br />
faqti) mixedviT mTqmeli logikurad daaskvnida duRilis<br />
156<br />
xangrZlivobas (inferenciuli konkluzivi).<br />
Bbq.: ÍÏÍÀÓ ÃÄÛÏÌÀ áÄÁÄÒÂÉ É ÃÄÛ ÀÃÁÄÒÂÉÓÂ?! _ `nonas<br />
SesaZloa arasdros uToxnia da ver gaToxnos?!~, Sdr. I SedegobiTi:<br />
xoberga `uToxnia~;<br />
ÀËÄØÓÀÍÃÒÄÓ ÃÄÌÄ áÄàæÃÉæ, ÄãÑÉÛ ËðÎÒ ÃÄÌÄ ßæÀÍÃÀ _<br />
`aleqsandres rom ar waekiTxa (=`ar hqonoda wakiTxuli~),<br />
iseTi wigni ar arsebobda (`arsad Canda~; Sdr. II Sedegobi-<br />
Ti: бПаæÃкНóН / бПаæÃАН `waekiTxa~).<br />
kodor. bz.: ÔрÒЙДЛр ЛЙИбæОрÒЙ АМÁæрÒ рНéМÁрæ: МрбæрОН<br />
áÄвìÃÉ ДÜАÓ ЩæАÛрÒ ØПÒИД! (CantlaZe da sxv. 2010: 795) _ `tarielis<br />
nadirobis ambebi gviambe: ramdenjer (`rabevrjer~)<br />
moutania albaT (=`eqneba motanili~) imas jixvebi saxlSi!~<br />
_ mTqmelis codna movlenis Sesaxeb pirobiTia, is inferenciul<br />
wyaros eyrdnoba da zmnuri formac Sesabamisia.<br />
meore mxriv, es formebi xolmeobiTobis STabeWdilebas<br />
toveben da aramxolod semantikurad. g. maWavariani miiCnevs,<br />
rom `svanuri myofadusrulis mawarmoebeli sufiqsebi<br />
(un-i, é-ni, in-i) Sedgenilia da -i, eWvs gareSea, igive monacemi<br />
unda iyos, rac awmyos -i, warmoSobiT xolmeobiTis<br />
sufiqsi~ (maWavariani 1974:138). a. arabulis azriT, `Zvel<br />
qarTulSi xolmeobiTi III 25 formobrivad warmoadgens Sesabamisi<br />
eniani vnebiTis II xolmeobiTs, mis inversiul saxes,<br />
anu III xolmeobiTi II TurmeobiTTan iseTsave mimarTebaSia,<br />
rogorc xolmeobiTi II namyo ZiriTadTan~ (arabuli 1984:<br />
73). Cven ar viciT, iyo Tu ara II xolmeobiTi svanurSi (ase-<br />
Ti monacemebi jerjerobiT ar Cans), Tumca ki saanalizo<br />
zmnebis semantika (formac!) Zalian mogvagonebs Zveli qar-<br />
Tulis III xolmeobiTs:<br />
e-Tes-i-s: `moimkis, sadaca igi eTesis~, Sdr. x-e-lóS-i<br />
`uTesia (mas is) albaT xolme~ anu `danaTesi eqneba~;<br />
25 formebi (ebrZanis, eqmnis, eTqæis...) pirvelad daadastura akaki<br />
SaniZem: `XI _ XIII saukuneTa ZeglebSi gvxvdeba erTi iSviaTi<br />
mwkrivi, romelic aqamomde SeumCneveli iyo~ (SaniZe 1946: 2).<br />
157