19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

xa aÃn-i `xnavs~, ðSx-i `wvavs~ tipis zmnebSi~ (Ciqobava 1948:<br />

102-103; swored I xolmeobiTis badal mwkrivs uwoda v. Tofuriam<br />

pirobiTi). saanalizo formebSi niuansurad swored<br />

pirobiToba-xolmeobiTobis sinTezia. maTi mniSvnelobidan<br />

gamomdinare, bunebrivia, Ìrom, erTi mxriv, naTqvamis mimar-<br />

Teba sinamdvilisadmi varaudis, SesaZleblobis, dauzusteblobis<br />

gamomxatvelia, evidencialuria. qarTulSi msgavs<br />

viTarebaSi modaluri sityvebi moiSvelieba, zanurSi analizuri<br />

(meSvelzmniani) formebi gamoiyeneba, svanurSi ki,<br />

rogorc davrwmundiT, aRniSnuli semantika sinTezur formebSia<br />

Cadebuli. maTi aRweriTi variantebi Tavad svanurSi<br />

udris: I da II SedegobiTis upreverbo formebi + nawilaki<br />

ÌéÒëÓ (bz.), ÌÀæÛæËÉ (bq.) `albaT~, serTxi `vaiTu~ da sxva.<br />

áÄÃÂðÒÉ = áÏÃÂÀÒÀ ÌéÒëÓ _ `{mo}uklavs albaT (xolme)~;<br />

áÄÔÌîÒÉ = áÏÔÌîÒÀ ÌéÒëÓ _ `utyavebia albaT (xolme)~...;<br />

gadmoqarTulebisas analogiuri konteqstebi sxvadasxva modalur<br />

leqsemasac (`egeb~, `etyoba~, `netav~, `vin icis~...)<br />

moirgeben:<br />

bz.:ñÀËÀÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áëÌÉ _ `amas dRes albaT araferi<br />

uWamia~, Sdr. ÀËÀÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áëÌÉÀ? _ `amas dRes netav<br />

(/nuTu) araferi uWamia?~<br />

bq.: ÓÄÒÈáÉ ÀМЙÓ ËðÃÉ ÌêÌÂæÄÛ áДÌÉ! _ `vaiTu, amas DdRes<br />

araferi uWamia!~<br />

ÀË ËÄÁÉÀÓ ÌÀÆÖ áÄ×ÖÉ, ðÍãðÁÉæÌÏÛ? _ `am lobios ramdeni<br />

uduRia netav, moixarSeboda?~ _ SekiTxva erTgvarad<br />

ritorikulia, mTqmeli mas pirobiTad svams; kategoriuli<br />

SekiTxvis (da ara pirobiTobis) SemTxvevaSi I SedegobiTis<br />

eqsperienciuli forma iqneboda gamoyenebuli:<br />

ÀË ËÄÁÉÀÓ ÌÀÆÖ áÏ×ÖÀ? _ `am lobios ramdeni uduRia<br />

(= ramdeni aqvs naduRebi)?~ _ es aRar iqneba evidencialuri<br />

semantikis konstruqcia, magram igive winadadeba Zaxilis<br />

niSniT ukve inferenciuli aRmoCndeba (oRond ara epistemikuri!),<br />

radgan, davuSvaT, damSrali wylis (percefciuli<br />

faqti) mixedviT mTqmeli logikurad daaskvnida duRilis<br />

156<br />

xangrZlivobas (inferenciuli konkluzivi).<br />

Bbq.: ÍÏÍÀÓ ÃÄÛÏÌÀ áÄÁÄÒÂÉ É ÃÄÛ ÀÃÁÄÒÂÉÓÂ?! _ `nonas<br />

SesaZloa arasdros uToxnia da ver gaToxnos?!~, Sdr. I SedegobiTi:<br />

xoberga `uToxnia~;<br />

ÀËÄØÓÀÍÃÒÄÓ ÃÄÌÄ áÄàæÃÉæ, ÄãÑÉÛ ËðÎÒ ÃÄÌÄ ßæÀÍÃÀ _<br />

`aleqsandres rom ar waekiTxa (=`ar hqonoda wakiTxuli~),<br />

iseTi wigni ar arsebobda (`arsad Canda~; Sdr. II Sedegobi-<br />

Ti: бПаæÃкНóН / бПаæÃАН `waekiTxa~).<br />

kodor. bz.: ÔрÒЙДЛр ЛЙИбæОрÒЙ АМÁæрÒ рНéМÁрæ: МрбæрОН<br />

áÄвìÃÉ ДÜАÓ ЩæАÛрÒ ØПÒИД! (CantlaZe da sxv. 2010: 795) _ `tarielis<br />

nadirobis ambebi gviambe: ramdenjer (`rabevrjer~)<br />

moutania albaT (=`eqneba motanili~) imas jixvebi saxlSi!~<br />

_ mTqmelis codna movlenis Sesaxeb pirobiTia, is inferenciul<br />

wyaros eyrdnoba da zmnuri formac Sesabamisia.<br />

meore mxriv, es formebi xolmeobiTobis STabeWdilebas<br />

toveben da aramxolod semantikurad. g. maWavariani miiCnevs,<br />

rom `svanuri myofadusrulis mawarmoebeli sufiqsebi<br />

(un-i, é-ni, in-i) Sedgenilia da -i, eWvs gareSea, igive monacemi<br />

unda iyos, rac awmyos -i, warmoSobiT xolmeobiTis<br />

sufiqsi~ (maWavariani 1974:138). a. arabulis azriT, `Zvel<br />

qarTulSi xolmeobiTi III 25 formobrivad warmoadgens Sesabamisi<br />

eniani vnebiTis II xolmeobiTs, mis inversiul saxes,<br />

anu III xolmeobiTi II TurmeobiTTan iseTsave mimarTebaSia,<br />

rogorc xolmeobiTi II namyo ZiriTadTan~ (arabuli 1984:<br />

73). Cven ar viciT, iyo Tu ara II xolmeobiTi svanurSi (ase-<br />

Ti monacemebi jerjerobiT ar Cans), Tumca ki saanalizo<br />

zmnebis semantika (formac!) Zalian mogvagonebs Zveli qar-<br />

Tulis III xolmeobiTs:<br />

e-Tes-i-s: `moimkis, sadaca igi eTesis~, Sdr. x-e-lóS-i<br />

`uTesia (mas is) albaT xolme~ anu `danaTesi eqneba~;<br />

25 formebi (ebrZanis, eqmnis, eTqæis...) pirvelad daadastura akaki<br />

SaniZem: `XI _ XIII saukuneTa ZeglebSi gvxvdeba erTi iSviaTi<br />

mwkrivi, romelic aqamomde SeumCneveli iyo~ (SaniZe 1946: 2).<br />

157

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!