19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

upreverboebi gamoxataven, rom ama Tu im moqmedebas / movlenas<br />

adgili hqonda an ar hqonda (erTxel, Tu mravaljer<br />

_ es ar aris mniSvnelovani, mTavaria, rom precedenti<br />

iyo an ar yofila):<br />

æobрS eser meCdлli eCì laWædónTe, mare dós eser<br />

moS xoWædкna (sv. pr. t. I, 1939: 417,20) _ `mravali wasulao<br />

imis wasakiTxavad, magram veravis {wa}ukiTxavso~;<br />

æobрS lédgрr Cu nadgarunRæe miCa médgрris Cu<br />

xoTæifa (sv. pr. t. II, 1957: 287,38) _ `mravali mkvdari mokvlis<br />

Semdeg mis mkvlels {gada}ukargavs (= gadanakargi<br />

aqvs / gauqria xolme)~;<br />

amave dros yuradsaRebia is faqti, rom sasimRero<br />

teqstebSi, Cveulebriv, upreverbo formebi, e. w. `windebul-<br />

TandebulTan~ erTad Tu umisod, saanalizo semantikis<br />

TvalsazrisiT, sruliad sxvadasxva viTarebas afiqsireben:<br />

a). es formebi zogjer araevidencialur konteqstSi<br />

gvxvdeba (swored aseT SemTxvevaSi gaxazaven isini statikurobas,<br />

rogorc amas i. CantlaZe SeniSnavs):<br />

Cxara yæil врn sgæebin xorkala (sv. poez. I 1939:<br />

8,31) _ `cxra cali xari win urekia (= win hyavs garekili)~;<br />

leCæme-uCæma mрg miCæmina (iqve, 8, 48) _ `saqnar-uqnari<br />

yvelaferi miqnia~;<br />

sga miskina yulay Cuban, sga meвdelxvi tviberTesga<br />

(iqve 34,181-182) _ `gadavmxtarvar (sityvasityviT: `{Se}mixtomia~,<br />

`Semiskupia~) yulays qvemoT, Semovsulvar tviber-<br />

Si~;<br />

Cxara sрæОрr Cu midgarax, Cxara yæil врn qaæ<br />

miqæiTa (iqve, 8,44-45) _ `cxra savebi momiklavs, cxra calu-<br />

Rela xari {mo}miparavs~.<br />

Bb) zogjerac _ evidencialur konteqstebSi; maTSi<br />

xSirad `Wur~ leqsemac monawileobs (romelic `svanuri poeziis~<br />

mTargmnel-gamomcemlebis mier xan `Turme~-d aris<br />

62<br />

warmodgenili, xanac ignorirebulia), Tumca mis gareSec<br />

konteqsti zedmiwevniT gvamcnobs, rom mTqmeli udavod unaxav,<br />

gadmocemiT miRebul (mediatiur) informacias gvawvdis:<br />

[mirangula] esnрr рmCed lрОmaxvкlTe sрvОareSi (iqve<br />

6,8) _ `mirangula Turme wasula savebis samtrod~ _ teqstis<br />

es nawili specialurad Semogvaqvs, vinaidan aq mxolod<br />

ZiriTadpreverbiani formaa, romelic uTuodDunaxaobas<br />

gamoxatavs, rac esnрr (`Turme~) nawilakiTac gaZlierebulia,<br />

maSasadame ambis gagrZelebac, logikurad, unaxav<br />

istorias unda asaxavdes; dRevandeli viTarebiT uCveuloa,<br />

rom teqsti umTavresad I SedegobiTis upreverbo formebiT<br />

grZeldeba (xom ar aris es Txrobisas svani mTqmelebis-<br />

Tvis gansakuTrebiT damaxasiaTebeli pirdapirevidencialur,<br />

d. zlobinis terminologiiT _ `indikativis yuTSi~<br />

gadanacvleba?):<br />

sgimОрS mejvga Cu xoвaca... (iqve, 8,16) _ `veZis menaxireebi<br />

dauRupavs~ (`danaRupi hyavs~ xom araa? _ q. m.);<br />

eji sрvОрrs 10 Cu xobaJax (iqve, 8,18) _ `is savebs gaugiaT~<br />

(`gagebuli aqvT~?);<br />

ara-Cxara qa xokæara (iqve, 8,20) _ `rva-cxra(jer)<br />

gausvria~ (`nasroli aqvs~?);<br />

ara-ReT sрæОрr xodgara (iqve) _ `rvaode savebi<br />

mouklavs~ (`monaklavi hyavs~?);<br />

Sæana hayras Wur jigena, ala siрО noæ lajseda<br />

(iqve, 16,3) _ `svaneTi ayraze {mi}giyenebia, es Sen numc SegrCenia~<br />

_ aq Wur nawilaki TargmanSi ar aris, mosalodne-<br />

10 savebs (rac etimologiurad qarTuli `osebi~-s Sesatyvisia),<br />

svanebi yabardo-balyareTis macxovreblebs eZaxian: `ovsebs, anu<br />

osebs svanebi uwodeben mTis gadaRma mcxovreb Turqulad<br />

molaparake tomebs: Jegemlebs, baxsanlebs, malyarlebsa da<br />

yaraCavlebs. gaugebrobis Tavidan asacileblad (rom mkiTxvels<br />

ar aeria is `osebi~ am osebTan, romlebsac Cven sazogadod am<br />

saxeliT vicnobT) varCieT TargmanSi svanuri Ziri qarTulad<br />

gagveformebina: s a v e b i svanurad: sðжÁðr~; (SaniZe, sv. poez. I<br />

1939: XIV).<br />

63

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!