19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

do, movlenis Sesaxeb myari, `idealuri codnisgan~ gadaxrili,<br />

epistemikuri mniSvnelobisa (lрОzæebne `SeWamos iqneba~,<br />

`albaT, SeWams~, … Cu+adxtæi{ne} `daxatos iqneba~,<br />

`albaT, daxatavs~...). m. tofaZis azriT, `specialur literaturaSi<br />

gvxvdeba mcdari mosazreba imis Taobaze, rom qar-<br />

TulSi mxolod iribi evidencialobis markirebaa SesaZlebeli.<br />

es mosazreba marTebulia TurmeobiTis mwkrivebisaTvis,<br />

magram ar vrceldeba evidencialobis gamomxatav leqsikur<br />

erTeulebze, rogoricaa formaucvleli sityvebi, naxevradgramatizebuli<br />

markerebi, sxvaTa sityvis nawilakebi~ (tofa-<br />

Ze 2011: 135-136); Cven sxvagvarad vfiqrobT: evidencialobis<br />

gamomxatav konstruqciebSi swored is saSualebebi iqcevian<br />

am kategoriis markerebad, romelTac mkvlevari Camo-<br />

Tvlis; maTi CamocilebiT esa Tu is konteqsti pirdapirevidencialurad<br />

gadaiqceva; amitomac vTvliT, rom iribi evidencialoba<br />

(epistemikuri formebi) svanurSi (iseve, rogorc<br />

evropul enebSi) mxolod maSin aris markirebuli,<br />

roca Tavad mTqmeli Tvlis, rom mis mier gadmocemuli informacia<br />

arasakmarisad sandoa an saeWvoa, xolo pirdapiri<br />

evidencialoba (neitraluri formebi) gansakuTrebul<br />

markirebas ar saWiroebs!<br />

vfiqrobT, axsnac es aris: vinaidan ZiriTadpreverbiani<br />

(-an, -ad, -es/-as, la-) formebi gvian Camoyalibdnen, xolo<br />

`windebul-Tandebuliani~ zmnebi evidencialobis TvalsazrisiT<br />

neitralur (/kategoriul) srul myofads am drois-<br />

Tvis ukve gamoxatavdnen, zmniswinianma formebma semantikurad<br />

uformantodac ganisxvaves Tavi (Cæ-рОr-i `dawers~ _<br />

{Cæ}adiОri{ne} `albaT / SesaZloa dawers~, `Tu dawers...~,<br />

`rom daweros~...); SevniSnavT, rom ZiriTadpreverbiani myofadis<br />

sufiqsTa variantebidan erT-erTi kvlav -in/-n elementia;<br />

aris Tu ara es elementi Cven mier evidencialobis<br />

niSnad miCneuli -Vn-‘s TanxmovniT nawilTan kavSirSi, amaze<br />

saboloo pasuxi ar gvaqvs.<br />

1) winaaRmdegobas qmnis saanalizo formantis xmovni-<br />

142<br />

Ti nawilis araerTgvarovnebac dialeqtebis mixedviT I<br />

TurmeobiTSi (bz. -in-, bq. -un-), romlis Sesaxebac varlam<br />

Tofuriac aRniSnavda, rom rTulia gadawyveta, erTmaneTis<br />

nasubstitucievi arian isini Tu ara, Tumca ki funqciis<br />

identurobas, cxadia, saeWvod ar miiCnevda.<br />

2) zogierTi mkvlevris azriT, Zvel qarTulSi am morfologiuri<br />

kategoriis daudasturebloba.<br />

es mosazreba saanalizo problemaze momuSave qar-<br />

Tvel enaTmecnierTa (a. SaniZe, z. sarjvelaZe, a. arabuli, m.<br />

beriZe, m. tofaZe...) mier ar aris gaziarebuli (ix. §7); Cveni<br />

azriT, saliteraturo enaSi evidencilobisTvis specialuri<br />

formanti ar ganviTarebula imitomac, rom is samwerlobo<br />

enaa, konteqsts ufro meti gasaqani aqvs, moqmedebs<br />

normebi da a. S. Sesabamisad, qarTulSi evidencialobis-<br />

Tvis, miuxedavad imisa, rom gramatikuli kategoriaa, specializebuli<br />

mwkrivebi mxolod perfeqtuli formebis saxiT<br />

mogvepoveba, romlebSic unaxaoba (rasac evidencialoba _<br />

verbalobac da inferenciac _ eyrdnoba) meoreuli, SeZenili<br />

funqciaa. svanurSi ki, rogorc iTqva, sakuTriv evidencialuri<br />

mwkrivebi araerTia, romelTaTvisac es funqcia<br />

ZiriTadia.<br />

rogorc Cans, iribi evidencializmis or qvesaxeobas<br />

Soris (moqmedebis aqti da savaraudooba) mijna arcTu ise<br />

myaria (bolos da bolos, amitomac iTvleba verbaloba da<br />

inferenciuloba erTi kategoriis _ iribi evidencialobis<br />

wyaroebad), amasTan hipoTeturad albaT SeiZleba kauzativis<br />

svanur -un- (-in-, -én-) da qarTul -in- formantTa materialuri<br />

Tu funqciuri identurobis daSveba istoriulad,<br />

rac, aseve, Semdgom kvlevas moiTxovs; `[rom] gamakeTebina /<br />

gamakeTebina~ tipis formebi da, sazogadod, II TurmeobiTi<br />

TavianTi semantikiTurT gvibiZgebs varaudisken, rom kauzativis<br />

morfema -in- qarTulSi Tumca sustad, magram mainc<br />

iRebs Tavis Tavze pirobiTobis semantikis gamoxatvas; mar-<br />

Talia, mkvlevarTa azriT (afridoniZe 1970: 18; suxiSvili<br />

143

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!