19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

(preverbi+namyousruli), romelic, qarTulisave msgavsad,<br />

zogjer sustad inferenciulic aris xolme: YCæ-a-dgрr-d-a<br />

(bz.), Cæ-a-dgрr-i-æ (bq.) gadmoqarTulebisas zustad `moklavda~-s<br />

tolfasia da saTanado konteqstSi niuansurad aqac<br />

SeiZleba igulisxmebodes, rom mTqmelis mier pirdapiraRqmul,<br />

ueWvel informaciasTan ki ara, mis mosazrebasTan,<br />

rwmenasTan gvaqvs saqme, oRond amas, rogorc aRvniSneT,<br />

mxolod vrceli teqstiT Tu gavarkvevT. ukonteqstod ki<br />

es mwkrivi varauds, e. w. `sust codnas~ movlenis Sesaxeb<br />

ar gamoxatavs (Sdr. specifikuri, sakuTriv svanuri warmoebis<br />

pirobiTi: bz. Cæ-a-dgr-i-n-a, bq. Cæ-a-dgрr-n-a (`SesaZloa/albaT<br />

moklavda~).<br />

aRniSnul zmnebSi marTlac mniSvnelovania kilos sakiTxi,<br />

vinaidan TiToeuli gansaxilveli forma qarTulad<br />

ganmartebisas moiTxovs pirobiTobis gamomxatvel damxmare<br />

leqsemas (albaT, egeb, iqneb, SesaZloa, savaraudod, netav,<br />

rom, vaiTu...), hipotaqsur konstruqciaSi am zmnebis monawileoba<br />

ki umetesad ganapirobebs pirobiTdamokidebulwinadadebian<br />

qvewyobas maqvemdebarebeli kavSiris gareSe. `qar-<br />

TulSi mxolod TxrobiTi kiloa formebiT mdidari, Zvels<br />

qarTulSi kavSirebiTic arsebiTad TxrobiT kilos warmoadgenda;<br />

ase rom, kavSirebiTis kilod qceva meoreuli movlenaa~<br />

(Ciqobava 1946: 116), Tanamedrove svanurSi ki, rogorc<br />

aRmoCnda, kavSirebiTi an pirobiTi kilos semantika<br />

gacilebiT met mwkrivs moicavs; sakuTriv pirveli, meore<br />

da mesame kavSirebiTis garda, pirobiTobis semantikis mqone<br />

mwkrivebia: usruli myofadi (adgaræni `klavdes iqneba~),<br />

ZiriTadpreverbiani sruli myofadi (adgрrne / adgrine `albaT<br />

moklavs~; `rom moklas~; `SesaZloa, moklas~); pirobiT-<br />

SedegobiTi I (xedgрri `SesaZloa mouklavs = {mo}naklavi<br />

eyoleba~) da pirobiT-SedegobiTi II (xedgaríl/xedgрriæ<br />

`SesaZloa moekla = {mo}naklavi eyoleboda~); es ori ukanaskneli<br />

swored kiloTi da inferenciuli semantikiT<br />

qmnis opozicias I da II SedegobiTebis upreverbo formeb-<br />

184<br />

Tan, ZiriTadpreverbiani myofadi _ qarTuliseburi warmoebisa<br />

da semantikis myofadTan, usruli myofadi (resp. inferenciuli<br />

awmyo) ki _ pirdapirevidencialur (resp. neitralur)<br />

awmyosTan.<br />

konkluzivi svanurSi yvelaze TvalsaCinod perfeqtuli<br />

droebiT gamoixateba (an piriqiT _ perfeqtis erT-erTi<br />

ZiriTadi funqcia an maxasiaTebeli konkluzivis gamoxatvaa);<br />

ase magaliTad, saerTaSoriso lingvistikaSi damkvidrebuli<br />

evidencialTa kriteriumebis gaTvaliswinebiT,<br />

mTlianobaSi winadadeba beTqils RæaS oTdagra (I SedegobiTi)<br />

_ `beTqils jixvi mouklavs~, konkluzivis nimuSia im<br />

SemTxvevaSi, Tu mTqmelma, magaliTad, jixvis tyavi dainaxa<br />

da informacia iribad aago; aseve, petre qors légрm{æ}in<br />

(II TurmeobiTi) `petre saxls aSenebda Turme (/ naSeneba)~ _<br />

Tu MmTqmelma, vTqvaT, ezoSi mitanili samSeneblo masala<br />

SemCnia; pavles petre xamрrjæina/xamarjuna (I Turm.) _<br />

`petres pavle exmareboda Turme~ _ mTqmelma SeamCnia petres<br />

manqana im ezoSi, sadac pavles saxlis mSeneblobis<br />

procesi mimdinareobs da a. S. (igive winadadebebi konkluziurad<br />

ki ara renarativad CaiTvleba, Tu mTqmelma Tavad<br />

ki ar gaakeTa logikuri daskvnebi movlenebis Sesaxeb, aramed<br />

garedan, verbalurad miiRo informacia, Tumca gamoxatvis<br />

forma igive darCeba).<br />

mTqmelis damokidebuleba mis mier gadmocemul informaciasTan<br />

yovelTvis konkluziuria I da II pirobiT-SedegobiTis<br />

formebis gamoyenebisas:<br />

vanos dрSdæр leRv xomama (I SedegobiTi)? _ `vanos<br />

daTvis xorci Tu uWamia?~ _ kiTxva kategoriulia da pasuxsac<br />

zusts elodeba mTqmeli, magram, Tu kiTxvis adresats<br />

piradad ar unaxavs movlena, is aucileblad inferenciuli<br />

semantikis mqone zmnur formas _ I pirobiT-SedegobiTs<br />

gamoiyenebs: xлmi, ОaRo mрО ìra, meTxæОрr li! _ `albaT<br />

uWamia (=naWami eqneba), aba ra iqneba, monadirea!~. inferenciuloba<br />

SeiZleba kiTxvaSive Caidos: xëmima? _ `uWamia (=eqne-<br />

185

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!