fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

or tips: 1) enebi, romlebSic evidencialoba gadmoicema
specialuri saSualebebiT; 2) enebi, romlebSic evidencialoba
gamoixateba kombinirebuli saSualebebiT.Mspecialur
saSualebebSi mkvlevari ganixilavs:
1) gramatikuls (rogorc Cans, igulisxmeba mxolod
morfologia _ q.Mm.) _ perfeqtuli droebi, morfemebi, damxmare
metyvelebis nawilebi...
2) leqsiko-sintaqsurs:
a) rTuli qvewyobili winadadeba amxsnel-damazustebeli
damokidebuli winadadebiT;
b) modaluri leqsemebi: мол, дескат, де, якобы…;
g) iseTi CarTuli frazebi da winadadebebi, romlebic
Seicaven sityvas, semantikurad dakavSirebuls naTqvamTan
(metyvelebasTan), azrovnebasTan, aRqmasTan (aseT sityvebad
dasaxelebulia leqsemebi, romlebic miuTiTeben informaciis
wyaroze: rusulSi _ судя по всему; говорят…; inglisurSi
_ I hear…). mkvlevari ganmartavs, rom, magaliTad, winadadebaSi
_ Петров, говорят, поправился _ `говорят~ awmyo drois formaa,
Tumca Setyobineba warsulSi moxda, rac imaze miuTi-
Tebs, rom ufro mniSvnelovani swored informaciis iribi
xasiaTis gamoxatvaa (da ara misi miRebis momentisa) da
swored amaSia am strategiis kardinaluri gansxvaveba
rTuli qvewyobili winadadebisgan;
d) zmnizedebi, romlebic miuTiTeben informaciis irib
wyaroze (ingl. Reportedly `как сообщается~, evidently
`очевидно~…);
26
e) konstruqciebi kvazipasiuri zmniTurT (считается,
називается, зовется, представляется…): `Универсальным средством,
выступающим в европейских языках, имеющих пассив, выступает
квазипассивная конструкция~ (Козинцева 2007: 21-22).
e. kordis klasifikaciiT, evidencialobis markirebis
saSualebebi sxvadasxva tipis enaSi SeiZleba iyos:
1) specialuri gramatikuli formebi, romelTaTvisac
es mniSvnelobebi erTaderTi an ZiriTadia;
2) mravalmniSvnelobiani gramatikuli formebi, romlebic
gamoyenebulia Tavisi araZiriTadi mniSvnelobiT;
3) leqsikuri saSualebebi garkveul sintaqsur konstruqciebSi
(Корди 2007: 256).
rogorc vxedavT, evidencialobis markirebis saSualebebTan
dakavSirebiT lingvistTa SexedulebebSi arsebiTi
gansxvaveba ar aris, Tumca, zogad SefasebasTan erTad, bunebrivia,
rom mkvlevarma sakuTari kvlevis obieqtis, konkretuli
enis (enebis) monacemTa gaTvaliswinebiT, formulireba
garkveuli detaliT Seavsos an koreqtivi Seitanos.
ZiriTadad ki enaSi iribi evidencialoba gadmoicema
rogorc ori tipis maCvenebelTa _ modalobisa da perfeqtis
konteqsturi mniSvnelobani. sazogadod, ufro metad
gavrcelebulia iribi evidencialobis gamoxatva perfeqtiT,
pirdapiri evidencialobisa ki _ aoristiT.
$5. iribi evidencialobis mimarTeba perfeqtTan
specialur literaturaSi aRniSnulia, rom, rogorc
wesi, enebSi xdeba unaxaobis semantikis gramatizacia (Willet
1988; Palmer 1986). opoziciaSi _ pirdapiri evidencialoba :
iribi evidencialoba _ morfologiurad markirebulia es
ukanaskneli, morfologiur markirebaSi ki igulisxmeba
zmnis sistemaSi saanalizo semantikis integracia da perfeqtis
sistemasTan dakavSireba (Izrovski 1997: 6), anu unaxaobis
semantikis gramatizacia gulisxmobs perfeqtuli zmnis
gamoyenebas (SabaSvili 2009: 100).
„Tanamedrove qarTulSi udavod mkvidrad arsebobs e.
w. „unaxaobis“ semantika. amasTanave, im nakvTebisTvis, romelTa
saxeldeba am mniSvnelobis mixedviT xdeba (I da II
TurmeobiTebi) unaxaobis gamoxatva garkveulad fakultaturia...
I TurmeobiTs unaxaobis semantikur velTan mxolod
nawilobrivi Sexebis are gaaCnia“ (arabuli 1992: 100).
27