19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

eCqa cxuæðr YCumiSdxenix~ (sv. Ppr. t. I, 1939:25) _ `cxviTagma<br />

uTxra: Rrublebs me {Tu} mSvild-isars vesvri, maSin isrebi<br />

gamiTavdebao~;<br />

(2) ÓЙ ЛДМÆéÒрЛÓ áÀÍÚÖÍÉ Й ЩæАÑрÒÓ xabrðОni ÜЙ ЩéНÑЙ,<br />

МАÃОА? (CantlaZe da sxv. 2010: 726) _ `Sen Sesalocebs (sefiskverebs)<br />

acxob albaT yovel dResaswaulze da mamakacebs<br />

atan {xolme}, albaT, ara?~<br />

(3) befSæ eCxë oTðxisga im xaSdba? _ `bavSvi iqiT<br />

oTaxSi ras akeTebs?~ pasuxi: iSdrкlæni _ `albaT Tama-<br />

Sobs~;<br />

pirvel winadadebaSi zmna TiTqos myofadis gagebiTaa,<br />

Tumca zogad awmyodac SeiZleba CaiTvalos; meoreSi TvalnaTliv<br />

Cans, rom konkretuli dro ar moiazreba, saqme<br />

gvaqvs zogad awmyosTan, magram, qarTuli zmnisgan gansxvavebiT,<br />

forma sufiqsiTac aris garTulebuli da semantiki-<br />

Tac gamdidrebuli: gulisxmobs albaTobas, mTqmelis varauds,<br />

anu inferenciuli zogadi awmyoa. mesame konteqstis<br />

pasuxis nawilSi ki, ra Tqma unda, saubris momenti, konkretuli<br />

awmyo igulisxmeba (Sdr. araepistemikuri, kategoriuli<br />

konkretuli awmyos forma: iSdró/ðl `TamaSobs~);<br />

rac Seexeba sufiqss, kauzativis, modaluri zmnebisa<br />

da Cveni saanalizo mwkrivebis mawarmoebelTa formobrivi<br />

identuroba marTlac ar unda iyos SemTxveviTi movlena,<br />

miT umetes, rom CaRrmavebis SemTxvevaSi niuansuri erToba<br />

maT Soris iZebneba. Cveni varaudiT, mTqmelis fsiqologiuri<br />

ganwyoba ganapirobebda kategoriulobisgan gadaxrili<br />

semantikis sxvagvarad gadmocemas. AvfiqrobT, -un- uZvelesi<br />

afiqsia, romelic enis ganviTarebis adreul etapze SesaZloa<br />

gamoxatavda garkveuli distanciis arsebobis niuanss<br />

mTqmelsa da naTqvams Soris, diferencirebis Semdeg<br />

ki gadanawilda evidencialobasa (р-Оr-un-i `albaT wers /<br />

werdes iqneba~), kauzalobasa (x-р-Оr-un-e `awer-in-ebs~) da<br />

modalobas (x-р-Оr-un-i `ewereba/ewerineba, enatreba wera~)<br />

Soris. rac Seexeba saanalizo sufiqsis pirvandel saxes,<br />

114<br />

aqac vuSvebT im SesaZleblobas, rom Tavdapirvelad es iyo<br />

mxolod Tanxmovani (-n-), romelmac TanxmovanTgasayarad SeiZina<br />

anaptiqsuri xmovani, Tavis mxriv, fonetikuri procesebisa<br />

Tu poziciuri situaciis gamo -é>-u/i, Semdeg ki es<br />

procesi analogiiT gavrcelda yvela poziciaSi.<br />

statikur zmnebSi, romlebic miCneulia ufro adrindel<br />

formebad (svanurSi ki isini gacilebiT mravladaa saliteraturo<br />

qarTulTan SedarebiT), aseve fiqsirdeba opozicia<br />

_ neitraluri awmyo : inferenciuli awmyo (x-р-Оr-a<br />

`weria/aweria~ : x-e-Оr-i `albaT weria/aweria~); specialur<br />

literaturaSi miRebulia mosazreba, rom qarTulSi statikur<br />

zmnas myofadis wris mwkrivTa formebi nasesxebi aqvs<br />

eniani dinamikuri vnebiTisgan, oRond ise, rom dinamikuri<br />

awmyo statikurisTvis myofadia, uwyvetlis formas xolmeobiTis<br />

gageba eniWeba da awmyos kavSirebiTi ki myofadis<br />

kavSirebiTad aris gamoyenebuli: afenia _ efineba, axatia _<br />

exateba, aweria an weria _ ewereba da sxv. (SaniZe 1973: 464-<br />

466; WumburiZe 1986: 172-179; oniani 1998: 178-181). g. maWavarians<br />

ki miaCnia, rom `gamoricxuli ar aris SesaZlebloba, usruli<br />

myofadis formebi svanurSi Tavdapirvelad statikur<br />

zmnebs ganeviTarebinaT, xolo Semdeg maTi analogiiT _<br />

dinamikur zmnebsac~ (maWavariani 1974: 139). Cven am ukanasknel<br />

mosazrebas viziarebT, vinaidan, rogorc aRvniSneT,<br />

migvaCnia, rom e. w. myofadusruli diaqroniuladac da sinqroniuladac<br />

savaraudoobis semantikis awmyoa; is Cveulebrivi<br />

(myari codnis aRmniSvneli, dadasturebuli) awmyos<br />

paralelurad arsebobda da myofadis gamoxatva misi mxolod<br />

damatebiTi funqciaa vrcel konteqstSi; xolo, Tuki<br />

enas jer kidev oden mdgomareobis gadmomcemi, statikuri<br />

zmnuri formebis arsebobis dros hqonda semantikuri motivacia<br />

kategoriuloba-arakategoriulobis, realuroba-irealurobis,<br />

dadasturebuloba-savaraudoobis mixedviT diferenciaciisa,<br />

cxadia, zmnebis gadinamikurebis Semdeg igive<br />

movlena ukvalod ar gaqreboda da, semantikidan gamomdina-<br />

115

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!