fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tuli garkveuli konstruqciiTa da specialuri nawilakebiT.<br />
aRniSnuli problema svanurSi gamowvlilviT Seiswavla<br />
i. CantlaZem da araerTi mniSvnelovani daskvnac SemogvTavaza.<br />
misi azriT, svanurSi nawilakovani sxvaTa sityvisTvis<br />
uZvelesi da bunebrivi konstruqcia samive pirSi<br />
mxolod mesamepiriseulia, `zmnis pirian formebTan mimar-<br />
Teba TiTqmis unificirebulia, samsave SemTxvevaSi, Cveulebriv,<br />
III piris forma gamoiyeneba da gageba imisa, Tu romel<br />
pirzea laparaki, mxolod konteqstis saSualebiT xerxdeba~<br />
(CantlaZe 1998: 223);<br />
swored mesame piriseuli konstruqciis gamo, j. hiuiti<br />
svanur pirdapir naTqvams `naxevradiribs~ uwodebs<br />
(Hewitt 1982: 206); am termins mxars uWers v. boederic: `naxevradiribi<br />
naTqvami upiratesi variantia svanurisTvis da,<br />
rogorc erT-erTma Cemma svanma informatorma Tqva, es `ufro<br />
svanuria~, vidre iribi naTqvami~ (Boeder 2002: 18).<br />
svanuri `sxvaTa sityva~ aseve specialurad ganixilesKk.<br />
tuitma (1997) da l. palmaitisma (1986)... Aase rom,<br />
verbaluri evidencialoba, rogorc sintaqsuri odenoba,<br />
rogorc `nawilakovani sxvaTa sityva~ (da ara teqstis kategoria)<br />
amomwuravad aris damuSavebuli rogorc qarTul,<br />
ise ucxour enaTmecnierebaSi, rasac ver vityviT inferenciul<br />
evidencialobaze, vinaidan qarTvel lingvistTagan<br />
evidencialoba, rogorc damoukidebeli kategoria, bolo<br />
dromde sistemurad aravis gamoukvlevia, ucxoeli kolegebisTvis<br />
ki, rogorc zemoT aRvniSnavdiT, xelmisawvdomi<br />
ver gaxdeboda saTanado masala, radgan zogi forma<br />
(mwkrivi) svanuri zmnis uRlebis paradigmaSi an srulebiT<br />
ar iyo dafiqsirebuli (pirobiT-SedegobiTi I da II), an semantikurad<br />
arasrulad iyo interpretirebuli (ZiriTadpreverbiani<br />
myofadi, pirobiTi...).<br />
32<br />
$7. mosazrebebi evidencialobis kategoriis<br />
genezisis Sesaxeb qarTvelur enebSi<br />
saerTaSoriso lingvistikaSi arsebobs sapirispiro<br />
mosazrebebi saanalizo kategoriis warmoSobis Sesaxeb<br />
qarTvelur enebSi: zogi enaTmecnieri (D. Slobin, A. Aksu-Koç)<br />
mas Turqulis gavlenas miawers, sxvani ki Camoyalibebis<br />
originalur formazec saubroben, Tumca, rogorc Cans, sawyis<br />
fazad sxva enis gavlenasac ar gamoricxaven, vinaidan<br />
Tvlian, rom es kategoria Zvel qarTulSi ar dasturdeba;<br />
v. boederis azriT, `aq ori pirobaa gasaTvaliswinebeli.<br />
pirveli _ es aris varaudi imis Sesaxeb, rom qarTuli enis<br />
perfeqtuli zmnis msgavsma rezultatiurma formebma SesaZlebelia<br />
advilad da `damoukideblad~ ganiviTaron evidencialuri<br />
mniSvnelobebi (Lohmann 1937); es kontaqtebis erTerTi<br />
im SemTxvevaTagania, romelic SeiZleba namdvilad<br />
uWerdes mxars iribobisken arsebul latentur (dafarul)<br />
tendeciebs~ (Johanson 1996). Mmeore _ enaTa kontaqtidan gamomdinare,<br />
raime movlena SeiZleba gacilebiT ufro Sors gavrceldes,<br />
vidre kontaqtis uSualo zona: svanuri yovel-<br />
Tvis Zlier Sors iyo osmalTa Turquli batonobisgan, magram<br />
misi evidencialuri formebi SesaZloa ganapiroba mezobel<br />
megrulze momxdarma gavlenam... anu: Tu megrulis<br />
evidencialuri sistema nawilobriv Turqulis gavlenis Sedegia,<br />
igi SesaZloa svanurisTvis Suamavali modeli yofiliyo~<br />
(Boeder 2000: 277).<br />
iyo Tu ara e. w. `unaxaoba~ Zvel qarTulSi? (cxadia,<br />
vgulisxmobT I da II TurmeobiTis formebis semantikas da<br />
ara sazogadod evidencialobas). es sakiTxi qarTul tradiciul<br />
saenaTmecniero literaturaSi araerTgvarovnad<br />
ganixileba; mecnierTa nawili (Ciqobava 1962; qavTaraZe 1956;<br />
fxakaZe 1984; boederi 2000) miiCnevs, rom unaxaoba uRlebis<br />
kategoriaa da I TurmeobiTis erT-erTi gvian ganviTarebuli<br />
funqciaa, Zvel qarTulSi ki is wminda rezultativia.<br />
33