fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
pirobiT-SedegobiTi II: x-e-xtaæ-íl (bz.), x-e-xtрæ-i-æ<br />
(bq.) „SesaZloa /albaT {da}exata = eqneboda danaxati<br />
mas is“.<br />
es mwkrivebi evidencialobasTan mimarTebiT mxolod<br />
konkluziuri mniSvnelobiT gvevlinebian, maT ara aqvT verbaluri<br />
wyarodan miRebuli inormaciis damoukideblad<br />
(sxvaTa sityvis an modalobis nawilakebis gareSe) gamoxatvis<br />
unari.<br />
konteqstis gaTvaliswinebiT konkluzivi SeiZleba<br />
gamoixatos I seriis TurmeobiTebiT, I SedegobiTis preverbiani<br />
da -en-a’sufiqsiani upreverbo formebiTac (roca<br />
mTqmels erTi percefciuli faqtis safuZvelze sxva, arapercefciuli,<br />
„unaxavi“ movlenis / moqmedebis Sesaxeb gamoaqvs<br />
logikuri daskvna (bz. ala lкzJìn lémhól {li}, bq.<br />
ali lazJi lémhiрl {li} (II Turm.) _ „es wasvlisas Turme<br />
Cqarobda“ _ mTqmelma dainaxa oTaxSi miyril-moyrili niv-<br />
Tebi da es faqti ganazogada), Tumca am mwkrivTa ufro<br />
mniSvnelovani funqcia renarativia.<br />
svanurSi renarativisTvis ZiriTadi morfologiuri<br />
baza I seriis TurmeobiTebi da III seriis perfeqtuli (-en-a<br />
sufiqsianiupreverbo da ZiriTadpreverbiani I SedegobiTi)<br />
zmnuri formebia, romlebic specialuri sintaqsuri saSualebebis<br />
(konstruqcia, „sxvaTa sityvis“ nawilakebi) gareSe<br />
gamoxataven informaciis „sxva xelidan“, gareSeE wyarodan<br />
momdinareobas:<br />
I TurmeobiTi: x-р-gm-{æ}in-a (bz.), x-р-gm-un-a (bq.) _ „uSenebda<br />
/aSenebda (zed) Turme“;<br />
II TurmeobiTi: bz. lé-m-góm-{æ}in [li], bq. lé-m-gem-{æ}in<br />
[li] _ „aSenebda Turme“ / „naSeneba“;<br />
I SedegobiTi (preverbiani): oT-g-a (zs.) _ „auSenebia<br />
(Turme)“;<br />
I SedegobiTi (upreverbo, -en-a’sufiqsiani):<br />
x-a-g-ën-a<br />
(bz.), x-р-g-en-a (bq.) _ „uSenebia Turme = naSenebi hqonia“<br />
(Sdr. Epidapirevidencialuri, eqsperienciuli upreverbo<br />
a’sufiqsiani forma: xoga _ „uSenebia = naSenebi aqvs“, romelic<br />
renarativi veraviTar SemTxvevaSi ver iqneba, vinaidan<br />
informaciis gareSe wyaros ki ara, mTqmelis myar,<br />
dadasturebul codnas gulisxmobs).<br />
dubitativi, romelic mTqmelis mier wyaros informaciis<br />
sinamdvilis mimarT eWvis dafiqsirebas gulisxmobs,<br />
svanurSi mxolod vrceli konteqstiT, modaluri leqsemebiT<br />
an intonaciiT gamoixateba _ arcerTi evidencialuri<br />
zmnuri forma am semantikas ar moicavs;<br />
SevniSnavT, rom swored im arealis (balkanuri) enebis-<br />
Tvisac, romlebTanac evidencialobis kategoriis TvalsazrisiT<br />
tipologiurad qarTuli axlos dgas, dubitativi<br />
damaxasiaTebeli ar aris, rogorc specialistebi aRniSnaven,<br />
am enebSic „dubitatiuroba, upirveles yovlisa intonaciiTa<br />
da damatebiTi dubitatiuri modifikatorebiT aRiniSneba“<br />
(kucarovi 1984: 18).<br />
evidencialobis gamoxatvis<br />
leqsikuri saSualebebi<br />
svanur enaSi evidencialoba (rogorc verbaluri, aseve<br />
inferenciuli), garda morfologiuri da sintaqsuri sa-<br />
Sualebebisa, leqsikuradac gamoixateba. evidencialuri damxmare<br />
saSualebebic funqciurad ori tipisaa: erTni verbalobas<br />
aRniSnaven; aseTebia „sxvaTa sityvis“ nawilakebi,<br />
romlebic Sesabamis konstruqciaSi (pirdapiri naTqvami)<br />
afiqsireben informaciis gareSe wyaros, meoreni ki inferencias,<br />
informaciis savaraudobas gamoxataven (aseT SemTxvevaSi<br />
informaciis wyaro Tavad mTqmelis logika, azrovnebaa).<br />
234<br />
235