19.01.2014 Views

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

pirobiT-SedegobiTi II: x-e-xtaæ-íl (bz.), x-e-xtрæ-i-æ<br />

(bq.) „SesaZloa /albaT {da}exata = eqneboda danaxati<br />

mas is“.<br />

es mwkrivebi evidencialobasTan mimarTebiT mxolod<br />

konkluziuri mniSvnelobiT gvevlinebian, maT ara aqvT verbaluri<br />

wyarodan miRebuli inormaciis damoukideblad<br />

(sxvaTa sityvis an modalobis nawilakebis gareSe) gamoxatvis<br />

unari.<br />

konteqstis gaTvaliswinebiT konkluzivi SeiZleba<br />

gamoixatos I seriis TurmeobiTebiT, I SedegobiTis preverbiani<br />

da -en-a’sufiqsiani upreverbo formebiTac (roca<br />

mTqmels erTi percefciuli faqtis safuZvelze sxva, arapercefciuli,<br />

„unaxavi“ movlenis / moqmedebis Sesaxeb gamoaqvs<br />

logikuri daskvna (bz. ala lкzJìn lémhól {li}, bq.<br />

ali lazJi lémhiрl {li} (II Turm.) _ „es wasvlisas Turme<br />

Cqarobda“ _ mTqmelma dainaxa oTaxSi miyril-moyrili niv-<br />

Tebi da es faqti ganazogada), Tumca am mwkrivTa ufro<br />

mniSvnelovani funqcia renarativia.<br />

svanurSi renarativisTvis ZiriTadi morfologiuri<br />

baza I seriis TurmeobiTebi da III seriis perfeqtuli (-en-a<br />

sufiqsianiupreverbo da ZiriTadpreverbiani I SedegobiTi)<br />

zmnuri formebia, romlebic specialuri sintaqsuri saSualebebis<br />

(konstruqcia, „sxvaTa sityvis“ nawilakebi) gareSe<br />

gamoxataven informaciis „sxva xelidan“, gareSeE wyarodan<br />

momdinareobas:<br />

I TurmeobiTi: x-р-gm-{æ}in-a (bz.), x-р-gm-un-a (bq.) _ „uSenebda<br />

/aSenebda (zed) Turme“;<br />

II TurmeobiTi: bz. lé-m-góm-{æ}in [li], bq. lé-m-gem-{æ}in<br />

[li] _ „aSenebda Turme“ / „naSeneba“;<br />

I SedegobiTi (preverbiani): oT-g-a (zs.) _ „auSenebia<br />

(Turme)“;<br />

I SedegobiTi (upreverbo, -en-a’sufiqsiani):<br />

x-a-g-ën-a<br />

(bz.), x-р-g-en-a (bq.) _ „uSenebia Turme = naSenebi hqonia“<br />

(Sdr. Epidapirevidencialuri, eqsperienciuli upreverbo<br />

a’sufiqsiani forma: xoga _ „uSenebia = naSenebi aqvs“, romelic<br />

renarativi veraviTar SemTxvevaSi ver iqneba, vinaidan<br />

informaciis gareSe wyaros ki ara, mTqmelis myar,<br />

dadasturebul codnas gulisxmobs).<br />

dubitativi, romelic mTqmelis mier wyaros informaciis<br />

sinamdvilis mimarT eWvis dafiqsirebas gulisxmobs,<br />

svanurSi mxolod vrceli konteqstiT, modaluri leqsemebiT<br />

an intonaciiT gamoixateba _ arcerTi evidencialuri<br />

zmnuri forma am semantikas ar moicavs;<br />

SevniSnavT, rom swored im arealis (balkanuri) enebis-<br />

Tvisac, romlebTanac evidencialobis kategoriis TvalsazrisiT<br />

tipologiurad qarTuli axlos dgas, dubitativi<br />

damaxasiaTebeli ar aris, rogorc specialistebi aRniSnaven,<br />

am enebSic „dubitatiuroba, upirveles yovlisa intonaciiTa<br />

da damatebiTi dubitatiuri modifikatorebiT aRiniSneba“<br />

(kucarovi 1984: 18).<br />

evidencialobis gamoxatvis<br />

leqsikuri saSualebebi<br />

svanur enaSi evidencialoba (rogorc verbaluri, aseve<br />

inferenciuli), garda morfologiuri da sintaqsuri sa-<br />

Sualebebisa, leqsikuradac gamoixateba. evidencialuri damxmare<br />

saSualebebic funqciurad ori tipisaa: erTni verbalobas<br />

aRniSnaven; aseTebia „sxvaTa sityvis“ nawilakebi,<br />

romlebic Sesabamis konstruqciaSi (pirdapiri naTqvami)<br />

afiqsireben informaciis gareSe wyaros, meoreni ki inferencias,<br />

informaciis savaraudobas gamoxataven (aseT SemTxvevaSi<br />

informaciis wyaro Tavad mTqmelis logika, azrovnebaa).<br />

234<br />

235

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!