fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
fwjefodjbmpcjt!lbufhpsjb! twbovs!fobTj
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
118<br />
am TvalsazrisiT viTarebas ar cvlis is faqti, rom<br />
svanurSi inferenciuli awmyos (resp. myofadusrulis)<br />
warmoeba sufiqsuria, xolo megrulSi _ meSvelzmniani.<br />
§15. sruli myofadi<br />
specialur literaturaSi miTiTebulia, rom rig eneb-<br />
Si (Turquli, kavkasiuri, finur-ugruli, afrikuli, amerikel<br />
indielTa enebi da sxv.) iribevidencialuri mniSvnelobebi<br />
gramatikulad savaldebuloa naTqvamis garkveuli tipebis<br />
gasaformeblad. sxvagan ki (magaliTad, rusulSi, inglisurSi,<br />
germanulSi, frangulSi,...) es semantika ar aris<br />
gramatikulad savaldebulo, magram saWiroebis SemTxvevaSi<br />
igi gadmoicema sintaqsurad da leqsikurad (Козинцева 2007:<br />
14). zogierT enaSi inferenciuli evidencialoba epistemikuri<br />
SinaarsiT drois pirobiTi formiT (mwkriviT) gamoixateba;<br />
magaliTad, e. kordi frangulSi inferenciuli evidencialobis<br />
gamoxatvis saSualebebad swored pirobiTis<br />
(conditionnel) da myofadis formebs (future modal) asaxelebs.<br />
amasTanave, aRniSnavs, rom iribi evidencialoba markirebulia<br />
mxolod epistemikur (saeWvo-savaraudoobis, dauzusteblobis)<br />
mniSvnelobasTan erTad arsebobisas (Корди 2007:<br />
258-266). Aam TvalszrisiT tipologiurad sayuradReboa svanuris<br />
monacemebi.<br />
vfiqrobT, amosavalSive ukve sainteresoa is movlena,<br />
rom sruli myofadi svanurSi ramdenime warmoebisaa: 1. windebuli+awmyos<br />
fuZe, romelic qarTul-megrulisa da rusulis<br />
myofadis analogias warmoadgens; 2. ZiriTadi preverbi<br />
(an-, ad-/a-, es-/as-, la-) + awmyos fuZe+sufiqsi; 3. awmyos fu-<br />
Ze+sufiqsi (Tofuria 1967: 116; WumburiZe 1986: 184; oniani<br />
1998: 181-185). es ukanaskneli (martooden sufiqsiT, uzmniswinod<br />
nawarmoebi), xSiri ar aris, mawarmoebel formantebad<br />
ki igive sufiqsebi gvevlineba, romlebic prefiqs-sufiqso-<br />
vani warmoebis dros aris, saxeldobr -i da -in-e: xкmne `aWmevs~<br />
/ xкmni (||xкmnine) `aWmevs~...; `warmoeba preverbi+awmyos<br />
fuZe myofadis mniSvnelobiT formis mxriv yuradRebas ar<br />
iqcevso~ _ SeniSnavs v. Tofuria (Tofuria 1967: 119-125).;<br />
saqme is aris, rom arc semantikurad gaxlavT identuri<br />
CamoTvlili formebi; ZiriTadi preverbiTa da sufiqsiT<br />
nawarmoebi myofadi (2) (ix. gv. 122) oden windebuliT nawarmoebi<br />
myofadisgan (1) swored inferenciulobiT gansxvavdeba:<br />
Cæadgрri `moklavs~ qarTuliseburi, kategoriuli<br />
(/neitraluri) myofadia; xolo Cæadgrine, Caddagri{ne} (<br />
bz.), Cæaddagri{sg} / Cæadgрrne (bq.) formas, konteqstis gareSe<br />
aRebuls, qarTulad aseve `moklavs~ zmniT an, konteqstis<br />
Sesabamisad, kavSirebiTiT …(`rom moklavdes...~) ganmartaven,<br />
magram sinamdvileSi myofadis am or formas gamoyenebis<br />
sferoebi ganawilebuli aqvs: pirveli (romelsac SeiZleba<br />
pirdapirevidencialuri, neitraluri, kategoriuli<br />
an Cveulebrivi myofadi vuwodoT) da qarTulis myofadi<br />
srulad faraven erTmaneTs rogorc warmoebis principiT,<br />
ise semantikurad (formalurad es zmniswiniani awmyoa myofadis<br />
funqciiT), meore _ epistemikuri myofadi ki inferenciulia,<br />
is msjelobis, varaudis, prognozis niuansis Semcvelia<br />
Sesasrulebeli moqmedebis mimarT; magaliTad,<br />
bкzi gims Cæadkæermi{sg} _ `amaRam [SesaZloa / savaraudoa]<br />
miwas gayinavs~ _ mTqmeli misTvis cnobili bunebrivi<br />
movlenebis fonze msjelobs, gamoTqvams prognozs,<br />
vinaidan Zalian civa da caze Rrubeli ar aris, rac yinvis<br />
mosalodnelobaze metyvelebs (mTqmels SeeZlo<br />
kategoriuli formis gamoyenebac: Cæрkæremi `gayinavs~ _<br />
aseT SemTxvevaSic, cxadia, movlenis arsidan gamomdinare,<br />
naTqvami inferenciuli iqneboda, magram formalurad es ar<br />
aisaxeboda.<br />
aseve, winadadebaSi méxрr beTqil RaSs Cadgrine,<br />
ezрr mкd ìraОa? _ `xval [rom] beTqili jixvs moklavs (=<br />
rom moklavs /moklavdes /moklas...), kargi ar iqneba?~ oden-<br />
119