vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
acciaio<br />
acciottolato sm cogolât, pedrât, pe drade (f).<br />
accipicchia escl (fam) capi!, po capi!: ~ che lingua!,<br />
pocapi ce lenghe!.<br />
accisa sf acise.<br />
acciuffare vtr 1 (prendere) cjapâ, curâ: ha acciuffato<br />
la sorella per i capelli, e à cjapât sô sûr<br />
pai cjavei 2 (afferrare) brincâ, gafâ 3 (catturare)<br />
gatamâ, becâ: hanno acciuffato il ladro<br />
sul fatto, a àn becât il lari sul fat ~ qlcu,<br />
dâi la gafe, la trate, la çate a un.<br />
acciuga sf sardon (m): mi piace la pastasciutta<br />
con le acciughe, mi plâs la pastesute cui sardons.<br />
pasta d’acciughe, paste di sardons;<br />
stare pigiati come acciughe, stâ strets, stâ fis<br />
tant che lis saradelis.<br />
accivettare vtr 1 (attirare gli uccelli) maliciâ 2<br />
(scaltrire) maliciâ, scaltrî.<br />
accivettarsi vrifl maliciâsi.<br />
acclamare vtr 1 aclamâ: fu acclamato imperatore,<br />
lu aclamarin imperadôr 2 (applaudire) plausâ:<br />
dopo quella bella relazione fu acclamato,<br />
dopo chê biele relazion al fo plausât.<br />
acclamazione sf aclamazion, vive (m).<br />
acclarare vtr sclari, spiegâ: abbiamo acclarato<br />
tutto, o vin sclarît dut<br />
acclimatare vtr inclimatâ.<br />
acclimatarsi vrifl inclimatâsi: il limone si è acclimatato<br />
bene, il limonâr si è inclimatât ben 2<br />
(abituarsi) (fig) adatâsi, ambientâsi: è riuscito<br />
ad ~ bene nella nuova ditta, al è rivât a ambientâsi<br />
ben te dite gnove.<br />
accludere vtr includi: si deve ~ una copia all’originale,<br />
si à di includi une copie cul origjinâl.<br />
accoccolarsi vpron 1 scro fâsi, scrufuiâsi: accoccolati<br />
per non prendere la polvere, scrofiti par<br />
no cjapâ il polvar 2 (accosciarsi) cufulîsi.<br />
accodarsi vpron incodâsi, metisi in code: per<br />
entrare al cinema abbiamo dovuto ~ , par<br />
jentrâ al cine o vin scugnût metisi in code.<br />
accogliente agg. comut, ospitâl.<br />
accoglienza sf acet (m), ricevi ment (m) fare<br />
una fredda ~ , dâ un acet flap; fare buona ~,<br />
dâ un bon acet.<br />
accogliere vtr 1 dâ acet, ricevi, acolzi: lo ha accolto<br />
a braccia aperte, lu à ricevût cui braçs<br />
vierts 2 (ospitare) cjoli in cjase: hanno accolto<br />
un bambino orfano, a àn cjolt in cjase un<br />
frut vuarfin 3 (accettare, approvare) acetâ, fâ<br />
11<br />
bon: la tua domanda è stata accolta, la tô<br />
domande e je stade acetade 4 (contenere) tignî:<br />
il cinema accoglie tre cento persone, il cine<br />
al ten tresinte personis ~ qlcu con cordialità,<br />
fâ forestarie a un.<br />
accoglimento sm acet, riceviment.<br />
accolito sm acolit.<br />
accollare vtr (addossare spese) fâ paiâ: ci hanno<br />
accollato le spese di trasporto, nus àn fat paiâ<br />
lis spesis di traspuart.<br />
accollarsi vrifl 1 (farsi carico) cjapâsi sù: si è accollato<br />
le spese condominiali, si è cjapât sù lis<br />
spesis condominiâls 2 (fig) tirâsi sul stomi:<br />
si deve ~ tutte le responsabilità, al à di tirâsi<br />
sul stomi dutis lis responsabilitâts.<br />
accollatura sf incueladure.<br />
accolta sf 1 samblee, riunion 2 (spreg) tamar (m):<br />
c’era una ~ di ragazzi che urlavano, al jere un<br />
tamar di frutats ch’a berlavin.<br />
accoltellamento sm scurtissade (f)<br />
accoltellare vtr scurtissâ.<br />
accomandita sf (dir) socide.<br />
accomiatare vtr saludâ, cumiatâ, esco miâ: ci accomiata<br />
sempre con una buona parola, nus salude<br />
simpri cuntune peraule buine.<br />
accomiatarsi vrifl congjedâsi, cjoli cumiât.<br />
accomodamento sm 1 acuardi, justament, convigne<br />
(f) 2 (adattamento) justadure, rangjade<br />
(f).<br />
accomodante agg conciliant, adatevul.<br />
accomodare vtr 1 (aggiustare) comedâ, justâ: ho<br />
fatto ~ l’orologio, o ai fat comedâ l’orloi 2<br />
(ironico) cuinçâ: ti accomodo io, ti cuinci jo<br />
3 (un vestito, i capelli, ecc) rangjâ, regolâ: si è<br />
fatta ~ la gonna, si è fate regolâ la cotule 4<br />
(sistemare, riporre) meti: ho accomodato il<br />
portaombrelli nella entrata, o ai metût il<br />
puarteombrenis te jentrade 5 (districare) disberdeâ,<br />
distrigâ: ho accomodato la questione,<br />
o ai comodât la cuistion 6 (fare prendere posto)<br />
comodâ: fai ~ i tuoi amici, fâs comodâ i<br />
tiei amîs.<br />
accomodarsi virifl 1 comedâsi, como dâsi, logâsi:<br />
accomodatevi, vengo adesso, comodaitsi, o<br />
ven cumò 2 (installarasi) stafarîsi 3 (mettersi<br />
d’accordo) metisi dacuardi, justâsi: sul prezzo<br />
possiamo ~ , sul presit o podìn metisi dascuardi.<br />
accomodatura sf comedade, cuinçadure.