vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
atterrire vtr 1 spaventâ, interorî, sberlufî, sbalsamâ,<br />
stremî, scaturî: aveva uno sguardo che<br />
atterriva, al veve une cjalade ch’e spaventave<br />
# vintr sbalsamâ, interorî: atterrisco solo a<br />
pensarci, o sbalsami dome a pensâi.<br />
atterrirsi vrifl scaturîsi, spirtâsi, stremîsi, sviersâsi:<br />
si atterrì nel vedere quella scena, si scaturì<br />
a viodi chê sene.<br />
atterrito agg sbalsamât, sberlufît, sca turît, spirtât.<br />
attesa sf 1 spiete, aspiet (m): è stata una ~ lunga,<br />
e je stade une spiete lungje 2 (speranza) sperance,<br />
spiete: le sue attese erano tante, lis sôs<br />
sperancis a jerin tantis # cong in attesa che,<br />
par intant che: in ~ che cominciano, beviamo<br />
qualcosa, par intant ch’a scomencin, o podìn<br />
bevi alc stare in an siosa ~ , stâ in lute; stare<br />
in posizione d’ ~ , stâ in posizion di spiet; lista<br />
d’ ~ , liste di spiete; sala d’ ~ , sale pe<br />
spiete.<br />
attestare vtr certificâ, protestâ, testâ, testificâ:<br />
questo documento attesta la mia competenza,<br />
chest document al certifiche la mê competence.<br />
attestarsi vpron postâsi: si sono attestati a venti<br />
chilometri, si son postâts a vincj chilometris.<br />
attestato sm certificât.<br />
attestatura sf intestadure.<br />
attestazione sf certificazion, certificât.<br />
atticciato agg cracul, fracadiç.<br />
attico sm (arch) atic.<br />
attiguo agg confinant, tacât, vici nant: la farmacia<br />
è attigua al municipio, la speziarie e je<br />
tacade dal municipi.<br />
attillarsi vpron (agghindarsi) cincinâsi.<br />
attillato agg setât.<br />
attimo sm 1 atim, baticei, bativoli, marilamp,<br />
marimoment: è successo in un ~ , al è sucedût<br />
intun marilamp 2 (avverbiale) pôc, moment,<br />
pêl: spostati un ~ , che non vedo, spostiti<br />
un pêl che no viôt cogliere l’ ~ fuggente,<br />
ingrampâ l’atim fuint; un ~ , un amen,<br />
un jesus, un lamp; di attimo in ~ , moment<br />
par moment; in un ~ , intun bot; ogni ~ ,<br />
ogni bati di cee; sono usciti un ~ fa, a son<br />
lâts fûr in chest mari moment; veniamo tra<br />
un ~ , o vignìn cumò.<br />
attinente agg smsf rivuardant, partignint.<br />
attinenza sf partignince, rapuart (m): questo non<br />
ha ~ con il tuo caso, chest nol à rapuart cul<br />
to câs.<br />
attingere vtr 1 aurî, trai: andavano ad ~ al pozzo,<br />
a lavin a aurî tal poç 2 (fig): trai, molzi:<br />
attingono le informazioni dai giornali, a molzin<br />
informazions dai gjornâi 3 (lett) rivâ.<br />
attirare vtr 1 atrai, clamâ, clamâ dongje, tirâ,<br />
tirâ dongje, riclamâ: il nuovo spettacolo attira<br />
molte persone, il gnûf spetacul al atrai tantis<br />
personis 2 (in un inganno) tirâ, atrai: furono<br />
attirati in una imboscata, a forin tirâts intune<br />
vuaite 3 (ingolosire) atrai, ingolosî: quella<br />
bella torta mi attrae, chê biele torte mi ingolosìs<br />
4 (sedurre) atrai, sedusi: fu attratto dalla<br />
sua gentilezza, al fo sedot de sô gjentilece ~<br />
l’attenzione di qlcu, riclamâ l’atenzion di un;<br />
la calamita attira il ferro, la calamite e atrai<br />
il fier.<br />
attirarsi vrifl 1 tirâsi, tirâsi dongje: così si attirano<br />
l’antipatia di tutti, cussì si tirin dongje<br />
l’antipatie di ducj 2 (di affetto) plasêsi, atraisi.<br />
attitudinale aggsmsf atitudinâl.<br />
attitudine sf 1 (capacità) atitudin, capacitât, çate,<br />
talent (m): ha ~ per la pittura, e à talent<br />
pe piture aver ~ , vê man 2 (atteggiamento)<br />
ande aver ~, vê man.<br />
attivare vtr ativâ, screâ: hanno attivato il nuovo<br />
ufficio, a àn screât il gnûf ufici 2 (predisporre<br />
per il funzionamento) aniâ: è stata attivata<br />
una mina, e je stade aniade une mine.<br />
attivarsi vrifl ativâsi, metisi in vore.<br />
attivazione sf ativazion, metude in vore.<br />
attivismo sm ativisim.<br />
attivista sfsm ativist.<br />
attività sf 1 ativitât: la fabbrica è in piena ~ , la<br />
fabriche e je in plene ativitât 2 (lavoro, occupazione)<br />
ativitât, maneç (m): la sua ~ lo fa<br />
viaggiare molto, il so lavôr lu fâs viazâ tant 3<br />
(di commercio) ativitât, imprese, buteghe,<br />
negozi: ha la sua ~ in centro, al à la sô buteghe<br />
in centri 4 (operosità) ativitât, industrie<br />
~ e passività, ativitâts e passivitâts; cessare<br />
una ~ , sierâ buteghe; entrare in ~ , lâ in vore,<br />
jentrâ in vore; entrare in ~ (di un vulcano)<br />
dismovisi.<br />
attivo agg 1 atîf, curient, facendin: sul lavoro è<br />
poco ~ , sul lavôr al è pôc atîf 2 (gramm) atîf<br />
~ e passivo (comm), atîf e passîf; avere parte<br />
80 80