01.06.2013 Views

vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri

vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri

vocavolario italiano-friulano - Gotart Mitri

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

acuto<br />

ûfs.<br />

adagiato agg pognet, sentât, distirât.<br />

adagio avv adasi, a planc, planc, plancuç: vai<br />

avanti ~ , va indenant a planc adagio ~, a<br />

biel biel, a pas a pas, (a) planc (a) planc,<br />

gjangjant, pas a pas # sm (proverbio, sentenza)<br />

pro vierb, sproc, detule (f): secondo un<br />

antico ~ , daûr di un vieri sproc.<br />

adamantino agg diamantin.<br />

adamo noprm Adam il pomo di ~ , il grop, il<br />

miluç dal cuel; venire dalla costola di ~ , jessi<br />

fi di Adam.<br />

adamitico agg adamitic in co stume ~ , nût,<br />

crot.<br />

adattamento sm 1 adatament: devi avere spirito<br />

di ~ , tu âs di vê spirt di adatament 2 (rielaborazione)<br />

rangjade (sf): si tratta di un ~ teatrale,<br />

si trate di une rangjade teatrâl.<br />

adattare vtr 1 adatâ, justâ: adatta la cravatta con<br />

la camicia, al adate la golarine cul vistît 2<br />

(adeguare) rangjâ: è adattato alle sue esigenze,<br />

al è rangjât daûr da lis sôs esigjencis 3 (sistemare)<br />

regolâ.<br />

adattarsi vrifl 1 adatâsi, lâ a plomp: la piastrella<br />

si adatta benissimo, la piastrele e va a plomp<br />

2 (abituarsi) abituâsi, usâsi: si è adattato al<br />

clima, si è abituât al clime 3 (di colore) ~<br />

bene, sen tâsi ben; ~ alla per fezione, lâ di cane.<br />

adatto agg 1 adat, just: non è il momento ~ , nol<br />

è il moment just 2 (idoneo, capace) abil: è ~<br />

per quel posto, al è adat par chel puest 3 (apposito)<br />

di pueste, just: ~ per vedere lontano,<br />

di pueste par viodi lontan essere ~ , confâsi,<br />

lâ a plomp; ren dere ~ , adatâ.<br />

addebitare vtr debitâ, contizâ: addebitano sempre<br />

le spese di spedizione, a debitin simpri lis<br />

spesis di spedizion ~ la responsabilità, dâ<br />

la responsabilitât.<br />

addebito sm debitament.<br />

addensare vtr 1 impenzî, infissî: devi ~ di più<br />

questa salsa, tu âs di impenzî di plui cheste<br />

cuince 2 (ammucchiare) ingrumâ: non addensate<br />

tutte le carte sul tavolo, no stait a ingrumâ<br />

dutis lis cjartis su la taule.<br />

addensarsi vrifl 1 impenzîsi, infissîsi, fumatâ; si<br />

ad densa la nebbia, al fumatee 2 (di persone)<br />

folcjâsi, intropâsi: i clienti si addensarono alla<br />

porta del negozio, i clients si folcjarin su la<br />

17<br />

puarte de buteghe 3 (di nuvole) ingropâsi.<br />

addentare vtr muardi: addenta un pezzo di pane,<br />

al muart un toc di pan.<br />

addentellato sm (collegamento) conession (f),<br />

colegament: non c’è ~ tra i fatti, no je conession<br />

tra i fats.<br />

addentrarsi vpron 1 jentrâ, pene trâ: aveva paura<br />

ad ~ , al veve pôre di jentrâ 2 (fig)<br />

sprofon dâsi: mi piace addentrarmi nei misteri,<br />

mi plâs sprofondâmi tai misteris.<br />

addentro avv indentri, insot: non è andato ~<br />

nella indagine, nol è lât insot te indagjine #<br />

avvinv informât, espert: non è molto ~ in<br />

faccende di informatica, nol è tant espert in<br />

cjossis di informatiche.<br />

addestramento sm inscuela ment.<br />

addestrare vtr ins cuelâ, sfrancjâ, tirâ sù, industriâ:<br />

ti hanno addestrato bene, ti àn inscuelât<br />

ben.<br />

addestrarsi vrifl sfrancjâsi, industriâsi: si è addestrato<br />

a guidare l’auto, si è sfrancjât tal vuidâ<br />

la machine.<br />

addestratore sm inscueladôr.<br />

addetto agg 1 sorestant: fa la segretaria addetta<br />

alle pubbliche relazioni, e je segretarie sorestant<br />

par lis relazions publichis 2 (cose o<br />

animali) destinât, doprât: vagoni addetti al<br />

trasporto di animali, vagons doprâts pal traspuart<br />

di animâi # sm (persona incaricata)<br />

impleât; (specialista) espert, specialist: riunione<br />

solo per gli addetti ai lavori, riunion<br />

dome pai esperts ingresso vietato ai non<br />

addetti ai lavori, improibît jentrâ ai estranis<br />

al lavôr.<br />

addì avv il, ai: ~ 1 gennaio, il prin di Zenâr; ~ 17<br />

luglio 1944 ai 17 di Jugn dal 1944.<br />

addiaccio sm 1 (recinto senza riparo per bestiame)<br />

berge (f), tamar all’ ~ (senza riparo,<br />

all’aria aperta) a viert, sot dal cîl aviert.<br />

addietro avv 1 (di luogo) daûr, indaûr: è rimasto<br />

~ , al è restât indaûr 2 (di tempo) za, za fa:<br />

due mesi ~ , doi mês indaûr giorni ~ , za fa<br />

dîs, altredì; per l’ ~ , tal passât; tempo addietro,<br />

za timp.<br />

addio inter 1 adiu, mandi, marcomandi, cungjò,<br />

bon dì bon an: ~ a tutti, cungjò a ducj;<br />

~ per sempre, cungjò par simpri 2 (arrivederci)<br />

a bon riviodisi # sm mandi, cumiât: serata<br />

d’ ~ , serade di cumiât ~ al celibato,

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!