Belgisch global change onderzoek 1990-2002 - Federaal ...

26
eerst in de troposfeer gemeten en zette zich
later in de stratosfeer door.
Ondanks de stopzetting van de productie
van halonen (broomverbindingen) vanaf 1994,
is de concentratie aan broom in de atmosfeer
blijven toenemen. Dit is het gevolg van de
grote voorraden van deze verbindingen in de
geïndustrialiseerde landen en hun verder gebruik
als vuurbestrijdingsmiddel. Het probleem met de
halonen is dus nog zeker niet van de baan.
Continue metingen van Belgische
onderzoekers van ULg-GIRPAS en BIRA
hebben een sterke bijdrage geleverd aan
de vaststelling dat de totale concentratie
van anorganische chloorverbindingen in
de atmosfeer zich stabiliseert en lichtjes
daalt, terwijl de hoeveelheid anorganische
broomverbindingen in de lucht blijft
toenemen (zie figuren hiernaast).
Voorspellingen op basis van modellen
die uitgaan van een volledige naleving van de
afspraken die in het Protocol van Montreal zijn
gemaakt, geven aan dat tegen het midden van
deze eeuw de atmosferische concentraties
van de, door de mens geproduceerde,
chloorhoudende ozonvreters tot de waarde
van voor 1980 zal zijn herleid. Daarom gaan
wetenschappers ervan uit dat het gat in de
ozonlaag zich in de komende 50 jaar langzaam
zal herstellen. Toch zijn de verschillende
modellen het er niet over eens hoe snel dit
herstel zal gebeuren. Daarvoor zijn er nog
teveel onbekenden, zoals de effecten van
een bijkomende afkoeling in de stratosfeer als
gevolg van de stijgende koolstofdioxide (CO 2 )
concentratie, veranderingen in de atmosferische
circulatie en in de uitwisseling die tussen de
troposfeer en de stratosfeer plaatsvindt, etc.
Door deze onzekere factoren blijft
waakzaamheid en een voortdurende meting
en verificatie van de ozonconcentraties en de
Evolutie van de maandelijkse gemiddelde hoeveelheid
zoutzuur (HCl) en chloornitraat (ClONO 2 ) boven
Jungfraujoch, Zwitserland (anorganisch chloor Cl y =
HCl + ClONO 2 ). (E. Mahieu, ULg-GIRPAS).
Evolutie van de jaarlijks gemiddelde hoeveelheid
broomoxide (BrO) boven Harestua, Noorwegen.
(M. Van Roozendael, BIRA).
processen die in de atmosfeer plaatsvinden,
geboden.
1.2 Teveel ozon bij de grond
1.2.1 De complexe chemie van troposferisch
ozon
Het overgrote deel van ozon (~90%) bevindt
zich in de stratosfeer, terwijl een minderheid
in de troposfeer terug te vinden is. Gelukkig
maar, want direct contact met teveel ozon is