Belgisch global change onderzoek 1990-2002 - Federaal ...

voor Europa van de Verenigde Naties) de
zogenaamde ‘Critical Loads’ ontwikkeld. Deze
kunnen worden gedefinieerd als: ‘de maximale
depositie van een gegeven component
dat geen langdurige, schadelijke effecten
aan de ecosysteemstructuur en –functie
veroorzaakt’.
Ook voor België werden ‘Critical Loads’
voor loof- en naaldbossen vastgelegd. Het
BELFOR (‘Belgian Forest ecosystems’)
project bepaalde de stikstofdepositie in
vijf experimentele bosecosystemen in
Vlaanderen en Wallonië. Het toonde aan
dat in de Vlaamse loof- en naaldbossen
de lange termijn ‘Critical Loads’ worden
overschreden. Naast de controle van de
atmosferische depositie toonde deze studie
tevens aan dat ‘Critical Loads’ zeer lokaal
dienen te worden bepaald en verschillend
voor loof- en naaldwouden moeten zijn.
Bovendien kan de hoge stikstofdepositie
in noordelijk België tot een afname van het
aantal micro-organismen in de bodem, een
toenemende dominantie in ecosystemen
van stikstofminnende vegetatie en een
waarschijnlijke verontreiniging van het
grondwater leiden.
4.2.7 Belgische bossen in de 21 e eeuw
Wetenschappers verwachten dat de
atmosferische CO 2 -concentratie tegen het
einde van de 21 e eeuw tot 550 à 1.000 ppmv
(d.w.z. het aantal CO 2 -moleculen op 1 miljoen
luchtmoleculen) zal zijn opgelopen: een
verdubbeling van de huidige concentratie van
ongeveer 370 ppmv. Er wordt aangenomen dat
de globale temperatuur daardoor met 1,4 tot
5,8°C zal toenemen. In België zal de temperatuur
met 2 tot 4 °C stijgen, een fenomeen dat met een
seizoens- en plaatsgebonden herverdeling van
de neerslag zal toenemen. De wetenschappers
verwachten voor onze regio een trend naar meer
Global change in ecosystemen
neerslag in de winter en geen verandering tot
minder neerslag in de zomer.
Ecosystemen, zoals bossen, zullen sterk
door deze wijzigingen in concentratie aan
koolstofdioxide (CO 2 ), temperatuur en neerslag
worden beïnvloed. De grootte van die impact is
moeilijk te voorspellen en kan alleen gebeuren
met behulp van groeimodellen die rekening
houden met de energie-, water-, koolstof- en
nutriëntenhuishouding van deze ecosystemen
en de impact daarop van buitenaf.
Binnen het BELFOR-project hebben on-
derzoekers van ULg-LPAP het ASPECTS-
model ontwikkeld (‘Atmosphere-Soil-
Plant Exchange of Carbon in Temperate
Sylvae’ of Uitwisseling van Koolstof door
Atmosfeer-BodemPlanten in Gematigde
Bossen). Dit werd op verscheidene
bosgebieden in België getest. Onder
meer onderzoekers van UA-PLECO en
de FUSAGx-ECOPHYS hebben hieraan
vanuit hun experimentele meetstations
in Brasschaat en Vielsalm meegewerkt.
Volgens hun onderzoek en de voorspellin-
gen van ASPECTS zou de netto koolstof-
opname door de Belgische bossen in de
21 e eeuw toenemen, dit als gevolg van de
versnelde fotosynthese (als resultaat van
de hogere koolstofdioxideconcentratie in
de lucht) en een verlenging van het groei-
seizoen. De toename is echter afhanke-
lijk van de ouderdom van het bos waarbij
de maximale vastlegging door bossen tus-
sen 20 en 40 jaar oud gebeurt. Bovendien
spelen beheersmaatregelen en de jaarlijk-
se weercondities hierin een rol.
4
77