Belgisch global change onderzoek 1990-2002 - Federaal ...

Onderzoek is de hoeksteen van alle wetenschap.
Het dient om meer kennis te verwerven in
de zaken om ons heen. Naarmate we meer
inzicht krijgen in de verbanden tussen natuurlijke en
antropogene activiteiten, is het onderzoek naar global
change cruciaal om beleidsdoelstellingen te selecteren
die gericht zijn op milieubescherming, welzijn en
economische ontwikkeling. Het wordt beschouwd als
de voornaamste pijler van de Europese Strategie voor
Duurzame Ontwikkeling (Göteborg 2001) en van het
implementatieplan van de Wereldtop van de Verenigde
Naties over Duurzame Ontwikkeling (Johannesburg
2002). Het huidige Europese onderzoeksbeleid voor
onderzoek naar global change is gericht op een
versterking van de samenwerking tussen Europese en
wereldwijde onderzoeksinitiatieven.
Resultaten van global change-onderzoeksactiviteiten
die uitgevoerd werden tussen 1990 en 2002 en
ondersteund werden door het Belgisch Federaal
Wetenschapsbeleid ondergingen in 2003 en 2004 een
assessment en integratie. Dit proces betrof een selectie
van de verzamelde wetenschappelijke informatie en
resulteerde in de volgende twee rapporten:
ü Belgian global change research 1990 – 2002:
Assessment and integration report
ü Belgisch global change onderzoek 1990
– 2002: Synthese van het assessment- en
integratierapport
De thematische hoofdstukken in het assessment- en
integratierapport zijn opgezet rond beleidsrelevante
vragen en antwoorden. Behalve beleidsondersteunende
instrumenten en neutraal advies biedt dit ‘state-of-theart’
kennisdocument ook een overzicht van de relevante
wetenschappelijke kennis en expertise in België. Het
tracht uit te leggen welke de uitdagingen zijn waarvoor
global change ons plaatst; welke de inzichten zijn
van Belgische en internationale wetenschappers
omtrent global change en diens impact, welke hun
onderzoeksresultaten zijn en hoe die tot een betere
besluitvorming en beleidsontwikkeling kunnen
bijdragen.
De actieve en enthousiaste medewerking van zo veel
wetenschappers bij de opstelling van dit rapport en
de goede collegiale sfeer onder hen bewijst dat er
een ‘Belgische onderzoeksgemeenschap voor global
change’ is die kennis en ideeën uitwisselt. Hoewel
de taak complex was en sterk verschilde van hun
dagelijkse werk, ondervonden zij dat de vertaalslag van
onderzoeksresultaten naar beleidsgerichte informatie
zowel een interessante als leerrijke ervaring was. Een
belangrijk deel van de wetenschappers dat bijgedragen
heeft aan dit proces is echter niet vertrouwd met de
beleidsactoren en zien het gebied tussen deze actoren
en henzelf als een schemerzone. Zij hopen dat dit
rapport zal bijdragen om de kloof te overbruggen.
Voorwoord Voorwoord
Om dit assessment- en integratierapport tevens
toegankelijk te maken voor zowel beleidsmakers als
het brede publiek, is er een samenvattende interpretatie
opgesteld door een wetenschapsschrijver. Dit
resulteerde in een syntheserapport dat verder werd
bewerkt door G. den Ouden en M. Vanderstraeten
in nauwe samenwerking met de hieronder vermelde
wetenschapsredacteuren.
In België is het ‘Plan voor wetenschappelijke
ondersteuning van een beleid gericht op duurzame
ontwikkeling’ (PODO) één van de belangrijkste
initiatieven die het onderzoek naar global change
fi nanciert. Het Belgisch Federaal Wetenschapsbeleid
erkent tevens het belang van andere partners -
internationale of Belgische - die een bijdrage leveren
aan het fi nancieren van Belgisch onderzoek naar global
change.
Een speciale dank gaat uit naar de
wetenschapsredacteuren van het volledige
‘Assessment and integration report’: R. Zander (ULg-
GIRPAS), M. De Mazière (BIRA), J.-P. van Ypersele
(UCL-ASTR), R. Wollast, J.-P. Vanderborght (ULB-
OCEAN), R. Ceulemans en I. Nijs (UA-PLECO). In
het bijzonder wens ik hulde te brengen aan Prof.
Wollast, die onlangs overleden is. Met zijn laatste
bijdrage aan de productie van dit rapport bewees hij
zijn wetenschappelijke expertise met een grote zin
voor synthese en een totaalkijk op de problematiek
van global change. Zijn overlijden is een groot verlies
voor de wetenschappelijke gemeenschap.
Een oprechte dank gaat tevens uit naar alle
wetenschappers van wie het werk de basis vormt
voor dit rapport en die actief hebben meegewerkt
aan het assessment- en integratieproces, naar mijn
medewerkers, alsook naar de wetenschapsschrijver,
vertalers en revisoren. Ik hoop dat een dergelijke
vruchtbare samenwerking zal worden voortgezet.
Dr. Philippe Mettens,
Voorzitter van het Directiecomité
5