Belgisch global change onderzoek 1990-2002 - Federaal ...

4 Global change in
ecosystemen
4.1 Het verlies aan biodiversiteit
Het leven op aarde is al vanaf het prille begin
- een 3,8 miljard jaar geleden - aan talrijke
veranderingen onderhevig. Perioden waarin
het biologische leven zich sterk diversifi eerde,
werden met perioden van massaal afsterven
afgewisseld. Biologen schatten dat er tot nu
toe vijf keer een massale extinctie van soorten
voorkwam. Ook vandaag bevinden we ons in een
tijdperk waarin soorten in grote hoeveelheden
afsterven: naar schatting verdwijnen er dagelijks
137 diersoorten. Aan dit tempo zullen over 100
jaar zowat de helft van de hedendaagse soorten
verdwenen zijn. Het huidige tijdperk wordt dan
ook wel als de zesde golf van massaal uitsterven
bestempeld. Het verschil is dat het verlies aan
soorten zich voltrekt aan een snelheid die vele
malen groter is dan deze van de voorgaande
extinctiegolven én dat de oorzaken niet altijd
natuurlijk zijn.
4.1.1 Effecten van diversiteit op de
ecosysteemfunctie
Om de teloorgang van de biologische diversiteit
een halt toe te roepen, wordt steeds meer
getracht om biotische systemen tegen het
verlies aan soorten, habitat en ecosystemen
te beschermen. Een gevolg van de groeiende
belangstelling voor deze problematiek is
ondermeer het tot stand komen van het
Biodiversiteitsverdrag (‘Convention on Biological
Diversity’, CBD). Daarmee werd een nieuwe
impuls gegeven aan onderzoeksprojecten
die zich op het verdwijnen van soorten, de
implicaties op de biodiversiteit en de effecten
op de ecosysteemfunctie richten. Sindsdien
hebben veld- en vooral modelonderzoek zich
op de relatie tussen het verlies aan diversiteit
en de stabiliteit van de ecosysteemfunctie
geconcentreerd. De resultaten zijn niet altijd
eenduidig en soms zelfs tegenstrijdig. Maar ze
tonen globaal toch aan dat een vermindering in
de biodiversiteit rechtstreeks gevolgen op de
ecosysteemfunctie heeft (zie Kader 11).
4
67