jv0008 Volledige tekst - WODC

Politie, politici en de drugsmaffia in Turkije 55
De wet ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit (Wet 4422) had
tot doel om de zwakke punten van eerder genoemde Wet 4208 te corrigeren
en te komen tot daadwerkelijke bestrijding van georganiseerde criminaliteit.
Mijn respondenten zijn erg enthousiast over de nieuwe wet.
De officier van justitie bij de Staatsveiligheidrechtbank in Ankara zegt dat
de wet vooral mogelijkheden biedt aan de uitvoerende macht. De politie
kan nu gebruik maken van nieuwe, wettelijk vastgestelde opsporingsmethoden.
Het oogmerk van de oude wetgeving was om grote hoeveelheden
heroïne in beslag te nemen. De nieuwe wet daarentegen richt zich
op het oprollen van criminele organisaties. Bovendien is dankzij de
nieuwe wet de samenwerking tussen politie en de officier van justitie van
de Staatveiligheidrechtbank verbeterd. Volgens hem schieten de oude
wet en artikel 313 van het Wetboek van Strafrecht te kort om de georganiseerde
criminaliteit aan te pakken. Deze waren onvoldoende gericht tegen
maffiavorming, omdat het hoofddoel de bestrijding van terroristische
organisaties was. Volgens het adjunct-hoofd van het Bureau
Bestrijding Smokkel en Georganiseerde Criminaliteit 9 , de heer Kırmacı,
is door de nieuwe wet de politie er in geslaagd de grootste heroïne handelaar,
Orfi Çetinkaya en zijn bende, op te rollen. Deze wordt er van verdacht
in 1999 drie ton heroïne naar Europa te hebben gesmokkeld. Onder
de nieuwe opsporingsmethoden moet een persoon zelf bewijzen dat
hij zijn eigendom eerlijk heeft verdiend. Onder de oude wetgeving lag de
bewijslast bij justitie. De grootste verdienste van de wet is volgens Kırmacı
dat de politie meer mogelijkheden tot afluisteren heeft. Onder toezicht
en met toestemming van de officier van justitie mag de politie een
verdachte afluisteren en daarbij nieuwe technologie toepassen. Onder de
oude wet gold materiaal dat door middel van afluisteren was verkregen
niet als rechtsgeldig bewijs. Kırmacı: ‘Dankzij de nieuwe wet kan de politie
van het bewijs naar de verdachte gaan, terwijl onder de oude praktijk
het een gang van verdachte naar bewijs was’. Deze methode draagt er
volgens hem toe bij dat de politie niet martelt. ‘Fascistische methoden’
worden onder deze wet overbodig gemaakt. Toch doen zich in de praktijk
nog problemen voor. Doordat taken van de politie worden overgenomen
door de gendarmerie ontstaat er een coördinatieprobleem.
Van de zijde van vele journalisten, wetenschappers en politici klinken
minder optimistische berichten. Zij stellen de vraag of de nieuwe wet
zonder zuivering van het gehele politionele apparaat wel soelaas biedt.
De operatie tegen O. Çetinkaya heeft die vraag onderstreept. Het hoofd
van Afdeling narcotica in Istanbul, de heer Ceren verklaarde tegenover
de pers: ‘Omdat ik niet vertrouw op mijn medewerkers bij de politie van
Istanbul heb ik een speciaal team uit Ankara ingeschakeld zonder mijn
medewerkers daarvan op de hoogte te brengen’ (Hürriyet, 17 augustus
2000). Deze uitspraak werd bevestigd door de minister van binnenlandse
9 Vroeger heette dit bureau Bestrijding Terreur en Smokkel. Terreurbestrijding is nu in een
aparte afdeling onder gebracht.