jv0008 Volledige tekst - WODC

Justitiële verkenningen, jrg. 26, nr. 8, 2000 60
digers zelfs het executeren van een zoon of een broer toelaatbaar (Altan,
1991).
De tweede geschreven tekst is van Süleyman (ambtstermijn van 1520-
1566), die de bijnaam ‘Wetgever’ kreeg. Van deze Sultan Süleyman Kanunnamesi
is de eerste geschreven wettekst waarin martelingen toelaatbaar
worden geacht. Art. 46 van deze wet bepaalt het volgende: ‘als de
dief zijn schuld door marteling bekent... is die bekentenis geldig’ (Dönmezer,
1984, p. 111).
De in 1840 verschenen Ceza Kanunname-i Humayunu-wetgeving acht
pijniging niet slechts van toepassing op dieven. Om diegenen die van
andere (mis)daden worden verdacht ‘op te voeden ... moeten ze geslagen
worden’ (Dönmezer, 1984, p. 115). In de Kanunu Cedid van 1851 worden
een zware gevangenisketting, een stok, de berisping en de terechtwijzing
als wettelijke strafmiddelen genoemd (Dönmezer, 1984, p. 116).
In de Grondwet van 1876 werden – onder meer onder druk van Europa
– martelen en alle andere soorten van pijniging absoluut verboden. In de
praktijk bracht deze regelgeving echter weinig verandering. Twee jaar
later werd hij buiten werking gesteld omdat het Ottomaanse rijk oorlog
voerde met Rusland (Tusalp, 1985, p. 123).
Het huidige Turkse strafrechtsysteem is gebaseerd op het Westeuropese
model en dus niet op de islam, zoals velen denken. 1 In 1858 werd
het Franse wetboek van strafrecht van 1810 vertaald en in werking gesteld.
Het islamitische wetboek bleef evenwel van kracht. Een tijd lang
werden beide tegelijk gebruikt. Dat betekende dat een persoon voor dezelfde
daad door twee verschillende wetboeken kon worden veroordeeld.
In de praktijk werden de Franse artikelen alleen dan gebruikt wanneer ze
niet strijdig waren met de islamitische artikelen.
In 1926 werd het Italiaanse strafrecht, daterend van 1889, letterlijk
overgenomen en werden de islamitische regels afgeschaft. In 1930 werden
Mussolini’s regels betreffende schendingen van de staatsveiligheid
toegevoegd. Later zijn deze regels in een anti-terreurwet ondergebracht
(Dogan, 2000). Op een aantal kleine wijzigingen na geldt het wetboek
van 1926 tot de dag van vandaag.
1 Dit geldt ook voor het Turkse burgerlijk wetboek. Het huidige wetboek werd in 1928
letterlijk vertaald uit het Zwitserse burgerlijk wetboek en hier en daar aan de Turkse
tradities aangepast. De reden om voor het Zwitserse wetboek te kiezen was niet, zoals
sommige Turken beweren, omdat het het modernste wetboek ter wereld was. De reden is
eenvoudiger: de minister van justitie had in Zwitserland gestudeerd en kon in dat land een
paar Turkse studenten vinden die bereid waren de vertaling op zich te nemen. Het is dan
ook een wetboek met veel vertaalfouten geworden.