Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Justitiële verkenningen, jrg. 26, nr. 8, 2000 94<br />
Kritiek op de wetsartikelen<br />
In het Turkse tijdschrift Nokta wordt al in 1987 kritiek geuit op de specifieke<br />
wetsartikelen over eerwraak. Advocaat Kenan Hamsiogˇlu is van mening<br />
dat artikel 462, welke de gevangenisstraf in bepaalde gevallen reduceert<br />
tot een achtste van de eigenlijke straf, bijna aanzet tot doden in<br />
dergelijke situaties (Tanrıyar, 1987, p. 56). Hij vindt dat dit artikel moet<br />
worden afgeschaft, omdat eerwraak zo haast iets wordt waar je recht op<br />
hebt. Ook de Turkse criminoloog Dönmezer is van mening dat dit wetsartikel<br />
‘bijna het doden als excuseerbaar ziet’ (Tanrıyar, 1987, p. 56).<br />
In het Turkse studentenblad Çırak (1993) uit Gaye Dinçel kritiek op<br />
wetsartikel 453. Zij vindt dat babymoordenaars er met een lage straf<br />
vanaf komen. Volgens haar komt de wet in feite hierop neer: ‘Dood uw<br />
buitenechtelijke kind zo snel mogelijk, opdat zowel uw namus gered<br />
wordt als uw straf zo laag mogelijk is’. En zij concludeert: ‘Hier is het bewijs<br />
dat de namus van de familie belangrijker is dan het recht op leven’.<br />
Zij roept vrouwen op om solidair met elkaar te zijn en de wet te veranderen.<br />
In september 1999 wordt in Ankara door het Algemeen Directoraat<br />
‘Status en Problemen van Vrouwen’ van het Algemeen Ministerie een<br />
forum gehouden over ‘traditiemoorden’, hiermee wordt eer- en bloedwraak<br />
bedoeld. De lezingen en discussies staan in de bundel ‘Töre cinayetleri’.<br />
24 Tijdens het forum betoogt Ahin 25 (1999, p. 38) dat wetsartikel<br />
462, dat bedoeld is om doden te verbieden, in deze vorm eerder de potentie<br />
heeft om er toe aan te zetten. Dit wetsartikel moet volgens ahin<br />
worden opgeheven en worden behandeld binnen het gewone wetsartikel<br />
over provocatie (waarmee hij artikel 51 bedoelt). Ahin (1999, p. 39) begrijpt<br />
de zin van de verandering van artikel 453 niet en is van mening dat<br />
het artikel in zijn geheel moet worden opgeheven. Dit zou volgens hem<br />
ook moeten gebeuren met artikel 472. Ook advocate Sarıhan (1999, p. 69)<br />
vindt dat het Turkse parlement de wetsartikelen 453 en 462 moet opheffen.<br />
Tijdens de discussie na afloop wordt echter duidelijk gesteld dat het<br />
niet alleen deze wetsartikelen zijn die moeten worden opgeheven, maar<br />
meer de invulling van het begrip tahrik (provocatie) uit artikel 51. De<br />
meeste eerwraakplegers kunnen hier namelijk een beroep op doen (Töre<br />
cinayetleri, 1999, pp. 112-113).<br />
Advocate Sarıhan meldt tijdens het forum dat een aantal vrouwelijke<br />
advocaten uit Ankara sinds de jaren tachtig gratis eerwraakprocessen in<br />
Ankara bijwoont en probeert de daders en familie andere normen en<br />
waarden bij te brengen. Ze geeft toe dat dit erg moeilijk is. Deze vrouwelijke<br />
advocaten hebben in de jaren negentig de Moderne Juristen Vereni-<br />
24 Deze is gratis af te halen bij het betreffende directoraat op het adres Merutiyet Caddesi 19<br />
te Ankara.<br />
25 Yrd. Doç. Dr. Cumhur Ahin, werkzaam aan de faculteit rechten van de Gazi Universiteit te<br />
Ankara.