jv0008 Volledige tekst - WODC

Staatsveiligheidsrechtbanken in Turkije 85
veiligheidsrechtbanken willen afschaffen, maar zodra zij in de regering
plaatsnemen zullen zij deze rechtbanken ondersteunen.’
Het systeem van de staatsveiligheidsrechtbanken is ook binnen de
mensenrechtenorganisaties in Turkije doelwit van kritiek. In een verklaring
van de mensenrechtenorganisatie in Istanbul van 24 oktober 1998
werd opgeroepen tot de opheffing van de staatsveiligheidsrechtbanken.
De mensenrechtenorganisatie keerde zich tegen de wijze waarop de
staatsveiligheidsrechtbanken politieke dissidenten bestraffen en wees
erop dat, ‘meer dan 10.000 mensen voor de staatsveiligheidsrechtbanken
zijn berecht voor hun politieke identiteit en voor het uitspreken van afwijkende
meningen. Er zijn nog altijd 6.000 dossiers die rechtszaken bevatten
op basis van art. 312 van de Turkse Strafwet en art. 8 van de Antiterreurwet.’
De president van de staatsveiligheidsrechtbank in Ankara gaf toe dat
‘de duur van het voorarrest technisch gezien zou moeten worden verkort,
maar dat we problemen hebben met het bestrijden van het terrorisme.’
Hij zei tevens ‘ik ben echt van mening dat de duur van het voorarrest
moet worden verkort. We hebben echter tijd nodig om dit te onderzoeken
vanwege de dreiging van het terrorisme. Zodra deze dreiging afneemt,
zouden de mensenrechten weer in acht moeten worden genomen.’
Hooggeplaatste functionarissen van het ministerie van justitie erkennen
dat de voorwaarden van inbewaringstelling een algemeen probleem
vormen en wezen erop dat het voorstel voor een nieuwe strafwet een oplossing
zou kunnen zijn. Deze wet zou advocaten de mogelijkheid bieden
hun cliënten direct na inbewaringstelling te bezoeken. De duur van het
voorarrest bedraagt in dit wetsvoorstel in alle gevallen maximaal 48 uur,
en kan alleen worden verlengd na uitspraak van een rechter. De verdachte
heeft daarbij te allen tijde toegang tot zijn advocaat, ook tijdens
de verhoorfase. Het wetsvoorstel zal hoogstwaarschijnlijk het gebruik
van martelingen doen afnemen. De directeur-generaal waarschuwt echter
dat het wetsvoorstel zich nog maar in de aanloopfase bevindt. Het zal
wijzigingen ondervinden en de implementatie ervan zou, ingeval het
wordt aangenomen, enige tijd in beslag nemen. De vooraanstaande parlementariër
Sema Piskinsut was tevens van mening dat het onwaarschijnlijk
zou zijn dat de regering Yilmaz deze hervorming in het wetboek
van strafrecht zou kunnen doorvoeren. Die voorspelling bleek juist
te zijn.
Er bestaat in Turkije bij invloedrijke groeperingen en individuelen veel
steun voor de hervorming van de structuur en de procedures van de
staatsveiligheidsrechtbanken die niet aan internationale maatstaven voldoen.
Hieronder vallen onder andere de georganiseerde balie, vooraanstaande
mensenrechtenorganisaties, vooraanstaande parlementariërs,
een aantal ministers, en een aantal rechters en aanklagers die veel ervaring
hebben binnen de staatsveiligheidsrechtbanken. Gezien deze hoeveelheid
steun is het opvallend dat er nog steeds geen verandering heeft