Overgang van de milieuvergunning

De reikwijdte van het begrip is niet geheel helder en komt in de toelichtende stukken bij de
Richtlijn ook niet uit de verf. Uit de bepaling kan worden afgeleid dat het begrip exploitant in
ieder geval een drieledige betekenis heeft.
In de eerste plaats valt daaronder iedere natuurlijke of rechtspersoon die een
installatie exploiteert. Wat betreft de rechtspersonen is de reikwijdte van de Richtlijn ruim.
Het gemeenschapsrecht omvat alle typen rechtspersonen die het nationale recht van de
lidstaat kent, dus zowel de privaatrechtelijke als de publiekrechtelijke rechtspersonen. Ook de
omschrijving natuurlijke persoon heeft een ruime reikwijdte. Becker geeft aan dat onder deze
omschrijving mede worden begrepen de ‘Personenvereinigungen’ die binnen de nationale
rechtsorde voorkomen. 29 Aangenomen kan worden dat daaronder Nederlandse entiteiten,
zoals maatschap en vennootschap onder firma vallen. Het begrip exploitatie betreft de
feitelijke exploitatie van de installatie.
Ten tweede strekt de term exploitant zich uit tot de natuurlijke of rechtspersoon die
een installatie bezit. Opmerking verdient dat de Nederlandse vertaling van de Richtlijn
(evenals de vertaling in bijvoorbeeld het Duits) enigszins misleidend is. Waar de Nederlandse
vertaling spreekt van ‘bezit’, spreekt de Engelstalige versie van de Richtlijn van ‘controls’.
Volgens Becker moet worden aangenomen dat met de aanduiding ‘controls’ wordt gedoeld
op een ieder die het recht heeft om een installatie te ‘managen’, dus juridisch bevoegd is om
leiding te geven en aanwijzingen te geven. De Nederlandse term ‘bezit’ dient derhalve niet in
de civielrechtelijke betekenis van het woord te worden opgevat, maar als een aanduiding van
de juridische zeggenschap over de installatie. 30
Het derde deel van de definitie van artikel 2 lid 2 van de Richtlijn geeft aan dat als
exploitant mede kan worden aangemerkt degene aan wie de economische beschikkingsmacht
over de technische werking is overgedragen, mits de nationale wetgeving in die mogelijkheid
voorziet. De formulering van de tweede volzin van artikel 2 lid 2 lijkt erop te wijzen dat het
aan de lidstaat zelf is overgelaten in hoeverre personen met economische beschikkingsmacht
als exploitant kunnen worden aangemerkt. Het is niet geheel duidelijk wat in de Richtlijn
onder economische beschikkingsmacht wordt verstaan. Becker geeft aan dat het daarbij niet
gaat om de juridische beschikkingsmacht, maar om leidinggevende bevoegdheden ten
aanzien van de technische kant van de bedrijfsvoering, bijvoorbeeld door de bedrijfsleider,
bestuurder of directeur van een onderneming. 31 Op grond van de huidige stand van de
Nederlandse jurisprudentie staat niet vast of aan het begrip drijver zonder meer deze uitleg
mag worden gegeven. In een aantal uitspraken van de Afdeling bestuursrechtspraak zijn
personen met een leidinggevende positie als (mede)drijver aangemerkt. Een voorbeeld is een
uitspraak van de Afdeling van 26 april 1997. 32 Daarin werd een bestuurder van een besloten
vennootschap, naast deze vennootschap, als drijver aangemerkt. In een nog ongepubliceerde
uitspraak van 27 maart 2001 heeft de Afdeling bestuursrechtspraak een natuurlijke persoon
die binnen een BV werkzaam was als bedrijfsleider en de dagelijkse leiding had over de
werkzaamheden van de betreffende BV, aangemerkt als mededrijver. Deze uitleg lijkt aan te
sluiten bij hetgeen onder de IPPC-richtlijn wordt begrepen onder economische
beschikkingsmacht. Echter, in ieder geval in de uitspraak van 26 april 1997 is de juridische
positie van belang. In deze uitspraak werd de desbetreffende bestuurder als drijver
aangemerkt uitdrukkelijk vanwege het feit dat uit diens juridische hoedanigheid, namelijk
29 Zie voor een toelichting op de begrippen natuurlijke en rechtspersoon: B. Becker, Integrierte
Vermeidung und Verminderung der Umweltverschutzung (IVU/IPPC), Losbladig commentaar,
Starnberg 2000, Commentaar op artikel 2, p. 77
30 B. Becker, a.w. 2000, p. 78.
31 B. Becker, a.w. 2000, p. 78.
32 AB 1999, 43 m.nt. C.L. Knijff.
17