Onderzoeksvragen op het terrein van kinderopvang ... - BredeSchool

plaatsgevonden naar de stand van zaken van de samenwerking tussen de verschillende voorschoolse
voorzieningen (kinderopvang, peuterspeelzalen, voorscholen). Dit onderzoek was onder meer gericht op het
in kaart brengen van samenwerkingsvarianten en belemmerende en bevorderende factoren bij de
samenwerking te inventariseren. Tevens werden voorbeelden van samenwerkingsvarianten beschreven
(Emmelot, Veen, Heurter, Bongers, Roode & Van der Vegt, 2010). In een BOPO-studie, wordt op dit moment,
met gebruikmaking van data uit het pre-COOL-onderzoek, nagegaan in hoeverre de voorschoolse
voorzieningen de laatste jaren meer inhoudelijk meer naar elkaar toegroeien en elkaars sterke punten
overnemen, zodat het stelsel van voorschoolse opvang en educatie er als geheel op vooruit gaat 16 . Het lijkt
de moeite waard, om de gevolgen van het harmonisatiebeleid voor de vormgeving van de voorzieningen nog
nader te bestuderen aan de hand van de volgende onderzoeksvraag:
1. Wat zijn de gevolgen van het harmonisatiebeleid:
voor het verdwijnen en ontstaan van voorzieningen;
Wat betekent het eventueel verdwijnen of hervormen van voorzieningen voor verschillende groepen
ouders?
Leidt het harmonisatiebeleid tot geïntegreerde voorzieningen, waarin peuterspeelzalen en
kinderdagverblijven inhoudelijk en organisatorisch meer naar elkaar zijn toegegroeid?
Hoe zien de voorzieningen eruit, naar organisatie, personeel, bezetting, groepsgrootte en
populatie?
Wat zijn de gevolgen voor de aanpak / het pedagogisch – didactisch programma (aanbod,
curriculum) in de voorzieningen?
Het tweede punt, of de harmonisatie heeft geleid tot grotere deelname van de doelgroepen van het
onderwijsachterstandenbeleid aan voorschoolse voorzieningen en of het beleid heeft geleid tot een grotere
diversiteit in de instellingen, is voor zover ons bekend nog niet nader onderzocht.
Uit onderzoek van Driessen (2012) blijkt dat, onder meer als gevolg van de decentralisatie van het
onderwijsachterstandenbeleid en de ‘knip’ in het VVE-beleid in 2006 een grote diversiteit is ontstaan in
voor- en vroegschoolse voorzieningen, zowel in doelgroepdefiniëring, als in uitvoering, als in monitoring
van het beleid op lokaal niveau. Uit ander recent onderzoek onder gemeenten blijkt dat, mede als gevolg
van het vrijlaten van de doelgroepdefiniëring, gemeenten er niet in slagen om een goed beeld te krijgen wie
zij met het VVE-beleid bereiken (Veen, Van der Veen en Driessen, 2012). De vraag naar het bereik is mede
van belang om te kunnen bepalen wat de opbrengsten en de effecten zijn van het VVE-beleid.
Hieruit vloeien een aantal mogelijke onderzoeksvragen voort. In de eerste plaats de vraag hoe gemeenten
de deelname aan voor- en vroegschoolse educatie beter kunnen monitoren.
2. Wat is er voor nodig (instrumenten, procedures, kennis) om op gemeentelijk niveau het VVEbereik
beter te kunnen bepalen wie er aan VVE deelnemen en welke groepen niet worden
bereikt die hiervoor gezien hun achtergrond wel in aanmerking zouden komen?
In de tweede plaats is de vraag of het in gang gezette beleid leidt het tot integratie van verschillende
groepen kinderen. De vraag hierbij is:
3. Wie nemen er deel aan voorschoolse voorzieningen, naar achtergrondkenmerken zoals etnische
herkomst en sociaal-economisch milieu? Wordt de populatie in stellingen inderdaad meer
gemengd, naar etnische herkomst en sociaal-milieu?
Welke keuzes van ouders liggen hieraan ten grondslag?
16 Zie Beleidsgericht Onderzoek Primair Onderwijs (BOPO), ronde 2009, onderzoekslijn Effecten van beleidsontwikkelingen in het
onderwijsachterstandenbeleid, thema 2: ‘Voorschoolse opvang en educatie in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven’.
15