[PDF] De arbeidsmarkt van de zorgsector: data en modellen

Kan het CPB gebruik maken van de analyses en uitkomsten van deze modellen bij de
beantwoording van de vragen: Wat is de aard en de omvang van de knelpunten op de
arbeidsmarkt? Wat zijn de gevolgen daarvan voor de zorgproductie in termen van productie
beperking en/of loonkosten?
Dit memorandum beantwoordt deze vragen op basis van de beschikbare data,
arbeidsmarktliteratuur en rekenvoorbeelden. Diagrammen illustreren het relatieve belang van de
diverse thema’s die bij de inventarisatie van de data en modellen aan de orde komen.
1.2 Inhoud van dit memorandum
Het volgende hoofdstuk presenteert een analyseschema voor de arbeidsmarkt in de zorgsector
waarin de belangrijkste invloedsfactoren en relaties op de arbeidsmarkt staan weergegeven.
Dit concept wordt in een richting uitgewerkt tot een overzicht van de belangrijkste stromen en
voorraden in de arbeidsmarkt. Dit overzicht dient ter ordening van de beschikbare data en
modellen die in de volgende hoofdstukken aan orde komen. Hoofdstuk 3 bespreekt de
belangrijkste databronnen. Hoofdstuk 4, 5, 6 en 7 gaan in op de structuur en ontwikkeling van
werkgelegenheid, arbeidsaanbod, arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden, en vacatures
en werkloosheid. Vele informatieve diagrammen zijn toegevoegd om de lezer een beeld te
geven van de structuur en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt van de zorg. Hoofdstuk 8 vat de
conclusies samen over de databeschikbaarheid en het arbeidsmarktbeeld dat uit die data naar
voren komt. De appendix bevat een data-code-boek waarin per thema de gevonden data staan
met de bron van herkomst, de publicatiebron, en de dimensies van de data. Hoofdstuk 9
beschrijft en beoordeelt de beschikbare arbeidsmarktmodellen voor de Nederlandse zorgsector:
RegioMarge van Prismant en AMOZ van de OSA en het sectorale ROA prognose model voor
arbeidsmarkt en opleiding. Dit hoofdstuk laat ook zien hoe de uitkomsten van RegioMarge
gebruikt kunnen worden om de CPB zorgramingen bij te stellen voor personeelstekorten. Het
bespreekt tevens de voor- en nadelen van de gebruikte methode en de mogelijkheden en
beperkingen van een alternatieve methode. Ten slotte vat Hoofdstuk 10 de belangrijkste
conclusies samen en geeft een aanbeveling voor verder onderzoek.
2 De structuur en werking van de arbeidsmarkt
Het gedrag van de actoren op de arbeidsmarkt bepaald de werking van de arbeidsmarkt. Dit
gedrag is afhankelijk van de institutionele en materiële omgeving van de actoren, en hun
onderlinge betrekkingen en keuzemogelijkheden.
5