[PDF] De arbeidsmarkt van de zorgsector: data en modellen

opleidingstype voor de knelpunten in de personeelsvoorziening per beroepsgroep. Diverse
arbeidsmarkt indicatoren vatten arbeidsmarkt perspectieven en knelpunten samen. Deze
indicatoren zijn belangrijk voor verschillende gebruikers, zoals leerlingen, scholen, de overheid,
de arbeidsvoorziening en bedrijven. Hierdoor zullen deze gebruikers meer adequate
beslissingen nemen bij studie- en beroepskeuze, werving- en personeelsbeleid, het opzetten van
bij- en omscholingsprogramma’s, en de planning van beroepsopleidingen. De prognoses
voorkomen procyclisch beleid en verminderen de discrepanties tussen vraag en aanbod op de
arbeidsmarkt.
9.3.2 Structuur
Het ROA prognosemodel beschrijft de arbeidsmarktstromen en de onderwijsstromen in de
nationale economie. Het heeft een zeer gedetailleerde structuur. Het onderscheid 34
economische bedrijfstakken 38 , 127 beroepen 39 en 104 opleidingstypen 40 . Het model
onderscheidt zich niet alleen in detaillering van RegioMarge en AMOZ maar ook in structuur.
Zie figuur 9.3
De verschillende bestemmingen van de uitstroom van werkenden zijn niet onderscheiden en
bovendien zijn in- en uitstroom geconsolideerd tot een netto in- of uitstroom voor alle niet
nieuwkomers op de arbeidsmarkt. Verder leidt het model de uitbreidingsvraag naar arbeid niet
af van sectorale productie of productiecapaciteit maar gaat uit van de uitbreidingsvraag naar
arbeid per sector berekend met het Athena model van het CPB 41 . Daardoor is de arbeidsmarkt in
het ROA model in feite exogeen. Het prognose model is meer een opleidingenmodel. Het model
confronteert vraag en aanbod van nieuwe gediplomeerden op de arbeidsmarkt. De vraag naar
gediplomeerden bestaat in het model uit de som van de uitbreidingsvraag en de netto
vervangingsvraag. Het model gebruikt de verandering in de werkgelegenheid volgens de CPB
berekeningen als een proxi van de uitbreidingsvraag. Op basis hiervan maakt het model een
uitsplitsing naar de uitbreidingsvraag per beroep en opleiding. De vervangingsvraag per beroep
en opleiding is wel endogeen in het model. Een verandering van het personeelsverloop heeft in
het model echter geen invloed op de arbeidsmarkt, omdat deze exogeen is.
Het aanbod van gediplomeerden via de opleidingsinstituten is wel endogeen. Hier is wel
terugkoppeling naar de arbeidsmarkt van nieuwe gediplomeerden mogelijk.
Figuur 9.3 geeft een schematische weergave van de arbeidsmarkt- en onderwijsstromen in het
ROA prognosemodel. In de weergave is voor de vergelijkbaarheid zo veel mogelijk aangesloten
38 Volgens de Standaard Bedrijfsindeling van het CBS
39 Volgens de Standaard Beroepen Classificatie 1992 van het CBS
40 Volgens de Standaard Onderwijsindeling 1978 van het CBS
41 Hiervoor is onder andere het Global Competition scenario gebruikt uit “Omgevingsscenario’s Lange Termijn Verkenning
195-2020”, CPB 1997.
55