[PDF] De arbeidsmarkt van de zorgsector: data en modellen

9.2.2.1 Uitbreidingsvraag [1]
AMOZ berekent de uitbreidingsvraag met het zorgvraag model. Dit model zet de groei voor de
verschillende branches van het CPB MLT scenario om in groeiprognoses voor de verschillende
beroepen, opleidingsniveau’s en regio’s. Dit gebeurt door extrapolatie van historische trends
van de relatieve groeipercentages van werkenden in beroepen en met specifieke
opleidingsniveaus ten opzichte van de branche groei. Deze arbeidsvraag is niet onderverdeeld
naar leeftijd en geslacht. De demografische invulling van het personeelsbestand gebeurt alleen
aan de aanbodkant van het model.
9.2.2.2 Vervangingsvraag [2]
Het zogeheten Uitstroom model berekent met het personeelsverloop. Voor elke branche en
beroepsgroep is een aparte vergelijking geschat uit de verklarende variabelen: geslacht, leeftijd
(in klassen), en groeicijfers per branche, beroep, de arbeidsmarktcondities in de eigen regio en
die in de buurregio’s.
De groeicijfers representeren de onderliggende spanningen op de arbeidsmarkt, die ontstaan als
de zorgvraag sterk toeneemt binnen een branche, beroep of regio. Een goed werkende
arbeidsmarkt reageert op deze spanningen door aanpassingen in de relatieve arbeidsvoorwaarden.
In de zorgsector is er tot nu toe geen sprake van een arbeidsmarkt in de zin dat de
lonen een coördinerende rol vervullen. Instellingen met hoge groei hebben in de praktijk meer
mogelijkheden om bijvoorbeeld door interne baanwisselingen en verbetering van de
arbeidsomstandigheden de uitstroom van personeel beleid in te dammen. Daarom is de
arbeidsuitstroom in het model invers gerelateerd met de productiegroei. De leeftijd en geslacht
variabelen benadrukken het belang van demografische factoren in de uitstroom. Dit is vooral
het geval voor de uitstroom door het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd. Maar ook de
uitstoom naar de werkloosheidswet, naar de WAO of naar een andere baan heeft een
demografische component.
9.2.2.3 Uitstroom arbeidsmarkt [3a]
Het model verdeelt de totale uitstroom voor elke branche/beroep/regio/leeftijd combinatie in
een uitstroom naar vut/pensioen, ooit weer een baan, nooit meer een baan en een andere baan.
Deze onderverdeling vindt plaats op basis van historische uitstroom percentages. De uitstroom
naar de ziektewet is niet onderscheiden omdat een ieder binnen een jaar (voor 70% zelfs binnen
een week) weer hersteld is of na een jaar doorstroomt naar de WAO. Het weglaten van deze
stroom is echter niet terecht. Het ziekteverzuim percentage bedraagt ruwweg 10%. Een reductie
van dit percentage onbenutte arbeid met 1%-punt verhoogt de arbeidsproductiviteit met 1% en
vermindert dus de vraag naar arbeid met hetzelfde percentage.
50