[PDF] De arbeidsmarkt van de zorgsector: data en modellen

vrijwel geen aanknopingspunten voor beleid en is daardoor niet geschikt voor arbeidsmarkt
analyses. De prognoses zijn sterk gebaseerd op extrapolaties van historische trends.
Het aanbod van schoolverlaters is eveneens exogeen bepaald. Hiervoor worden prognoses van
OCW gebruikt . Er zijn in dit deel van het model geen terugkoppelingen naar de
arbeidsmarktperspectieven en geen gedragsrelaties, alleen enige rekenregels waarmee de
prognoses worden herleid, versleuteld en gecorrigeerd.
Het ROA model is een partieel model voor vraag en aanbod van nieuwe gediplomeerden
beroepsbeoefenaars per opleidingsniveau. De verklarende bijdrage van economische variabelen
in de vraag en het aanbod is zeer beperkt. De geschatte vergelijkingen tenderen naar vaste groei
verhoudingen in werkgelegenheidgroei tussen bedrijfstakken, de vraag naar beroepsbeoefenaars
en het aanbod uit de opleidingen. Het model is natuurlijk wel geschikt om de mogelijke
knelpunten op de arbeidsmarkt te identificeren. Onderzoeksinstituten of zorginstellingen
moeten vervolgens de mogelijke oplossingsrichtingen nog wel bedenken en de effectiviteit van
de oplossingen zelf inschatten. Paragraaf 9.5 geeft een voorbeeld hoe eerste orde (dus zonder
economische terugkoppeling) tekorten en overschotten op de arbeidsmarkt geanalyseerd en
geconsolideerd kunnen worden.
9.4 Arbeidsmarktmodellen en herziening van het zorgstelsel.
Het initiatief tot verandering van het zorgstelsel komt voort uit de opvatting dat het huidige
systeem te weinig prikkels bevat voor hoogstaande, innovatieve, doelmatige en vraaggerichte
zorg. Het nieuwe systeem zou de gewenste prikkels moeten genereren door meer concurrentie
tussen zorgaanbieders en tussen zorgverzekeraars, meer keuzevrijheid van de zorgconsumenten
en minder bemoeienis van de overheid [CPB, 2003; Dijk J. K., 2003]. Binnen dat nieuwe stelsel
zal een ‘manpower planning’ benadering voor de afstemming van arbeidskrachten en
arbeidsplaatsen niet meer werken. De coördinatie tussen vraag en aanbod zal veel meer op
decentraal niveau op de arbeidsmarkt plaats vinden.
9.4.1 Keuzevrijheid
In het nieuwe stelsel krijgt de consument direct of indirect meer keuzevrijheid in de zorg die
geboden wordt. Direct door de mogelijkheid om zorg zelf in te kopen met een toegekend
Persoon Gebonden Budget 45 (PGB) en indirect door de vrije keuze van de beste
ziektekostenverzekeraar. Door de grotere keuzevrijheid zal de samenstelling van het zorgpakket
naar verwachting veranderen. De preferenties van de consument krijgen meer gewicht. Dit zal
hopelijk leiden tot nieuwe zorgproducten en tot aanbod van nieuwe zorgaanbieders die op deze
45 Deze mogelijkheid bestaat voor een groot deel van de AWBZ gefinancierde zorg.
60