Evaluatie Landelijk Kader Forensische ... - Europa morgen

De richtlijnen hebben tot doel om aan cliënten en belanghebbenden rechtsbescherming
en rechtszekerheid te bieden. In de richtlijnen is aangegeven
wat moet worden gedaan, voorafgaand aan het inschakelen van een externe
deskundige, hoe het onderzoek moet worden opgezet, wat de kwaliteitseisen
aan externe deskundigen zijn en hoe het deskundigenonderzoek moet
worden afgewikkeld. Hierin zit overlap met het Landelijk Kader. De richtlijnen
gaan veel explicieter in op de toestemming van de cliënt voor het onderzoek,
op inzage en openbaarheid van bevindingen uit het onderzoek en
op de klachtenregeling dan het Landelijk Kader.
Aanvragen, bemiddelen en matchen: rol NIFP
Vóór het invoeren van het Landelijk Kader had het NIFP geen rol in het adviseren,
bemiddelen en toetsen van jeugdforensische diagnostiek in het
civielrechtelijk kader. Uit de nulmetingen, uitgevoerd door Adviesbureau van
Montfoort, blijkt dat ZM, RvdK en BJZ/GVI de aanvragers van civielrechtelijk
forensisch onderzoek waren. Zij vroegen rechtstreeks onderzoek aan bij de
rapporteurs. De uitvoerders waren vooral een aantal onderzoeksbureaus
voor diagnostiek. In de nulmetingen werd melding gemaakt van verschillen
in de wijze waarop eventueel overleg over de noodzaak tot onderzoek is
georganiseerd tussen de arrondissementen.
Eind 2002 is er een zogenoemde ‘scan civiel recht’ uitgevoerd door de landelijke
leiding van het NIFP om duidelijkheid te krijgen over drie aspecten:
1 De mogelijkheden van het NIFP om de borgende functie voor civielrechtelijke
forensische diagnostiek uit te voeren.
2 De bruikbaarheid van het instrumentarium (handreikingen en formats) uit
het Landelijk Kader.
3 De vraag of en zo ja hoe het NIFP inhoudelijk toegerust moet worden
voor de borgende functies op dit gebied.
Uit die beknopte scan werd geconcludeerd dat:
• er sprake was van onduidelijkheid over de rollen van opdrachtgever en
onderzoeker/uitvoerder: de opdrachtgever was te weinig beslisser en de
uitvoerder te weinig adviseur;
• onderzoekers moesten omgaan met (weerstand) van ouders die lang niet
altijd mee willen werken aan een onderzoek dat ertoe kan leiden dat hun
kind bijvoorbeeld nog langer uit huis geplaatst blijft. Dit kon leiden tot
angst voor boze ouders en angst voor claims van die ouders. Dit leidde
tot een situatie waarin regelmatig sprake was van verlegenheid en onmacht;
• de handreikingen en de formats aanpassingen verdienden die - zo hoopte
men - al werkende weg in de voorloopregio's Leeuwarden, Amsterdam
en Den Bosch aangebracht zouden worden.
Geen betrouwbaar beeld van aantallen onderzoeken
In de nulmetingen bleek dat het moeilijk was om een goed beeld te geven
van het aantal forensische onderzoeken in civielrechtelijk kader. Zorgdiagnostiek
en beslissingdiagnostiek werden niet goed van elkaar onderscheiden.
Kwaliteit en bruikbaarheid van de rapportages
In de nulmetingen werd aangeven dat veel rapportages in het civielrechtelijk
kader in 2002/2003 reeds voldeden aan de aspecten waaraan rapportages
volgens het Landelijk Kader dienen te voldoen. Er is dus in dit kader geen
sprake van invoering van nieuwe regels en procedures op één bepaalde
Pagina 84 Evaluatie Landelijk Kader Forensische Diagnostiek Jeugd DSP - groep