2005/044 - Martinusschool

ASO – 2e graad – Basisvorming: alle studierichtingen; Specifiek gedeelte: WetenschappenAV Wiskunde – Basisvorming: 4/4 lestijd/week; Specifiek gedeelte: 1/1 lestijd/week 2VISIETot de meest relevante criteria die bij de beoordeling van om het even welk leerplan voortdurend in debalans liggen, behoren ongetwijfeld:• zijn inhoud;• zijn omvang;• zijn structuur;• zijn coherentie.Welke leerstofitems worden er aangeboden?Is de verwerking ervan verenigbaar met de toegemeten tijd?Is de aangeboden leerstof gebruiksvriendelijk en overzichtelijk opgedeeld?Staat de aangehouden volgorde een logische opbouw van de verwerking niet in de weg?Het zijn de antwoorden op deze en soortgelijke vragen die een belangrijke maatstaf vormen voor eeneventuele appreciatie.De visie op een leerplan behelst echter zoveel meer. Er zijn de accenten die worden gelegd, de krachtlijnendie worden uitgezet. Soms geëxpliciteerd, doorgaans tussen de lijnen te lezen, maar alleszins permanentaanwezig, betekenen ze als het ware de rode draad die de teneur van een leerplan bepalen.Toegepast op het wiskundeleerplan ASO tweede graad kunnen binnen die context worden vermeld:• het principe van "spiral learning";• het leerplan als brugfunctie tussen eerste en derde graad;• de verdere opmars van het gebruik van ICT-middelen;• de volgehouden aandacht voor "problem solving".Het principe van "spiral learning" wordt via het leerplan geconcretiseerd door het geregeld heropnemen vanleerstofitems uit vorige leerjaren. Hierbij kan het nooit de bedoeling zijn die leerstofitems in lengte vandagen systematisch stap voor stap te herhalen, wel ze te presenteren onder de gedaante van eensynthetisch overzicht dat vervolgens als basis bij de aanbreng van de nieuwe leerstof kan wordenaangewend.Het leerplan als brugfunctie tussen de graden is in wezen een verlengstuk van het "spiral learning", en welin die zin dat, naast leerstofitems met "roots" in het verleden, ook leerstofitems voorkomen met "hints" naarde toekomst. Zo bekeken laat het leerplan toe de leerstof in te bedden tussen verleden en toekomst.Wat de verdere opmars van ICT-middelen betreft, zal de leraar permanent oog hebben voor de didactischemeerwaarde. Het feit dat de maatschappij ons met informatie overstelpt, dwingt de leraar er immers toe omde leerling én functioneel én kritisch met dit aanbod te leren omgaan. Controle op de betrouwbaarheid vande afgelezen resultaten, conditio sine qua non voor een nuttig en efficiënt gebruik, vergt hoe dan ook eengrondig inzicht in de basistechnieken van de rekenvaardigheid.Bij "problem solving" hoort de bemerking dat het begrip dient losgekoppeld van de restrictieve connotaties"vakoverschrijdend" en "motiverend".Uiteraard kan het renderend zijn een hoofdstuk in te leiden met een probleemstelling die de aandacht vande leerling trekt en bij voorkeur uit een ander vakgebied wordt gelicht, maar problem solving is zoveelmeer.Het begint al bij de inzichtvragen die elke les zonder uitzondering moeten opluisteren.Het hoort zeker aan bod te komen op het einde van ieder hoofdstuk of clusters van hoofdstukken.Het bereikt echter pas zijn volle draagwijdte wanneer de leerling tegen het einde van het schooljaar geconfronteerdwordt met vakgebonden, dan wel vakoverschrijdende opgaven, waarbij uit het volledige, op ditogenblik beschikbare arsenaal aan middelen, en dit naar eigen smaak, een keuze kan worden gemaakt.Zijn de eerste twee krachtlijnen (spiral learning en het leerplan als brugfunctie) in eerste instantieverantwoordelijk voor een geleidelijke en begeleide overstap naar abstrahering en betekenen de laatstetwee krachtlijnen (ICT-middelen en problem solving) een permanente bron van motivatie, dan vormt hungeheel een waarborg voor communicatieve interactie die het inzicht bevordert, de denkprocessenexpliciteert, kortom de leerling op de weg helpt naar zelfregulatie.Voeg daar nog enige aandacht aan toe voor de wijze waarop wiskunde zich in het verleden doorheen deverschillende culturen heeft ontwikkeld en de leerling ervaart wiskunde als een dynamisch vak.