Jaarverslag en jaarrekening 2011 - Gemeente Rijssen-Holten

Jaarverslag 2011
3. Bezuinigingstaakstelling
Als gevolg van de economische crisis staan de overheidsfinanciën onder grote druk.
Een breed gedeelde opvatting is dat er forse kortingen op het gemeentefonds afkomen. De gemeente zal
dus moeten bezuinigen. In het financieel kader van het meerjarenperspectief is hiermee ook rekening
gehouden. Een risico is dat de gemeente de teruglopende inkomsten niet tijdig kan compenseren met
maatregelen. Er zal dan (tijdelijk) een beroep op de reserves gedaan moeten worden. Uitgaande van de
veronderstelling dat in 4 jaar tijd € 2,4 miljoen bezuinigd moet worden, betekent dit een taakstelling van
€ 600.000 per jaar. Vertraagde invulling van de taakstelling houdt een aanzienlijk risico in op aantasting
van het weerstandsvermogen in. Een jaar vertraging staat gelijk aan een aanslag van € 600.000.
Jaarrekening: de bezuinigingen lopen tot nog toe voor op het programma, er is dan ook nog geen beroep
op de reserves gedaan.
4. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO)
Geconstateerd kan worden dat er op terrein van de WMO, waarvoor een open einde regeling geldt,
sprake is van een structureel risico. Dit geldt zeker voor de gemeente Rijssen-Holten, omdat zij een
nadeelgemeente is in het kader van de WMO. Dit heeft als gevolg dat er vanaf de invoering van de WMO
(in 2007) nog elk jaar een beroep is gedaan op de algemene middelen om de uitgaven op het terrein van
de WMO te dekken.
Het toekomstscenario ziet er echter door de ophanden zijnde forse bezuinigingen, landelijk en lokaal, nog
negatiever uit dan al het geval was. Het nieuwe kabinet zal uitspraken moeten doen over hoe zij het
stelsel van zorg en maatschappelijke ondersteuning wil inrichten. Verwacht wordt dat er vanuit de AWBZ
taken worden overgeheveld naar de WMO. Die overheveling zal hoogstwaarschijnlijk met een korting ten
opzichte van het huidige landelijke budget gepaard gaan omdat de algemene verwachting is dat
gemeenten efficiënter maatschappelijke ondersteuning/zorg kunnen organiseren (zie ook punt 2). Als
hiervoor eenzelfde verdeelmodel wordt gehanteerd als bij hulp bij het huishouden, ziet het financiële
plaatje voor Rijssen-Holten er somber uit.
Dit wordt nog versterkt door nieuwe wetswijziging WMO die momenteel bij de Eerste Kamer ligt. Wanneer
dit wetsvoorstel wordt aangenomen, leidt dit vrijwel zeker tot hogere uitvoeringskosten van de hulp bij het
huishouden omdat er dan met basistarieven voor hulp bij het huishouden gewerkt gaat worden. Er zal
opnieuw een opwaartse druk op de prijzen en daarmee op de uitgaven ontstaan. (De Twentse
gemeenten hanteren op dit moment de laagste prijzen voor hulp bij het huishouden ten opzichte van de
rest van het land).
Verder is in algemene zin de vergrijzing een risico. Er worden meer inwoners ouder, waardoor er een
groter beroep op WMO-voorzieningen zal worden gedaan, waarbij het maar de vraag is of de
compensatie van het Rijk voldoende is om de extra kosten op te vangen.
De ontwikkeling van de jurisprudentie over de WMO kan ook als risico worden aangemerkt. Het
compensatiebeginsel in de WMO wordt steeds vaker veel breder uitgelegd dan de toenmalige zorgplicht.
Dit betekent dat gemeenten meer voorzieningen moeten verstrekken aan burgers die dat nodig hebben
voor hun participatie in de samenleving. Er zijn tot dusverre geen afspraken over financiële compensatie
hiervoor.
In 2010 vond een nieuwe aanbesteding collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) plaats. De effecten van
deze aanbesteding waren op voorhand niet in te schatten.
Jaarrekening: de wetswijziging ligt nog steeds bij de Eerste Kamer. De aanbesteding van het CVV heeft
plaatsgehad; de voordelen zijn inmiddels verwerkt in de budgetten.
De korting op het over te hevelen AWBZ-budget is landelijk vastgesteld op 5%, meer informatie over de
effecten voor individuele gemeenten wordt verwacht in de meicirculaire 2012.
Hoewel het risico van open-einde regeling van toepassing blijft, is de balans tussen uitgaven en
inkomsten op dit moment redelijk in evenwicht.
5. Wet Werk en Bijstand (WWB)
Voor de uitkeringen verstrekt op basis van de WWB ontvangt de gemeente een rijksbudget. Het risico op
hogere uitgaven ten opzichte van het budget beperkt zich in principe tot 10% overschrijding. Daarboven
kan de gemeente een beroep doen op de vangnetconstructie. Op grond van de huidige uitgaven
bedraagt het maximale risico circa € 300.000.
Een landelijke toename van het beroep op de WWB wordt (met enige vertraging) gecompenseerd in het
rijksbudget. Wel is het zo dat ontwikkelingen op macroniveau niet één op één doorvertaald kunnen
worden naar lokaal niveau. Het kan best zo zijn dat landelijk zich een daling voordoet in het aantal
uitkeringsgerechtigden terwijl lokaal (door specifieke omstandigheden) het omgekeerde plaatsvindt.
80