buradan - Yangın

TÜYAK BİLDİRİLER KİTABI
2009 PROCEEDINGS BOOK
Nurettin TERZİOĞLU
ATEX TSE Ayna Komitesi Başkanı
Özet
AB direktifleri çerçevesinde ve ülkemizde Türkçe’ye çevrilmiş ve
yayımlanmış olan ;
ATEX 94/9 Patlayıcı gaz ortamları ve ekipmanları
ATEX 137(99/92) Patlayıcı ortamlardan çalışanların korunması
Yönetmelikleri 2003 yılında teorik olarak uygulamaya geçmiş ancak
pratik uygulamada yapılan çalışmaların yetersizliği ve konuların
sağlıklı bir şekilde bilinmemesi nedeniyle her zaman basın ve
yayın organlarından ancak sonucu vahim olan haberleri duyuyor
veya izliyoruz. Ülkemizde birçok işyerleri ve tesisleri patlayıcı
gaz ortamları olarak işyerlerini kapsamaktadır. Ancak patlayıcı
ortamlarda kullanılması gereken elektrikli ve mekanik ekipmanların
uygun derecede bilinmediğinden enerji açma ve işletme ruhsatı
verilirken sağlıklı olarak inceleme yapılamamaktadır. Bu konuda
projelendirme, onaylama, denetim ve eğitim yetersizliklerinin
muhakkak şekilde giderilmesi gerekmektedir.
Atex Directives And Practices
Abstract
As part of the EU directives, the ATEX 94/9 Explosive Gas
environments and equipment and ATEX 137(99/92) Protection of
Employees from explosive environments, which have been translated
to Turkish and published, have been adopted in theory in 2003 but,
due to insufficiency of work carried out in practice and to a lack of
awareness about the issues, we have been hearing and reading
from TV and newspapers, sad stories about deadly explosions.
Many work places in our country are in the category of “explosive
gas environments”. However, because the electrical and mechanical
equipment to be used in explosive environments are not known well,
a healthy inspection is not carried out while giving the license to open
energy and operate business. In this regard, incompetency in the
areas of project development, approval, inspection and education
should be compensated for.
1. Giriş
1-Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından 27 Ekim 2002 tarih ve
24919 Resmi Gazete ATEX 94/9 direktifi adında yayımlanmış ve
31.12.2003 tarihi itibarı ile yürürlüğe konulmuştur.
Bu konuda yerli imalatçılarımızın aşağıda belirtilen koruma tipleri
ve standartlarına göre üretim yapmaları ve sertifikalandırılmaları
gerekir.
Aynı şekilde ithalatçı firmaların bilinçlenmesi ve tesis montaj
firmalarının konuya vakıf olmaları gerekmektedir. Tabi ki işin en
2
TÜYAK 2009
ATEX DİREKTİFLERİ VE UYGULAMALARI
önemli boyutu projelendirme yapan kuruluşun ATEX direktiflerine
hakim olması gerekir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın
proje onay ve enerji açma denetimi yapan elemanların konuya
hakim olmaları halinde yapılan onay ve inceleme sağlıklı olarak
gerçekleşecektir.
2-Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 26 Aralık 2003
tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Atex 137(99/92)
Çalışanların Patlayıcı Ortamlardan Korunması Yönetmeliği
yayımlandığı tarihten itibaren uygulamaya konmuş ve geçiş süresi
olarak 30 Haziran 2006 tarihi olarak belirlenmiştir. Ancak bu süre
zarfında patlayıcı ortamlardaki tesisler için henüz uygulama yeterli
derecede denetlenememektedir.
3-Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın proje onay ve enerji açma
denetimi yapan elemanların konuya hakim olmaları halinde yapılan
onay ve inceleme sağlıklı olarak gerçekleşecektir.
4-Belediyelerin işletme ruhsatı aşamasında yapmış oldukları
denetleme elemanlarının da aynı şekilde konuya hakim olmaları
gerekmektedir.
Patlayıcı ortamlarda elektrikli ve mekanik cihazların uygun olmaları
gerekmektedir.
Exproof elektrikli cihazlar:
1- “d” tipi Alev Sızdırmaz Mahfaza ( EN 60079-1 )
2- “e” tipi Arttırılmış Emniyet ( EN 60079-7 )
3- “i” tipi Kendinden Emniyetli ( EN 60079-11)
3.1-“İa” tipi Çok Arızalar İçin Kendinden Emniyetli
3.2-“İb” tipi Tek Arızalar İçin Kendinden Emniyetli
4- “o” tipi Yağa Daldırma ( EN 60079-6 )
5- “p” tipi Basınçlı koruma ( EN 60079-2 )
6- ‘’q” tipi Toz Doldurma ( EN 60079-5 )
7- “n” tipi Sızdırmaz Korunma ( EN 60079-15 )
7.1-“nC” Mahfazalı, mahfazalı bölmeli
7.2-“nA” Kıvılcım çıkarmayan
7.3-“nR” Kısıtlı hava almalı cihaz
7.4-“nL” Enerji sınırlamalı cihaz
7.5-“Ex nL” Yardımcı Enerji sınırlamalı cihaz
8- “m” tipi Kapsül İçine Alma ( EN 60079-18 )
8.1-“ma” tipi Çok Arızalar İçin Kendinden Emniyetli
8.2-“mb” tipi Tek Arızalar İçin Kendinden Emniyetli
Exproof mekanik cihazlar:
1- “fr”Akış sınırlayıcı mahfaza yoluyla koruma (EN 13463-2)