buradan - Yangın
buradan - Yangın
buradan - Yangın
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜYAK BİLDİRİLER KİTABI<br />
2009 PROCEEDINGS BOOK<br />
2<br />
BİNALARDA YAPISAL YANGINA DİRENCİN SAĞLANMASI BAĞLAMINDA<br />
ÜLKE MEVZUATLARININ İNCELENMESİ<br />
Yüksek Mimar Sedat ALTINDAŞ<br />
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı<br />
Yapı İşleri Genel Müdürlüğü<br />
Özet<br />
Ülkeler vatandaşlarını binalarda çıkan yangının yıkıcı etkilerine<br />
karşı korumak amacıyla yangın mevzuatlarını oluşturmuşlardır. Bu<br />
mevzuatlarda; yangının çıkması ve yayılmasının sınırlandırılması,<br />
yangın sırasında açığa çıkan alev ve dumanın sınırlandırılması ve<br />
yapının belirli bir süre ayakta kalması istenmektedir. Bu süre aynı<br />
zamanda kullanıcıların binayı güvenle tahliye etmesi ve itfaiyenin<br />
yangına müdahale etmesine olanak sağlaması için gereken<br />
zamandır. Yapının yangın sırasında belirli bir süre ayakta kalması<br />
kavramı; kısaca yapısal yangın direnci olarak adlandırılmaktadır.<br />
Yapısal yangına direnç mevzuatları hükümsel esaslara dayalı iken<br />
zamanla performans esaslı tasarımlara da olanak verecek hale<br />
dönüşmüştür. Hükümsel kurallar yetkili otoritelere onay ve denetim<br />
aşamasında büyük kolaylıklar getirmekte ancak tasarımcıyı<br />
kısıtlamaktadır. Performans esaslı tasarım ise binanın özelliklerine<br />
göre tasarım ve yapım aşamasına büyük esneklikler getirmektedir.<br />
Ancak bu tip tasarımların kalifiye kurum ve kuruluşlarca yapılması,<br />
kontrolü ve onaylanması gerekmektedir. Bu nedenle hükümsel<br />
kuralların uygulanabilir olmadığı binalar ile çeşitli mühendislik<br />
yapılarında performans esaslı tasarımların kullanılması tercih<br />
edilmektedir.<br />
<strong>Yangın</strong> güvenliği yönünden ileri olan ülkelerde, yapısal yangına<br />
direnç binaların % 90-95’inde hükümsel kurallarla sağlanırken %<br />
5–10’u performans esaslı tasarımla sağlanmaktadır.<br />
Bu bildiride; yapısal yangına direnç alanında ülkemiz ve çeşitli<br />
ülkelerin mevzuatları incelenerek tasarım yaklaşımları ortaya<br />
konulmuştur. Söz konusu durum hakkında ülkemiz koşullarına<br />
göre genel bir değerlendirme yapılarak önerilerde bulunulmuştur.<br />
Review Of Local Legislation Regarding<br />
Resistance Of Buildings to Structural Fire<br />
Abstract<br />
States have created fire protection legislation in order to protect<br />
their citizens against the destructive consequences of fire disasters.<br />
In these legislations, the following are required; restriction of fire<br />
start up and spreading, restriction of smoke coming out during<br />
fire and enabling the building to remain intact for a period during<br />
the fire. This period is also the time required for dwellers to safely<br />
evacuate the building and for the fire brigades to interrupt the fire.<br />
The concept of enabling the building to remain intact for a time<br />
during the fire is also termed shortly as “fire resistance”.<br />
TÜYAK 2009<br />
Prof. Dr. Füsun DEMİREL<br />
Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi<br />
While legislation regarding structural fire has previously been based<br />
on judgmental rules, it has been modified to reflect performance<br />
based rules as well. Judgmental rules facilitate the approval and<br />
audit processed to a great extent for the related government<br />
authorities however they limit the creator of the legislation. On the<br />
other hand, performance based rules; provide a great degree of<br />
flexibility at the design and construction stages depending on the<br />
features o the building. However, such designs should be created,<br />
controlled and approved by qualified authorities. Thus, buildings<br />
for which judgmental rules will not be applicable and for certain<br />
types of architectural structures, performance based designs are<br />
preferred.<br />
In those countries that have advanced fire security systems,<br />
structural resistance to fire is ensured by means of judgmental<br />
rules in 90-95% of the buildings, only 5-10% is ensured by means<br />
of performance based rules.<br />
In this article, legislation design approaches have been developed<br />
by analyzing the legislation in use by our country and other countries<br />
with regard to structural fire. And then, an overview has been<br />
provided depending on the local conditions and recommendations<br />
have been developed.<br />
1. Giriş<br />
Yapının, bir kısmının veya yapı elemanın, belirli bir süre için, belirli<br />
bir yangına maruz kalması ve belirli bir yük seviyesinde, yük taşıma<br />
fonksiyonu ve/veya yangın ayırma fonksiyonlarını yerine getirme<br />
kabiliyetine yangına direnç denilmektedir [1].<br />
<strong>Yangın</strong>a direnç gereksinimleri ülkelere göre belirgin şekilde<br />
farklılıklar göstermektedir. İnşaat uygulamaları ve kültür<br />
çeşitliliklerinden kaynaklanan bu farklılıkların çoğu zaman belirli bir<br />
teknik temeli bulunmamaktadır [2].<br />
Pek çok ülkede yangına direnç de dâhil olmak üzere binaların<br />
gerekli yangın performansı gereklerini sağlaması aşağıdaki iki<br />
yöntemle mümkün olmaktadır [3]:<br />
w Hükümsel kurallara göre tasarım; yapının bina kodlarında verilen<br />
sayısal kriterlere ve sınıflara uygun tasarımıdır [3],<br />
w Performans esaslı tasarım; yapının veya tasarımın “Doğrulama<br />
Yöntemleri” ile yangın performans gereksinimlerine<br />
uygunluğunun belirlenmesidir. Bunun için gelişmiş mühendislik<br />
yöntemleri gerekmektedir. Analiz yöntemleri ve ayrıca proje
Change language