buradan - Yangın
buradan - Yangın
buradan - Yangın
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜYAK BİLDİRİLER KİTABI<br />
2009 PROCEEDINGS BOOK<br />
genellikle çok çabuk yanabilen plastik kaplamalar veya izolasyon<br />
malzemeleri kullanılmaktadır.<br />
3.1.1 Kablo <strong>Yangın</strong>larındaki Tehlikeler<br />
Kablo üreticileri elektrik kablolarının imalatında plastik içerikli kılıflar<br />
veya izolasyon malzemeleri kullanmaktadırlar. Bunlar içinde<br />
w PVC polvinyl chloride<br />
w PE Polyethylene<br />
w PP Polypropylene<br />
w Sentetik lastik<br />
en çok kullanılanlarıdır. Tüm bu plastikler yanabilir malzemelerdir.<br />
Dolayısı ile elektriksel olarak çıkan bir yangında (kısa devre, aşırı<br />
yük gibi) ortaya çıkan alev bu kablolar üzerinde çok hızlı bir şekilde<br />
yürür ve yayılır.<br />
Çok önemli bir gerçeği hatırlatmakta fayda vardır. Yatay olarak<br />
serilen PVC kablo demeti üzerinde yangının ilerleme hızı 20 m/<br />
dk’dır. Bu veri İngiliz kuruluşu CEGB tarafından belirlenmiştir. PE<br />
ve PP malzemeleri içeren kablolar çok daha kolay yanabildikleri<br />
gibi ayrıca eriyen damlaların oluşturduğu sıcaklık ile diğer komşu<br />
malzemeleri de kolayca yakabilirler.<br />
PVC kablolar sadece yangının yayılmasına neden olmazlar. Aynı<br />
zamanda yoğun koyu renkte dumana da neden olurlar. Bu duman<br />
tahmin edileceği gibi;<br />
w İtfaiyecilerin kurtarma ve söndürme çalışmalarını çok zorlaştırır,<br />
w İçerdiği toksik ve kanserojen maddeler insanlara zararlıdır,<br />
w Çok miktarda HCl gazı içerdiği için söndürme çalışmaları sırasında<br />
kullanılan su ile karşılaştığında Hydrochloric asit’i oluşturur. 1 kg<br />
yumuşak PVC %35 klorin içerir, buda 360 gr HCl gazının ortaya<br />
çıkmasına neden olur. HCl’nin su ile karşılaşması durumunda<br />
yaklaşık 1 lt Hydrochloric asit meydana çıkmaktadır.<br />
Hydrochloric asitin bina içindeki taşıyıcı malzemelere ne kadar<br />
zarar verdiğini herkes bilmektedir. Tüm metal malzemeler hızla<br />
korozyona uğrar ve bina taşıma elemanlarında ciddi hasarlar<br />
yaratır. Bu hasarların maliyeti binada direk olarak yangının neden<br />
olduğu hasarlardan daha fazladır. PVC ürünlerinin yanması<br />
neticesinde ortaya çıkan zararlı gazlar içinde bulunan kimyasal<br />
bileşimlerin listesi aşağıda belirtilmiştir. (Bk. Tablo 1)<br />
3.1.2 Elektrik Tesisatları için önlemler<br />
Dikey ve yatay olarak ilerleyen elektrik tesisatlarının, yangın<br />
zonlarından geçtiği her açıklığın, o bölgedeki yangın duvarı<br />
niteliğinde kapatılması gerekmektedir. Bu sebeple kablo tavaları<br />
ya da demetlerinin mutlaka yangın geciktirici malzemeler ile yangın<br />
izolasyonunun yapılması şarttır.<br />
Buralarda kullanılabilecek malzemeler, geçişin özelliğine göre<br />
değişiklik göstermekle birlikte, sayıları sınırlıdır. Dünyada bu<br />
alanda kullanılan en yaygın ürünler, yangına dayanıklı harç, köpük<br />
veya yangın plakalarıdır.<br />
<strong>Yangın</strong>a dayanıklı harçlar, uygulama kolaylığı ile özellikle geniş<br />
shaftlarda öne çıkmaktadır. Normal harç gibi uygulandığından,<br />
kullanımı ve uygulaması kolay olduğu gibi, özel bir eğitim veya ekip<br />
gerektirmemesi de ayrıca zaman kazandırmaktadır.<br />
<strong>Yangın</strong>a dayanıklı köpükler, genellikle belirli boyutlardaki açıklıklar<br />
4<br />
TÜYAK 2009<br />
Tablo 1. PvC’nin Yansıması sonucu Ortaya Çıkan Kimyasal<br />
Bileşimler<br />
Bileşim Oranı Açıklama<br />
Su Buharı Büyük oranda<br />
Karbondioksit Büyük oranda<br />
Karbonmonoksit Büyük oranda Toksik<br />
Hidrojen klorit Büyük oranda Toksik, asidik, korozif<br />
Benzen Küçük oranda Toksik, kanserojen<br />
Tolün Küçük oranda Toksik<br />
Fhosgen Az miktarda Toksik<br />
Vinilyklorit Az miktarda Kanserojen<br />
Hekzaklorobenzen Az miktarda Toksik<br />
3,4-Benzopryrene Az miktarda Kanserojen<br />
1,2-Benzo-antiransen Az miktarda Kanserojen<br />
9,10-Dimetil-<br />
1,2 Benzo antirasen<br />
Az miktarda Kanserojen<br />
Klorinat dibenzofuranes Az miktarda Toksik, kanserojen<br />
Klorinat dibenzodioksin Az miktarda Toksik, kanserojen<br />
Büyük oranda: > 50 mg/g PVC tamamen yanmış<br />
Küçük Oranda: 1-50 mg/g PVC tamamen yanmış<br />
Az Miktarda: < 1 mg/g PVC tamaman yanmış<br />
için tercih edilmektedir. Bu ürünlerin en çok kullanıldığı yerler,<br />
yatay geçişler ve ulaşılması zor olan yerlerdir. Bir avantajı, harç ile<br />
erişilmesi ve tamamının doldurulması zor olan geçişlerde, silikon<br />
tabancası tarzında bir silah ile uygulanarak her türlü dar alana<br />
rahatlıkla uygulanabilir olmasıdır. İşçilik olarak zaman tasarrufu ve<br />
rahat uygulanabilirlik avantajı getirir.<br />
Bir diğer alternatif olan yangın plakaları, taşyüne panelin üzerine<br />
intümesan yangına dayanıklı boya uygulanmış kesitlerdir. Bu<br />
plakalar, geçiş içerisinden geçen tesisatın ölçülerine göre kesilir<br />
ve her iki taraftan olacak şekilde geçişe uygulanır. Bu ürünlerin<br />
uygulandığı geçişin ve kabloların da aynı şekilde intümesan<br />
yangına dayanıklı boya ile boyanması gerekmektedir. Bu sistem<br />
daha fazla işçilik ve zaman gerektirir, fakat diğer sistemlere göre<br />
daha düşük maliyetlidir.<br />
3.2 Mekanik Tesisatlarda <strong>Yangın</strong> İzolasyonu<br />
Mekanik shaftlar içerisinden sıhhi tesisat, yangın tesisatı, ısıtma<br />
tesisatı gibi farklı özelliklerde ve farklı tiplerde borular ilerlemektedir.<br />
Bu boruların her biri birer potansiyel bacadır; yangın esnasında<br />
özellikle plastik borular çok hızlı bir şekilde erimekte ve ilerlediği<br />
koridorda yangının ilerlemesi için adeta bir kanal hazırlamaktadır.<br />
Bu boruların üzerlerine, yangın duvarlarından geçtiği bölgelerde<br />
yangın yönetmeliğince tanımı yapılan yangın kesicilerin kullanılması<br />
gerekmektedir. Ayrıca borunun etrafında kalan menfezlerinde<br />
yangına dayanıklı malzemeler ile doldurularak yangın duvarı<br />
özelliğinin korunması sağlanmalıdır.<br />
3.2.1 Plastik Borularda <strong>Yangın</strong> Tehlikesi<br />
Hemen hemen tüm modern binalarda plastik borular çeşitli gaz,<br />
sıvı ve katı maddeleri taşımak için kullanılmaktadır.(Bkz.Tablo2)<br />
Bu amaç için kullanılan tüm plastik malzemeler PVC, PE v.b.<br />
hepsi yukarıda da belirttiğimiz gibi kısa zamanda yanma özelliğine
Change language