buradan - Yangın
buradan - Yangın
buradan - Yangın
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
TÜYAK BİLDİRİLER KİTABI<br />
2009 PROCEEDINGS BOOK<br />
Dr. Nuri SERTESER<br />
İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi<br />
Özet<br />
Çevremizdeki binalar, plan düzlemindeki tasarımlarında olduğu<br />
kadar cephe tasarımlarıyla da farklı özellikler gösterirler. Bina<br />
cephelerindeki bu çeşitliliğin miktarı, tasarımcının yeteneği ve<br />
malzemelerin kullanım olanaklarına bağlıdır. Geleneksel yapı<br />
malzemelerinin yanı sıra gelişen yapı ve kimya sektörleri, yeni<br />
malzemelerin de kullanımına olanak sağlamaktadır. Doğal yapı<br />
malzemelerinin dışında günümüzde pek çok sentetik ürün yapılarda<br />
kullanılmaktadır. Sentetik olarak imal edilen bu malzemelerin bir<br />
bölümü de yaygın olarak cephe tasarımlarında ve uygulamalarında<br />
yer almaktadır. Vinil kaplama (siding) bu türdeki malzemelerden<br />
biridir. Ancak yangın gibi insan hayatı ve bina emniyeti bakımından<br />
risk oluşturabilecek durumlarda bu tür kaplamaların davranışları<br />
önceden bilinmelidir.<br />
Behaviour Of Vinil Siding In Fire Conditions<br />
Abstract<br />
The buildings surrounding the environment are as distinguished<br />
each other in design of façades as in design of their plans. The<br />
amount of this diversity depends on both the ability of designers<br />
and capability of using building materials. Developments in building<br />
and chemical industry also enable to use new building materials<br />
along with the traditional ones. Nowadays lots of the synthetic<br />
products can be used in addition to the naturals in construction<br />
of buildings. Some kinds of these synthetics widely take part in<br />
designing of façade and its applications. Vinyl siding is one of this<br />
kind of materials. However the behavior of such kind of materials<br />
should be known formerly in some conditions like fire that might be<br />
hazardous for safety of building users and property.<br />
1. Giriş<br />
Binaların dış ortam koşullarından ayrılmasını sağlayan ve “yapı<br />
kabuğu” olarak adlandırabileceğimiz dış duvarlar, bina içi ile<br />
dışı arasında fiziksel ve görsel bir sınır oluşturur. Görselliğin<br />
ön plana çıktığı durumlarda kabuk, saydamlık oranı artırılarak<br />
istenilen şeffaflıkta imal edilebilir. Çeşitli konstrüktif özelliklerde<br />
oluşturulabilen dış duvarların opak bölümleri içeriden ve dışarıdan<br />
çeşitli malzemelerle kaplanarak uygun bitirme yüzeyleri elde edilir.<br />
Binanın fonksiyonuna göre kabuğun çeşitli konfor şartlarını belirli<br />
düzeylerde sağlaması gerekir. Genel olarak yapı kabuğu;<br />
w Dayanıklılık<br />
w Görsel konfor<br />
w İşitsel konfor<br />
w Isısal konfor<br />
w <strong>Yangın</strong> güvenliği<br />
w Hijyen<br />
2<br />
TÜYAK 2009<br />
BİNA DIŞ DUVARLARINDA KULLANILAN VİNİL KAPLAMALARIN<br />
YANGIN DURUMUNDA DAVRANIŞI<br />
gibi çeşitli koşulları ve diğer kullanıcı ihtiyaçlarını belli ölçüde<br />
karşılamalıdır. <strong>Yangın</strong> güvenliği, bina ve kullanıcıları açısından<br />
yaşamsal öneme sahip en önemli faktörlerden birisidir. Kabuk<br />
nedeniyle meydana gelebilecek bir yangın kısa sürede tüm binayı<br />
ve çevresini etkileyebileceği için kabuğun ve kendisini oluşturan<br />
malzemelerin yangın esnasındaki davranışları hayati önem<br />
taşıyabilir.<br />
<strong>Yangın</strong>a karşı kabukta alınabilecek tedbirler yasa ve yönetmeliklerle<br />
de belirlenmiştir. Ülkemizde uygulanmakta olan Türkiye <strong>Yangın</strong>dan<br />
Korunma Yönetmeliği (TYKY), 2007’de “Madde 27- (1) Dış<br />
cephelerin, yüksek binalarda yanmaz malzemeden ve diğer<br />
binalarda ise, en az zor alevlenici malzemeden olması gerekir.<br />
Cephe elemanları ile alevlerin geçebileceği boşlukları bulunmayan<br />
döşemelerin kesiştiği yerler, alevlerin komşu katlara atlamasını<br />
engelleyecek şekilde döşeme yangın dayanımını sağlayacak süre<br />
kadar yalıtılır.” denilmektedir. Cephelerde kullanılan malzemeler<br />
için Madde 29’da “(2) <strong>Yangın</strong>a karşı güvenlik bakımından, kolay<br />
alevlenen yapı malzemelerinin inşaatta kullanılmasına müsaade<br />
edilmez. Kolay alevlenen yapı malzemeleri, ancak, bir kompozit<br />
içinde normal alevlenen malzemeye dönüştürülerek kullanılabilir.<br />
(3) Duvarlarda iç kaplamalar ile ısı ve ses yalıtımları; en az normal<br />
alevlenici, yüksek binalarda ve kapasitesi 100 kişiden fazla olan<br />
sinema, tiyatro, konferans ve düğün salonu gibi yerlerde ise en<br />
az zor alevlenici malzemeden yapılır. Dış kaplamalar, 2 kata<br />
kadar olan binalarda en az normal alevlenici, yüksek bina sınıfına<br />
girmeyen binalarda zor alevlenici ve yüksek binalarda ise zor yanıcı<br />
malzemeden yapılır.” şeklinde ifade edilmektedir. Mevcut yapılarda<br />
cepheler için alınabilecek önlemler için de yönetmelik Madde 140-<br />
(1)’de aynı hükümlerin geçerli olduğunu belirtilmektedir [1].<br />
Yapıda kullanılan malzemeler için AB’ye üye ve aday durumundaki<br />
ülkeler arasında geçerli olmak üzere yangınla ilgili performanslara<br />
göre yeni bir sınıflandırma oluşturulmuştur. Avrupa Standartlar<br />
Komitesi (CEN) 21 Aralık 1988 de birlik üyesi ülkeler arasında<br />
yasaların ve standartların uyumlaştırılması çerçevesinde<br />
“Yapı Malzemeleri Direktifi (Council Directive 89/106/EEC)”<br />
ni yayınlamıştır. Birliğe aday ülke konumundaki ülkemizde de<br />
Gümrük Birliği yasaları gereği “Yapı Malzemeleri Yönetmeliği”<br />
8 Eylül 2002’de kabul edilmiş, ardından 24 Temmuz 2004<br />
tarihinde Resmi Gazete’de tebliğ olarak yayınlanarak yürürlüğe<br />
girmiştir. Yapılan değişikliklerle yeniden düzenlenen ve yeni yapı<br />
malzeme sınıflandırılmasını içeren komisyon kararı 2003/632/EEC<br />
yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve ülkemizde de kabul edilerek ilgili<br />
Türk Standardı olarak TS EN 13501-1 adıyla basımı yapılmıştır.<br />
Performansı uluslararası kuruluşlarca kabul görmüş ürünler CE
Change language