Tanenlerin fotometrin miktar tayini - Ankara Üniversitesi Kitaplar ...

için 1 ile 2 hidroksil grubu taşıyan bileşikler için geçerlidir. Küçük
moleküllü polifenollc? gerçi proteinlerdeki peptid zinciriyle adsorbe olur
ise de tabaklama için gerekli dallanmayı göstermez. Büyük moleküller
ise kolagendeki peptid zincirleri arasına giremediğinden, tabaklanma
olmaz. Liflerin içinde tanenler kolagenin polipeptid zincirleriyle, değişik
şekilde, reaksiyona girer. Tanenlerin fenol veya keto gruplarıyla
kolagenin asitamid gruplan kovalent bağlar teşkil eder. Eğer kolagen,
ağırlığının yarısı kadar tanen almışsa lifler tabaklanmış kabul edilir.
Astriksiyonda ise daha çok, az stabil olan iyonik ve H köprülü bağlar
meydana gelir.
Bu etkileşmeye model olarak, fenollerin poliamid kromatografisindeki
adsorbsiyonu gösterebilir.
Kullanılışı: Tanenler mukoza zarının üst tabakasında koagülasyon
membranının teşkiline neden olur. Katılgan dokuda tahrişi azaltıcı, antienflamatuar,
hafif lokal anestezik, sekresyon azaltıcı deri ve yaralarda
kurutucu ve bakterisit etkilidir. Haricen yara, yanık, donma, kanama,
hemoroit, ağız ve boğaz boşluğundaki iltihaplanmalarda; dahilen
hiperasidik gastritis, diyare, alkaloit ve ağır metal tuzlanyla olan zehirlenmelerde
kullanılır. Yüksek dozlarda tanen mideyi tahriş eder ve kusturur.
Büyük miktarda tanen rezorpsiyonu karaciğere zarar verir.
Devamlı alınan tanenli içkilerin, kolon kanseri insidansını arttırdığı
görüşü de mevcuttur.
Tanenlerin tanıma reaksiyonları*:
Prensip: Tanenlerin jelatin-tuz blok testi ile tanınması esasına dayanır.
Analiz çözeltisinin hazırlanması:
5 g drog, 100 ml %80'lik etanolle 40-50°C'de ekstre edilir, süzülür,
süzüntü kurutulur.
Deneyin yapılışı: Ekstre suda çözülüp 3'e aynlır, bir kısmı a) %1 'lik jelatin
çözeltisiyle diğer kısmı b) jelatin-tuz çözeltisiyle (%1 'lik jelatin ve %10'luk
sodyum klorür) ve son kısmı ise c) tuz çözeltisiyle (%10'luk) muamele
* Saxena, H-O.: Lioydia, 38 (4), 346 (1975).
114