tc süleyman demđrel ünđversđtesđ sosyal bđlđmler enstđtüsü ...

42
yüzden yok etme, üretime temel alternatif olarak kalır. Tüketim sadece üretimle yok
etme arasındaki aracı bir terimdir. 96
Tüketim toplumunda tüketiciler, konumlarını işaretlemek ve hüviyetini tayin
etmek, üyesi olduğu grubu göstermek için konumsal mallar arar. Konumsal mallarla,
kendi sosyal grubuna mahsus olma ve bir ürünün kıt olması büyük oranda tatmin
sağlamaktadır. Biriktirme, tüketim, elden çıkarma hayata anlam vermek için yaşamın
özü haline gelmiştir. Araştırmalar göstermektedir ki, satın alma, kullanma ve
ürünlerin ıskartaya çıkartılması yaşamın en büyük amacı ve alternatif bir kendini
ifade etme haline dönüşmüştür. Toplulukların yakın ilişkileri bozulduğu zaman,
insanlar geçici izleyicilerin kendilerini devamlı bir yeniden ifade edişleriyle zayıf
toplulukların düzenini kurtarırlar. Bir fantezi durumuna düşkün bireyselliğin anlatımı
için bir araştırmada insanlar, hiç kayak yapmadan kayakçı gibi, hiç uçmadan pilot
gibi, ordu hayatını hiç görmeden asker gibi giyinmektedirler. Đnsanlar toplumun
ortak işaretleri (tüketicileri benzer diğerlerine bağlayan işaretler) aracılığıyla toplumu
anlarlar. 97 Ekonomik sistem içinde bireylere emekçiler, tasarrufçular olarak değil,
giderek daha yoğun şekilde tüketiciler olarak gereksinim duyulmaktadır. Birey
sadece sisteme tasarruflarını yatırmak ve sistemi sermayesi ile beslemek şeklinde
değil, sistemin ürünlerini tüketerek hizmet etmektedir. 98
Tüketim toplumu, medyanın kendisine gösteri biçiminde sunduğu bilgiyi tam
olarak tüketen fakat bu tüketimden anlam üretme yeteneklerini yitirdikleri için yeni
anlamlar üretemeyen kitlelerden oluşur. Medyanın görüntü sihirbazlıklarına bağımlı
hale gelen tüketim toplumunun bireyleri gösterinin içeriklerini tabulaştırarak
anlamlarını tüketmektedirler bunun sonucunda düşünmek yerine tüketime güdülenen
bir kitle ortaya çıkmaktadır. Düşünme yetisini yitirmeye başlayan bireyler için
toplumsal değerler yıpranır, kişinin dünyası anlamsızlaşır ve bir görüntüler dünyası
haline gelir. 99
96 BAUDRĐLLARD, (2004), a.g.e., s. 46
97 O’SHAUGHNESSY, John, O’SHAUGHNESSY, Nicolas J.,“Marketing, The Consumer Society
and Hedonism”, European Journal of Marketing, Vol. 36, No. 5/6,2002, s. 531.
98 BAUDRĐLLARD, a.g.e., s. 99
99 ATĐKER, Erhan, Modernizm ve Kitle Toplumu, Vadi Yayınları, Ankara,1998, s. 67.