tc süleyman demđrel ünđversđtesđ sosyal bđlđmler enstđtüsü ...

55
Roller ve Statü: Đnsanlar yaşadığı toplumda belirli bir statüye ve role
sahiptir. Statü aileden, maddi imkanlarımızdan (sahip olduğumuz ev, araba, kıyafet,
markalı eşyalar…gibi), iş yaşamımızdaki başarıdan ve
fiziksel ayrıcalıklardan
kaynaklanabilir. Statü sosyal alanda diğer insanlarla olan ilişkilerimizde belirleyici
rol oynamaktadır. Đnsanlar toplum içinde sahip olmak istediği konuma göre
kendilerine bu statüyü sağlayacak tüketim faaliyetlerini gerçekleştirmeye
çalışmaktadırlar.
Yaşantımızda ve gündelik faaliyetlerimizde birçok rol üstleniriz ve bu rollere
uygun ürünleri tercih ederiz. Bir kutlama törenine katılacak kişi gideceği ortamda en
iyi olmak için kendisine kıyafetler alacak böylece kalabalık içinde küçük
düşmeyecek ve gününü en iyi şekilde geçirecektir. Aşık rolü sevdiğinin gözüne
girmek için çiçek almayı ya da parfüm sürmeyi, arkadaş rolü arkadaşa yemek
ısmarlamayı, kız evlat rolü anneler günü için uygun bir hediye almayı
gerektirecektir. 129
Bir bayan anne-babası için kızları rolünde, çalıştığı yerde işçi
rolünde ve evde eş rolündedir. Her rolün toplumda belirli bir statüsü vardır. Bir
yüksek mahkeme üyesinin statüsü, bir banka yetkilisinin statüsünden fazladır, banka
yetkilisinin statüsü de bir büro sekreterinin statüsünden fazladır. Đnsanlar toplumda
rol ve statülerini yansıtan ürün ve hizmetleri tercih ederler. Şirket genel müdürü
genellikle Mercedes arabaya biner, pahalı ve markalı giysiler giyer ve belirli
restoranlarda yemek yer. Ürünler ve markalar bireyler için birer statü sembolüdür. 130
1.2.2.2.3.Kişisel Faktörler
Tüketicilerin davranışları yaşlarına, kişilik ve yaşam tarzlarına göre
farklılaşmaktadır. Tüketicilerin farklı yaş dönemlerinde farklı gereksinimleri ortaya
çıkacağı için satın alacakları ürün ve hizmetler farklıdır. Đnsanlar genelde yaşıtlarının
sahip olduğu şeylere sahip olmak isterler. Yaşam tarzı, içinde bulunulan toplumda
satın alınan ürün ve hizmetler yoluyla sosyalleşmeyi sağlar. Tüketicilerin ürün ve
hizmetler konusunda tercihleri, nelere zaman ve para ayırdıkları, boş zamanlarını
nasıl değerlendirdikleri onlara bir kimlik sunar. Kişilik de tüketicilerin satın alma
davranışlarını etkileyen faktörlerden biridir. Kişilik özellikleri tüketicinin
algılamasını ve satın alma davranışlarını etkilemektedir. Đnsanlar farklı kişilik
129 BLYTHE, a.g.e. , s. 54.
130 KOTLER, a.g.e., s. 167.